- ԸՄՊԵՄ
- (եցի, եա՛. մանաւանդ՝ արբի, ա՛րբ.) NBH 1-0764 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c, 12c ն. ԸՄՊԵՄ πίω, πίομαι, πίνω bibo, poto գրի եւ Ըմբել՝ նովին հնչմամբ. (արմատն է ումպ, եւ արբ). Առնուլ ʼի պէտս զովացման զջուր, կամ զգինի ʼի պէտս ստամոքաց եւ ʼի զուարթութիւն, եւ այլն. վասն որոյ Արբեալ՝ անխտիր է Ըմպեալ եւ Արբեցեալ. խմել .... (սանս. ամպու, ջուր.) *Ըմպել ջուր ʼի գետոյ: Ոչ գտանէին ջուր ըմպելոյ: Կերան եւ արբին: Արբ ʼի գինւոյն, եւ արբեցաւ: Արբից. եւ ասէ ցիս, ա՛րբ: Զջուր մեր գնոյ արբաք: Արբցեն զարիւն նոցա իբրեւ զգինի: Արբեր ʼի ձեռանէ տեառն զբաժակն բարկութեան նորա: Գինի եւ օղի մի՛ արբցէ: Զբաժակս ըմպիցէք: Եւ ʼի բաժակէն արբցէ: Ահա այր կերօղ եւ արբեցօղ (այսինքն ըմպօղ). եւ այլն: *Գինի՝ որ ըմպիցի ʼի ժամու ... գինի՝ որ ըմպիցի շատ. Սիր. ՟Լ՟Դ. 36: *Նա՝ որ ʼի բուն իսկ երկեղէն չարբ (զգինի), զիա՞րդ յետ երկեղին ըմպէր. Կիւրղ. ծն.: *Ծառքն տեառն ըմպեն յամպոյն զանձրեւըն կենաց. Շ. տաղ.: *Եթէ ոչ էր արբեալ կրկնակի քացախ զանդեալ ընդ լեզւոյ. Նար. ՟Հ՟Ե: *Զփրկականն ըմպեալ զբաժակ. Շար.: *Ըմպեալ զմրուրն դառնութեան. Մաշկ.: *Ըմպեաց զսուրն, եւ արբեցաւ. Մխ. երեմ.: *Ըմպեսցեն զբաժակ բարկութեան. Լմբ. ամովս.: *Ըմպեա՛. Ճ. ՟Գ.: ԳԱՆ կամ ԱՊՏԱԿ ԸՄՊԵԼ. ծեծ ուտել, սիլլէ ուտել. Տ. ԳԱՆ, եւ ԱՊՏԱԿ. *Ի հրէից հնգիցս՝ քառասուն՝ միով պակաս արբիʼʼ. յն. առի. ՟Բ. Կոր. ՟Ժ՟Ա. 24: *Յետ ապտակ ըմպելոյն. Մաշկ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.