ՇՐՈՒՇԱԿ — (ի, աց.) NBH 2 0495 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 12c, 13c գ. Դանդանաւանդ. պախուց. վարապան. կարթ եւ գելոց բերանոյ կամ կզակի կամ քթի. ... *Ծակիցե՞ս զռնգունս նորա, եւ անցուսցես շրուշակ ընդ քիթս նորա ... Շրուշակն ցուցանէ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԵՐԱՆԱԿԱՊ — (ի.) NBH 1 483 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 9c, 13c, 14c գ. φίος capistrum, camus Կապ բերանոյ. դանդանաւանդ, սանձ. ... *Նեղեալ շրջեցայց առանց բերանակապի. Յոբ. ՟Լ. 28: ա. եւ մ. ա. եւ մ. Որոյ բերանն կամ ցռուկն կապեալ իցէ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԱԽՃԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0667 Chronological Sequence: 8c գ. κημός camus, capistrum Կապ բերանոյ գրաստուց. դանդանաւանդ կամ սանձ. *Երախճանաց եւ սանձանց (յն. մի բառ) պէտս ունել ի ճնշումն. Նիւս. երգ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԼԿԱՄ — ( ) NBH 1 0890 Chronological Sequence: 14c գ. Բառ պ. լիկեամ. (յորմէ եւ վր. լագամի.) Երասանակ. դանդանաւանդ. ուստի ԼԿԱՄԱՐԱՐ, հիւսիչ երասանաց: Ոսկիփոր.: Տե՛ս եւ ԼՄԱԿ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԼՄԱԿ — (ի, աց.) NBH 1 0891 Chronological Sequence: 14c գ. Փոխանակ գրելոյ Լկամ. Պախուրց. դանդանաւանդ. *Սանձիւք եւ լմակօք, այսինքն խրատու եւ ուսմամբ լեզու նորա խրատու էր ʼի չարէն. Բրսղ. մրկ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵՄ 2 — (ճըմի, ճըմաւ.) NBH 2 0178 Chronological Sequence: 8c գ. ՃԵՄ, (կամ ՃԻՄ, կամ ՃԵԱՄ), κημός camus. որ եւ ԿԵՄ կամ ԿԵԱՄ. Առասան. դանդանաւանդ. սանձ. կէմ. (յն. գի՛մօս ). *Իբրեւ ձի եւ ջորի, զորոց հրամայէ ճնշել ճմաւ եւ սանձիւ զկզակսն. Նիւս. երգ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՊԱԽՈՒՑ — (ի, կամ խցոյ.) NBH 2 0583 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 13c գ. φορβέα apistrum. Երասանակ. դանդանաւանդ. պախուրց. ... *Դնիցե՞ս պախուցս շուրջ զցռկով նորա. (կամ պախուց շուրջ զցռկաւ նորա). Յոբ. ՟Խ. 2: *Բուռն հարեալ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍԱՆՁ — (ի, աց կամ ուց, աւ, օք կամ իւք.) NBH 2 0694 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 8c, 10c, 12c գ. χαλινός frenum, fraenum κημός camus. Բերանակապ երիվարի, կամ դայլ բերանոյ երկաթի կամ պղնձի. Տես եւ ԴԱՆԴԱՆԱՒԱՆԴ, եւ ԵՐԱՍԱՆԱԿ. ... *Ի սանձ ձիոց … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՎԱՐԱՊԱՆ — (ի, աց.) NBH 2 0791 Chronological Sequence: Early classical, 8c, 10c գ. φιμός capistrum. Երասանակ. սանձ. բերանակապ. պահպանակ բերանոյ եւ գլխոյ գրաստուց. գործի վարելոյ՝ վարակելոյ՝ վարանելոյ զգրաստս. ... *Ասկից վարապան ʼի ցռուկս քո, եւ դանդանաւանդ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՎԱՐԱՒԱՆԴ — ( ) NBH 2 0791 Chronological Sequence: Early classical գ. ՎԱՐԱՒԱՆԴ կամ ՈՍԿԻ ՎԱՐԱՒԱՆԴ. Սպաս եւ զարդ ձիոյ. սար. թամբ, կամ վարապան՝ պարաւանդ՝ դանդանաւանդ. Տե՛ս եւ ՈՍԿԵՍԱՐ. *Բազում նժոյգս զարքունական ձիոց՝ արքունի օճառովք՝ ոսկի վարաւանդ ապրդմովն տայր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
