ՇՈՒՐՋ

(-) NBH 2-0491 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 12c, 13c, 14c նխ. περί (լծ. պար.) ἁμφί circa, circum. Մերձ յամենայն կողմանց. պատելով. պարառութեամբ իւիք ʼի շրջանակն. որ եւ Զ պարառականի. զի նոյն է ասել, Զնովաւ, կամ Շուրջ զնովաւ. բոլորտիքը, քովերը. ... *Վառեցից հուր, եւ կերիցէ շուրջ զերուսաղէմաւ: Շուրջ զգովաւ բրեցից: Ժողովուրդն շուրջ զնովաւ նստէր: Հայեցաւ շուրջ զիւրեւ յաշակերտսն: Շուրջ եղեն զինեւ: Շուրջ զգետով, կամ զբանակաւ. եւ այլն: Գտանի եւ սեռ. խնդրով, որպէս Ի շրջանակն. *Ամենայն ցամաքն՝ որ է շուրջ կարմիր ծովուն. Պղատ. տիմ.: մ. ՇՈՒՐՋ մ. πέριξ circum, circumquaque, undique κύκλῳ, κυκλόθεν circiter, in circuitu եւ այլն. Շուրջանակի. յամենայն կողմանց կամ կողմանս. Ժողովէր բազմութիւնն շուրջ ʼի քաղաքաց անտի յերուսաղէմ: Եկեսցէ նմա շուրջ յօգնականաց իւրոց: տայր պատերազմ շուրջ ընդ աս թշնամին իւր: Զատուսցես զժողովուրդդ շուրջ: թանձրութիւն նորա շուրջ՝ առ չորս մատունս. եւ այլն: ՇՈՒՐՋ կամ՝ Ի ՇՈՒՐՋ ԱԾԵԼ. περιάγω, -ομαι circumago, circumduco, -or. Շրջեցուցանել. եւ Հոլովել. շրջել. պտըտցընել. ... *Զանդրոնիկոս մերկացեալ ʼիլ հանդերձէ իւրմէ շուրջ ածեալ զքաղաքաւն. ՟Բ. Մակ. ՟Դ. 38: *Ի շուրջ էած սատանայ զտէրն յերուսաղէմ եւ ʼի լեառն բարձր: Ի մէջ քաղաքին ʼի շուրջ ածին. Վրդն. աւետար.: Տէր Իսրայէլ. յուլ. ՟Զ.: *Այս ամենայն իբրու անիւ ʼի շուրջ ածեալ՝ լինիցի. Պղատ. տիմ.: *Հոգի իսկ է, որ շուրջն ածէ զմեօք զամենայն, եւ զերկնի շրջաբերութիւն. Պղատ. օրին. ՟Ժ: ՇՈՒՐՋ ԱՆՑԱՆԵԼ. περιπατέω obambulo. Շրջիլ. պատիլ. ծուռ գալ, պտըտիլ. ... *Ելանէր շուրջ անցանէր միանգամ զխցաւ իւրով. Վրք. հց. ՟Բ: ՇՈՒՐՋ ԱՌՆՈՒԼ. Շրջել զանձն. կողմանէ ʼի կողմն փոխիլ. դառնալ. ... *Ոմանք եւ ոչ շուրջ անգամ առնուն ʼի մահիճս զամենայն գիշերն իբրեւ զմեռեալսն. Ոսկ. գծ.: Տե՛ս զկնի եւ ՇՈՒՐՋ ՏԱԼ: ՇՈՒՐՋ ԱՐԿԱՆԵԼ կամ ՊԱՏԵԼ. Տ. ՊԱՏԵԼ, ՁԳԵԼ, ՊԱՇԱՐԵԼ. περιβάλλω circumdo, circumduco. *Շուրջ արկանէ զայն (զորոգայթն) զոտիւք իւրովք. Առակ. ՟Ի՟Թ. 6. (կամ պատեսցէ հաղբս զոտիւք իւրովք): *Շուրջ պատեսցէ կամար հաւատոյ զմէջս սրտի իմոյ. Պտրգ.: *Սուրս թշնամեաց շուրջ պատեալ է. Երեմ. ՟Զ. 25: *Շուրջ պատեալ զինեւ՝ շունք բազումք եղեն. Ժմ.: ՇՈՒՋ ԱՐԿԱՆԵԼ կամ ՊԱՏԵԼ. ըստ յն. περιέχω circumdo, complector. ըստ յն. Պարունակել, կամ պաշարել. տե՛ս Սղ. ՟Ժ՟Է. 5: ՟Լ՟Թ. 9. 23: ճժդ. 3: Յոբ. ՟Լ. 18: ՟Բ. Մնաց. ՟Ե. 8: ՇՈՒՐՋ կամ Ի ՇՈՒՋ ԳԱԼ. περιπατέω obambulo ἑπανακυκλέω circumversor ἁνακυκλέομαι revolvor. Շրջիլ. պատիլ. ʼի խնդիր լինել. յածիլ. դեգերիլ. հիռ գալ. ծուռ գալ, պտըտիլ. *Շուրջ եկեալ տապանակի ուխտին տեառն զքաղաքաւն: Շուրջ եկի ես եւ սիրտ իմ խնդրել զիմաստութիւն. Յես. ՟Զ. 11: Ժղ. ՟Է. 26: *Շուրջ գայ նա իբրեւ զառիւծ մռնչելով. Կոչ. ՟Դ: *Շուրջ գայ, եւ խնդրէ կլանել զոր եթուքն. Յհ. իմ. ատ.: *Աւելորդ է զնոյն բանիւք շուրջ գալ անրէն. Դիոն. եկեղ.: *Հրեղէն երկիր՝ այլայլիլ, եւ ո՛չ շուրջ գալ. Վանակ. տարեմտ.: *Ոչ հոլովելով ընթանան, այլ պտուտաբար շուրջ գալով, որպէս թէ շուրջ զմեօք երեւեսցին գալʼʼ եւ այնպէս թուեսցին՝ թէ շուրջ գայցեն: Արբելոց նմանեցաք անզգայից, որ զիւրեանց ախասն հաստատնոցս վարկանին, եւ շուրջ գալ թուի նոցա աշխարհ. Շիր.: Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ե: *Իւրով երագութեամբն ընդ իւր բերեալ զնա՝ յո՛ր կոյս ինքն գայ (կամ գնայ) ʼի շուրջ. Շիր.: *Է՞ր վասն ʼի շուրջ գայք, եւ ազգի ազգի հնարս խնդրէք. Երզն. մտթ.: ՇՈՒՐՋ ՏԱԼ. κυκλόω, περιφέρομαι volvo, circumferor. Շրջել. թաւալել. եւ Շրջիլ. կողմն ʼի կողմանէ փոխիլ. պայքարիլ. *Որպէս յանկողնի շուրջ տայր անձինն զերկու պահս: Ոչ կարէր անձինն շուրջ տալ. Հ=Յ. եւ Տէր Իսրայէլ. մայ. ՟Ա. Տէր Իսրայէլ. մայ. ՟Ի՟Թ.: *իսկ դեւն շուրջ ետ ճրագին, եւ խորտակեաց զճրագակալն. Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ: *Զաստեղացդ՝ զոր կոշեն բեւեռ երկնի, որ ʼի տեղն տան շուրջ. եւ ոչ ծագին յելից, եւ գան ʼի մուտս. Շիր.: ՇՈՒՐՋ ՅԱԾՈՒՄՆ. Տ. ՇՐՋԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ. περιφορά circulatio. Փիլ. քհ. եւ Փիլ. լին.: գ. ՇՈՒՐՋ կամ ՇՈՒՐՋՆ. գ. Շրջանակ. շրջան. շրջումն. (առաւել ռմկ.) *Էր պատկեր մի ʼի փողոցին կանգնեալ, եւ ʼի շուրջն կամացուցակ. Վանակ. հց.: *Ասեն իմաստունք, եթէ յառաջին շուրջն երկնից գայացաւ բնութիւնն ... եւ երկրորդ շուրջն կառոյց զհաստատութիւնն ... եւ երրորդ շուրջն ակնարկելովն աստուծոյ շարժեաց զբոյսս. Վրդն. պտմ. եւ Վրդն. ծն.: *Յառաջին շուրջն (արտորէից) փոքր խոփեր պատեհ է դնել ʼի հարօրն. թէ չիք, նա մեծ խոփով շրջելն սպանանէ զպախրիքն. Վստկ. ՟Ժ՟Թ: ա. ՇՈՒՐՋ, ջք. ա. Որ շուրջ կայ. *Օդք շուրջք, հուր պատ առեալ, հաստատութիւնն շրջակայ. Մխ. այրիվ.: Ի ՇՈՒՐՋ ԳԱԼ. (2-1058) որպէս Շրջիլ եւ խնդրե. *Թագեաւ ʼի նոցանէ. գային ʼի շուրջ, եւ ոչ գտանէին. Ոսկիփոր. հին. (նորն, խնդրէին, եւ ոչ գտանէին):