ԴԱՏԵՄ

(եցի.) NBH 1-0602 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 12c ն. ԴԱՏԵՄ ԴԱՏԻՄ. պ. տատ քէրտէն. κρίνω, δικάζω judico Դատ կամ դատաստան առնել. որոշել եւ վճռել յատենի, եւ ի միտս. իրաւ առնել. վրէժ խնդրել. պատժել կամ վարձատրել. լաւ վարկանել. արժան համարել. դատաստան ընել, վճիռ կտրել. ... *Դան դատեսցէ զժողովուրդ իւր: Դատեսցէ տէր՝ որ դատելոցն է այսօր ի մէջ որդւոցն իսրայէլի եւ ի մէջ որդւոցն ամոնայ: Ոչ տարապարտուց դատեցեր: Եւ դատեաց յեփթայի զիսրայէլ ամս վեց: Որ դատիս զամենայն երկիր: Մի՛ դատիք (զայլս), զի մի՛ դատիցիք (յաստուծոյ): Տէր դատի զդատաստանս նորա: Դատեա՛ տէր զայնոսիկ, ոյք դատին զիս: Սուրբք զաշխարհ դատին. եւ եթէ ձեօք դատի աշխարհ, ապա ոչ էք արժանի անարգ ատենից. եւ այլն: Կամ καταδικάζω, κατακρίνω իբր Դատապարտել. *Մահու խայտառակութեան դատեսցուք զնա: Դատեցան զնա մեռանել. Իմ. ՟Բ. 20: Դան. ՟Ա. 41: Տե՛ս եւ Եբր. ՟Ժ՟Ա. 7: Յկ. ՟Ե. 9: ՟Բ. Պետ. ՟Բ. 6: ԴԱՏԵԼ ՀՐՈՎ, ՍՐՈՎ կամ Ի ՍՈՒՐ, ՅՈԳԻ եւ այլն. այսինքն Այրել, կոտորել, սպանանել կամ կարեվէր խոցել. *Զայն տաճար հրով դատեցայց: Զփայտակերտն հրով դատել. ՟Ա. Մակ. ՟Է. 35: ՟Գ. Մակ. ՟Ե. 23: *Զգաւառս սրով դատի յանխնայ. Խոր. ՟Գ. 7: *Անկան ի ձեռս թշնամեացն, որք դատեցին ի սուրս իւրեանց. Արծր. ՟Բ. 4: *Յոգի դատեցաւ զայրն տօնելի: Որ ինձէն զանձն մեծաւ ձաղանօք յոգի դատեցի. Նար. ՟Խ՟Ը. ՟Կ՟Ե: ԴԱՏԻՄ. իբր Ի դատ մտանել. մաքառիլ. վիճել. ... *Եղբայր ընդ եղբօր դատի: Դատեա՛ց ընդ լերինս: Դատեցայց ընդ ձեզ, ասէ տէր: Դատեցարո՛ւք ընդ մօրն ձերում. ՟Ա. Կոր. ՟Զ. 6: Միք. ՟Զ. 1: Երեմ. ՟Բ. 9: Ովս. ՟Բ. 2: Տե՛ս եւ Մտթ. ՟Ե. 40: Յոբ. ՟Թ. 3: Ժող. ՟Զ. 10. յորս գրի դատել, իբր դատիլ: ԴԱՏԻՄ. իբր Համարիմ. սեպել ... *Պարտական դատիմ ... ընծայել. Լմբ. վերափոխ.: ԴԱՏԻՄ. Ըստ աշխարհիկ ոճոյ, իբր Աշխատիմ. *Հանգիցե՛ս հա՛յր, մի՛ դատիր յոյժ: Վասն սորա վշտագնեալ դատիմ ի ծովու եւ ի ցամաքի. Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ. եւ ՟Բ: *Եւ յայն դատեալ վաստակէին, ի յանդադար պատերազմին. Շ. եդես.: