- ՍՏՈՒԳԱԲԱՆԵՄ
- (եցի.) NBH 2-0752 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c ն. ἁκριβολογούμαι accurate loquor, minutatim recenseo. Ստոյգ եւ ճշգրիւ խօսել՝ ճառել. ճշդել զբանն. մանրախուզիւ քննել՝ խտրել. *Յաղագս տեղւոյն ստուգաբանէին (խտրանօք): Տեսանելով զգանձսն՝ որ ի նմա, ստուգաբանէ: Զոր առանձինն խօսէին՝ ի մէջ ածէր ստուգաբանելով. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 37. 39. եւ 4: *Ստուգաբանէ զաշակերտացն, կամ վասն առաքելոցն. Նանայ.: Բրսղ. մրկ.: *Ստուգաբանեն զթագաւորս ասորւոց ի զաւակէ սեմայ զաճմունսն առնել. Արծր. ՟Ա. 1: *Զգետն ստուգաբանեաց տիրապէս կոչմամբ (անուանն). Լմբ. պտրգ.: Եւս եւ ըստ յն. ոճոյ՝ Ճշդիւ համար պահանջել. *Եթէ հանդերձիցիմք զծառայակցացն մերոց ստուգաբանել, զնոյն եւ աստուած գործէ ի մեզ. Ոսկ. պհ.: ՍՏՈՒԳԱԲԱՆԵԼ. ըստ քերականաց. ἑτυμολογέω rationem originis duco (vocis). Ստուգիւ զննել եւ գտանել զկազմութիւն կամ զարմատս բառից՝ առաւել ի խրթին բարդութիւնս եւ ի բաղադրութիւնս. *Աստուածդ՝ եթէ յԱստիս ածելոյ ստուգաբանեսցի, եւ կամ որք յայսոսիկ պանծաբանքն են, ի Հաստելոյ. Առ որս. ըստ հյ. իսկ ըստ յն. թեօ՛ս ի թէʼին, կամ է՛թին, կամ թէօ՛րին. այսինքն յընթանալոյ, կամ յայրելոյ, կամ ի տեսանելոյ: *Քերթողապէս ստուգաբանէ զբառս. ասէ, յափշտակութիւն է՝ յափ շատարկութիւն. Երզն. քեր.: *Բժիշկ ոմն բնախօսէր՝ ստուգաբանելով զանուն բանջարին կոչելոյ սպանախ (որպէս թէ) սպա՛ն նախ, զի սպանանել արժան է նախ, եւ ապա զնա տալ կերակուր (հիւանդի). Մխ. առակ. ՟Ժ՟Բ: *Զորթ տնկեալ ասեն յակոռի. եւ ստուգաբանեն՝ արկուռի. Մագ. ՟Ձ՟Ե: Քա՛ջ մի՛տ դիր եւ զգուշութեան՝ զոր ազգէ նա ինքն մագիստոս ի մեկն. քեր. *Են բազում անուանք առ մեզ ընտանեգոյն յայլոց լեզուաց եւ ի մերձակայից, որք ոչ ստուգաբանին. եւ եթէ կամեսցի ոք, ոչ ուղիղ թեւակոխեսցէ, այլ՝ խորթս ստեղծանէ. եւ ո՛չ է բազմաց զսա գիտել, բայց իմաստնոց: Եւ ի պարսկաց բազում ինչ հասարակորդ է լեզուիս մերոյ, սոյնպէս եւ մեր առ նոսա. զոր եթէ ստուգաբանէ ոք, մեծապէս սխալէ. քանզի բազում անգամ մեր իսկ տեսեալ է ստուգաբանել մերոցս զայսպիսիս, որք այլոց լեզուաց են, որք իմաստունք կարծեցեալ էին, եւ այն յանհմտութենէ լեզուացʼʼ: ՍՏՈՒԳԱԲԱՆԵԼ. (2-1059) որպէս Ստուգութեամբ քարոզել. *Պետրոս եւ յակոբոս եւ յոհաննէս ստուգաբանէին զաւետարանն. Պիտառ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.