ԱՇԽԱՏԱՍԷՐ — (սիրի, րաց.) NBH 1 0258 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c ա. φιλόπονος amans laborum, sedulus, studiosus Սիրօղ աշխատանաց. փոյթ ʼի ջանս վաստակոց, մանաւանդ յուսումն. երկասէր. վաստակասէր. ... *Այր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՐՕՐԱՁԻԳ — ( ) NBH 1 0387 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 12c, 13c ա. ἁροτήρ arator Որ ձգէ զարօր. արօրադիր. հարօր քաշօղ: *Արջառ արօրաձիգ է եւ երկրագործ. Փիլ. լին.: *Եզն արօրաձիգ. Վրք. ածաբ.: Սարգ. յկ. ՟Է: *Երկասէր արօրաձիգ. Պիտ. ՟Է: ԱՐՕՐԱՁԻԳ ԱՌՆԵԼ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՐԾԱՍԷՐ — (սիրի, րաց.) NBH 1 0575 Chronological Sequence: 5c, 9c, 11c, 13c ա. Աշխատասէր. երկասէր. փո՛յթ. ... *Գործասէրն մեղու. Ածաբ. նոր կիր.: *Զօրէն գործասէր մեղուի. Մագ. ՟Ի՟Ե: *Էր եւ գործասէր յոյժ, եւ առատ յողորմածութիւնս. Հ. կիլիկ.: *Ընդդիմադրեն օրինացն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿՆԸՆԹԱՑ — ( ) NBH 1 0697 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 12c ա. οὑρανοδρόμος cursus caelum petens Որ ընդ երկինս ընթանայ. երկնաչու, ուղղեալ յերկինս. *Երկնընթաց գիտակք. Նար. առաք.: *Ռահահորդ ուղեւոր երկնընթաց. Շ. տաղ.: *Երկնընթաց երկասէր ձեռինն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՐՈՂԱՊԷՍ — ( ) NBH 1 1076 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 10c, 12c մ. որ եւ ԿԱՐՈՂԱԲԱՐ. Կարօղ գոլով. հզօրեղապէս. քաջութեամբ. զօրութեամբ մեծաւ. *Կարողապէս խորտակել, կամ կոխել, սուզանել. Պրպմ. ՟Լ՟Թ: Շար.: Լմբ. սղ.: *Կարողապէս բաւես ողորմել. Նար. ՟Կ՟Գ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԷՐ — (սիրի, րաց.) NBH 2 0556 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 10c ա.գ. ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԷՐ կամ ՈՒՍԸՄՆԱՍԷՐ. φιλομαθής cupidus discendi, doctrinae φιλόπονος studiosus. Սիրօղ ուսմանց եւ գիտութեանց. գիտնաւոր, բանասէր. ժիր. եւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՋԱՆԱՍԷՐ — (սիրի, րաց.) NBH 2 0670 Chronological Sequence: Unknown date, 8c ա. φολιόπονος, φιλοπονώτατος amans laborem, gnavus, studiosus, industrius, studiosissimus. Աշխատասէր. երկասէր. ուսումնասէր. փոյթ. ... *Զորս ջանասիրաց է պարտ ʼի յոլովից գրոց ժողովել … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՎԱՐԺ — (ի, ից.) NBH 2 0793 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 10c, 12c, 13c, 14c գ. μελέτη meditatio, diligentia ἑμπειρία peritia ἅσκημα , ἅσκησις, διατριβή, γυμνασμός, γυμνασία exercitium, vacatio, occupatio, studium … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՔԱՋՈՒՇՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0990 Chronological Sequence: 13c Տ. ՔԱՋՈՒՇԵՂՈՒԹԻՒՆ. *Երկասէր տքնութեամբ զփոյթն ընդ քաջուշութեանն լծեալ. Վահր. երրորդ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՔՐՏԻԿԱՐ — ( ) NBH 2 1018 Chronological Sequence: 6c, 13c գ. ա. Բառ անյայտ. որպէս Պաշտօն եւ պատիւ երկասիրութեամբ կամ ընտրողութեամբ. եւ Պաշտօնեայ երկասէր՝ հաւատարիմ, երախտավոր: Ըստ ՟ա. ասի. *Զկրակ սպանէք, եւ զջուրս պղծէք. զերկիր ապականէք, եւ քրտիկար… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)