ԲԱՂԿԱՑԱԲԱՐ — ( ) NBH 1 428 Chronological Sequence: 6c մ. συστατικῶς constitutive Իբրեւ բաղկացուցիչ. կացուցիչ. *Տարբերութիւն բաղկացաբար եւ բաժանաբար առեալ գոյ. Անյաղթ պորփ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԿԱՑԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 428 Chronological Sequence: 6c, 8c ա. Բաղկացուցիչ. բաղկացուցանօղ. կացուցիչ. *Տարբերութիւնք ասին բաղկացականք տեսակացն. Պորփ.: *Բաժանականք են ընդդիմակայքն. ո՛րգոն, բանականն եւ անբանն. իսկ բաղկացականքն են նոյնք, այլ ընդ միմեամբքն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՆԱՒՈՐԻՄ — (եցայ, եալ եմ.) NBH 1 498 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c Երբեմն նոյն ընդ վերնոյն (=ԲՆԱՒՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵՄ). այսինքն Սովորեալ եմ. սովոր եմ. այս բնութիւն է իմ. ʼի բնէ ունիմ զայս ինչ, կամ զայս բոյս բարուց. *Խաղաղութիւն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՅԱՑՈՂԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0570 Chronological Sequence: 6c ա. συσταικός constitutivus Կացուցիչ կամ բաղկացուցիչ. *Սահման ʼի գոյացողականաց ձայնիցն առնու, եւ զգոյացութիւն (կամ զգոյութիւն) եւ զբնութիւն ենթակայ իրին յայտնէ: Գոյացողական այն է, որ առընթեր գոլով… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՅԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0570 Chronological Sequence: 6c գ. Իբր Գոյացութիւն. եւ Բաղկացուցիչ իսկութիւն. որպէս οὑσία , եւ σύστασις substantia, եւ constitutio *Ստորադրական սահման է յայտնիչ գոյացողութեան բնութեան եւ պատահմանց ենթակայ իրողութեան: Գոյացողութիւն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՅԱՑՈՒՑԻՉ — (ցչի.) NBH 1 0570 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 10c, 12c, 13c ա.գ. οὑσιοποιός, ὐποστάτης, δημιουργός, ὐποστήσας effector, creator, substantificus Գոյարար. էացուցիչ. արարիչ. եւ Բաղկացուցիչ. կացուցիչ. *Գոյացուցիչ պատճառ, բարերարութիւն,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՆԹԱԿԱՅԱԿԱՆ — ( ) NBH 1 0659 Chronological Sequence: 6c ա. ԵՆԹԱԿԱՅԱԿԱՆ συστατικός constitutivus որ եւ ԵՆԹԱԿԱՆ. իբր Բաղկացուցիչ զենթակայն. որ եւ ԲԱՂԿԱՑԱԿԱՆ. *Շնչաւորին եւ զգայնոյն տարբերութիւն՝ ենթակայական (կամ ենթական) է կենդանւոյւ գոյացութեան. քանզի կենդանին՝ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԶԱՆԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0712 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 7c, 8c, 12c գ. διαφορά differentia, discrimen διορισμός distinctio ποικιλία , ἁλλίοτης varietas, diversitas Որոշումն, մտաւոր կամ իրական. տարբերութիւն. այլակերպութիւն, այլեւայլութիւն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՏՈՒՑ — (տցի, ցաց. կամ ցոյ, ցոց.) NBH 1 0970 Chronological Sequence: Early classical գ. ἁντικνήμη, ἁντικνήμιον pars surae opposita, pars cruris anterior. Առաջակողմն ոտքի. երեսք սրունից. ծունկն եւ ծալքն նորա մինչեւ ցոտս. այն է Գուճք, որ ʼի չոքիլն շոշափէ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՅՈՒՆ — ( ) NBH 1 1046 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c ա. στάσιμος, ἐστώς stabilis, stans, constans βέβαιος firmus. Ունօղ զկայ հաստատ. հաստատուն. անյողդողդ. անշարժ. անփոփոխ. տեղը կեցօղ մնացօղ, հաստատ. ... *Կայուն եւ անշարժ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)