ԺՏԻՄ

(եցայ.) NBH 1-0840 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c, 12c ձ. ԺՏԻՄ որ եւ ԺՏԵԼ. չ. τολμάω, κατατολμάω, αὑθαδιάζομαι, βιάζομαι audeo, arrogo, praesumo, vim facio. Ժիտ գտանել լրբութեամբ. իշխել. համարձակիլ. յանդգնել. ժպրհիլ. չամաչել. անամօթիլ. ... *Քահանայքն եւ ժողովուրդն մի՛ ժտեցին ելանել առ աստուած. Ել. ՟Ժ՟Բ. 24: Իսկ ՟Ա. Թագ. ՟Ժ՟Գ 12: *Ժտեցայ եւ մատուցի զողջակէզնʼʼ. յն. ժուժեցի. ըստ մեզ չժուժեցի, կամ ուժեցի, իշխեցի: *Ժտեցաւ խնդրել զմարմինն, եւ չեկաց ʼի բաց՝ մինչեւ էառ: Աղքատն զայնպիսի բանս (թշնամաց) լսէ, եւ ժտի (յն. չամաչէ): Թէպէտեւ այնչափ ակնկորեալ էր չարեօքն, զոր գործեաց, սակայն ժպտեցաւ գալ առհայրն: Աղօտ օրնակօք ոք ժտեսցի (յայտնել զգաղտնիս). Ոսկ. մտթ. եւ Ոսկ. ես.: *Զի զորս լրբել ժտել յայնպիսի դատարկ քննութիւն յօժարեն արգելուցու. Եւս. քր. ՟Ա: *Եթէ ոչ նախ ա՛ռ հրաման յաստուծոյ, ոչ ժտեցաւ փորձել զնա: Անձնիշխան եղեւ մարդն առնել զբարի, եւ ժտել ʼի չար. իբր ոչ եթէ չար ինչ առաջի կայր յոր ժտիցի: Ի գործ շնութեան ժտի. Եզնիկ.: *Սէրն աստուածային յանհնարինս հնարի եւ ժտի վասն բազմաց փրկութեան. Մանդ. ՟Գ: *Պիղծ շրթամբ ժտիցս ʼի մարմինն: Աղտեղի ոգւովդ անխտիր ժտիս հաղորդել. Ոսկ. փիլիպ.: հ. ԺՏԻՄ. հ. Տ. ԺՏԵՄ, ն. *Որ խնդրէ ինչ յումեքէ, եւ արտասուօք ժտի, յայտ առնէ զյօժարութիւն սրտին. Անան. զղջ.: *Որպէս աղքատն ժտի. Նար. խրատ.: *որպէս աղքատն ժտի ունել: Զունկն դնելն ժտի: Զառ ʼի յայսցանէզերծուցանելն ժտիմք. Լմբ. սղ.: Երբեմն՝ Ժտել եւ ժտիլն, այսինքն խնդրել, եւ համարձակիլ՝ միանգամայն նշանակին ʼի պաղատիլն որպէս զաղքատ եւ զկարօտ. *Թէ չէր կարօտ, եւ ոչ ժտէր: Պարտ է ողորմիլ, զի առ կարօտութեանն ժտի. եւ մեք իսկ յորժամ ժտիմք առ աստուած վասն միոյ ինչ խնդրուածոյ՝ ոչ ցասնու. այլ յայնժամ ցասնու, յորժամ ոչ ժտիցեմք. Ոսկ. ես.: