- ՆԱԽՆԻ
- (նւոյ կամ նոյ, նէ կամ նմէ. նիք, նեաց.) NBH 2-0401 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 13c ա. ἁρχαῖος antiquus, pristinus πρῶτος primus πάτριος patrius προγονικός avitus. Նախն. առաջինն. նախնական. նախկին, հին. հայրենի. գլխաւոր. աւագ. բուն. *Նախնի մարդն Ադամ. Եւս. քր. ՟Ա: *Յարուցեր զմարդն նախնի: Նախնում առակիդ: Ի նախնումն աւուր: Ի խնդրել զերկրորդն՝ զնախնին կորուսի. Նար. *Ի նախնմէն աւանդութենէ. Դիոն. եկեղ.: *Նախնի բանն ճշմարիտ գոլով, իբրու՝ հաւասարութիւն զսիրելութիւն գործէ. Պղատ. օրին. ՟Զ: գ. ՆԱԽՆԻ. գ. Գլխաւորն. աւագն. պետ. նահապետ. գլուխ. նախահայր. սկիզբն. բունն. *Յառաջին նախնւոյն, որ ʼի դրախտէն անկաւ: Մեծրայիմ էր նախնի եգիպտացւոցն. Եւս. քր. ՟Ա: *Նախնւոյն մերոյ Հայկայ: Այս հայկ որդի Թորգոմայ, նախնի Հայաստանեայց. Խոր. ՟Ա. 10. 11: *Գիտէք զնախնին ամենայն թագաւորաց զՆեբրովթ, որպէս գրեալ է զնմանէ, եթէ զառիւծ եւ զայծեամն ʼի հետեւակուց ըմբռնէր նա, եւ զամենայն էրէ եւ զգազան. Պտմ. վր.: *Որ զնախնւոյն (Ադամայ) առիթ մահու. Շար.: *Զնախնւոյն պարտիս ինքեան վարկուցեալ: Նախնիս ամբարշտաց՝ գլուխս մեղաւորաց: Գլխաւորն ընտրելոց Պօղոս, որ երբեմն նախնին էր անօրինաց. Նար.: գ. ՆԱԽՆԻՔ գ. πρόγονοι majores. Հնագոյն անձինք. նախահարք. *Ի նախնեաց օրինաց: Ըստ օրէնս նախնեաց իւրեանց: Զոր պաշտեմն ʼի նախնեաց. ՟Բ. Մակ. է. 24: ՟Ը. 17: ՟Ժ՟Ա. 25: ՟Բ. Տիմ. ՟Ա. 3: *Զնախնիս քո նախատէ. Սիր. ՟Ը. 5: Եւ πρωτογέννημα primae frugi. Նախկին բերք. երախայրիք. *Կոչին նախնիք արմտեաց ստուգապէս, վասն զի են սկզբունք արմտեաց եւ պտղոց: Շնորհակալութեան մատուցանել նախնիս. Փիլ. ՟ժ. բան. եւ Փիլ. քհ. ՟Ժ՟Բ: մ. ՆԱԽՆԻ եւ հոլովք իւր՝ իբր մ. Նախկնաբար. եւ Ի սկզբան անդ. ʼի սկզբանէ անտի. ʼի բնէ. *Նախնի՛ դասեցի զթշնամեացն իմոց աղերսանս՝ քան զերախտաւորացն բարիս: Զծնօտն՝ վասն ʼի սկզբան մասինն գլխոյ, եւ բանի՝ որ ելանէ ʼի դուրս նախնի՛ս. Նար. ձգ: Փիլ. քհ. ՟Ժ՟Բ: *Որ ʼի նախնումն զանկեալն ʼի մեղս. Շար.: *Ոչ ոք է ծառայ ʼի նախնէն. Ոսկ. ղկ.: Ի ՆԱԽՆՄԷՆ. որպէս Յառաջնմէն, եւ յառաջնոյն. ʼի հնմէն, ʼի հնոյն. *Զոր եւ աստուածատեսակ նուիրակատարքն մեր ʼի նախնմէն աւանդութենէ խորհրդազգած եղեալ ուսուցին մեզ. Դիոն. եկեղ.: ՆԱԽՆԻՔ (2-1058). իբր Ծնօղք. *Տղայ ոմն տուաւ ʼի վանս ʼի նախնեաց իւրոց. Վրք. հց. (ուր եւ զկնի ասի՝ ծնօղքն):
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.