ԻՐ

(ԻՐԻ, իրք, իրաց.) NBH 1-0870 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c գ. πράγμα res, negotium, opus ինչ մի որ ասի եւ Բան. գործ. էակ. գոյք ոչ անձնաւորք. խնդիր իմն. պետք ինչ. որ ինչ եւ իցէ. իրք. իք. բան մը .... *Առնել իրս ինչ: Արարից ես իրս մի: Հաճոյ թուեցան իրքն: Հասանէին իրքն այն եւ ʼի շուշան քաղաքն: Հաւատարիմ ամենայն իրանց տան թագաւորին: իրքառնն: կալպատրաստ յիրս ամենայն: Այր քաջ իրաց պատերազմի: Վասն ամենայն իրաց: Վասն իրացնհաստատելոց ʼի մեզ: Զի. է, զի եդիր ʼի սրտի քում զիրս զայս՜ Յոր պէտս իրաց եւ կոչեսցէ զձեզ: Իրք ինչ իցեն ընդ ընկերի իւրում (այսինքն վէճ): Սուրբս լինել յիրիդ յայդմիկ զեղբայր իւր: Երկու անփոփոխելի իրօքն: Ամենայն իրք չարք: Յամենայն իրաց չարաց ʼի բա՛ցկացէք. եւայլն: *Անջատականք զայլսն շաղկապեն, բայց ʼի յիրէ յիր խտրոցեն. Հին քեր.: *որսորդական իրի ախորժակ: Ներբողելի է զդէմս եւ զիւր որպէս զդեմոսթենէս կամ զպղատսն. զիւրս, որպէս զարչարութիւն կամ զողջախոհութւն. Պիտ. *Զի թէ ոք իրս ունիցի, մի՛ յայլ գաւառէ դատաւորս խնդրեսցէ. Կանոն.: ԻՐԱՑ ԻՐԱՑ, ՅԻՐՍ ԻՐՍ. Պէսպէս կամ այլ եւ այլ կամաց. ʼի քանի մի իրս. *Առ ʼի պաշտօն ժամանակաց ըստ իրաց իրաց ինչ ընծայելոյ: Իրաց իրացպիտոյից օգտակարաց ամենայն եկեղեցացն հասեալ յօգնութիւն. Ագաթ.: *Նոյն ընդ յոյնն յիրս իրս խառնեալ, եւ յոմանս որոշեալ. Լմբ. պտրգ.: ԻՐՕՔ կամ ԻՐԱՒ. *Արդեամբք. գործով. հաւաստեօք. ... *Իրօք բարկացուցեր, եւ բանիւք հաշտեցուսցես (զաստուած). Ոսկ. սղ. ՟Ծ: *Զի թէ նոքա որք ոչ տեսին, Հաւատացին իբր մօտակաց, քանի. իրաւ (գուցէ՝ իրաւք, այսինքն իրօք) մեզ հաւատացելոցս իրաւացի է հաւատալ. Շ. բարձր.: Տե՛ս եւ ԻՐԱՒ, եւ ՅԻՐԱՒԻ: ԱՄԵՆԱՅՆ ԻՐՕՔ. κατὰ πάντα τρόπον per omnem modum. ամենայնիւ. ըստ ամենայն յեղանակի բանի կամ օրինակի. տե՛ս եւ բառն ԱՄԵՆԱՅՆ: ամմէն կերպով. ... *Բազում ինչ, անենայն իրօք. Հռ. ՟Գ. 2: Իսկ յասելն. *Եւ ես ինձէն իսկ ողջեմ անենայն իրօք ընդ մեզ եւ նոքա գոհացողք եւ բարեբանիչք լինել. Յհ. իմ. ատ.: *Յանձն եւս ամենայն առեալ ամենայն իրօք զհաշտութիւն աշխարհի շնորհել. Յհ. կթ.: *Զամենայնիւս յամենայնի ամենայն իրօք վնասակարս. Նար. ՟Ի՟Է: *Ոչ անգիտանայ ամենայն իրօքարագամիտլսօղն. Սարգ. ՟ա. պ. ՟Դ: ԴՄԻՆ կամ ՆՄԻՆ կամ ՍՄԻՆ ԻՐԻ. այսնքն Վասն դորին՝ նորին՝ սորին իրի: Տե՛ս ʼի կարգի տառիցն Դ, Ն, Ս: