ԱՅՏՈՒՄՆ — (տման, տմունք, մանց.) NBH 1 0097 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 11c, 12c, 13c գ. Այտնուլն, եւ այտոյց. որպէս խաղաւարտ, ուռոյցք. հետք գանից ʼի մորթ մարմնոյն. ուռէցք. ... οἵδημα, φύσημα, ὅγκος tumor *Այտումն. ուդէմա. (յն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵԼՈՒՆԴՆ — (ելնդան.) NBH 1 0650 Chronological Sequence: 12c, 14c գ. որ եւ եղունդն ասի. (իբր ելեալ ունդ. ռմկ. ելունդ, ելունդոյ, եղնդաց , եւ այլն.) Պալար, խաղաւարտ ի վեր երեւեալ ի մարմնի, եւ ընդ անթով, եւ ի ցայլսն, այսինքն յաճուկն. այտուց. ուռէցք ... Վստկ.:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԱՂՈՒԱՐՏ — ( ) NBH 1 0917 Chronological Sequence: Unknown date Տ. ԽԱՂԱՒԱՐՏ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԱՇՆԱՄԱՀ — (ու կամ ի.) NBH 1 0922 Chronological Sequence: 5c, 12c գ. Մահ եւ կոտորած խաշանց. ոչխարներու մէջ ընկած մահ՝ ջարդ. *Ի հինիցն դողան, ընդ խաշնամահն տրտմին. Մանդ. ՟Է: *Հինգերորդ հարուած խաշնամահն: Նախ քան զայս հարուած են խաշնամահն եւ խաղաւարտ. Լմբ. սղ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՅԼ — (խուլի, ից.) NBH 1 0961 Chronological Sequence: Unknown date, 7c, 13c, 18c գ. ռմկ. խուլ. գրի եւ ԽՈԼ. (յորմէ եւ ԽՈԼԽԵՑԳԵՏԻ.) Ուռոյցք. ելունդ. խաղաւարտ, պալար. սպի. բիծ. (ըստ Հին բռ. Բողճն կամ բղճուն, գուցէ պաղպաջ.) *Սեւ նշանք լուսնին ... ասացին… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԵՂ — (ոյ, ոց, ովք, օք, իւք.) NBH 1 1081 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 12c գ. ἔλκος որ եւ κήλη, κηλίς ulcus, ulcera (լծ. թ. քէլ ). Խաղաւարտ կեղեւաւոր. պալար եռացեալ. խոց եւ խոյլ կամ սպի ʼի վեր երեւեալ ʼի մարմնի. Տե՛ս եւ ԿԵՂԱՆԿ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՈԾԻԾ — ( ) NBH 1 1109 Chronological Sequence: Unknown date, 18c գ. Բառ ռմկ. Ելունդն, կարծր խաղաւարտ. ... *Զմկան արիւնն քսէ ʼի կոծիծն, թափի. Բժշկարան.: *Կոծիծ կրէր յաչսն, եւ ցաւանայր. Բառ. ստեփ. լեհ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՌ — (ոյ, ոց.) NBH 2 0553 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 12c գ. κλῆμα, κληματίς sarmentum, malleolus. (որպէս ուռ, եւ ուռն փոքրիկ). πυθμήν (որ եւ ունջ, փունջ.) fundum, propago. Բարունակ որթոյ. շառաւիղ. ուղէշ. ընձիւղ. ոստ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՌ 2 — ( ) NBH 2 0553 Chronological Sequence: Unknown date Իսկ ՈՒՌ, ռմկ. է Ուռոյցք՝ պալար. խաղաւարտ: JJSW. entry isolated from ՈՒՌ vine … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՐՑ — ( ) NBH 2 0561 Chronological Sequence: Unknown date գ. θύμον եւ θῦμα . Ուռուցուկ խոտ, որ է զոպայ, ծոթրին, ծաթրին. եւ նմանութեամբ, Ուռոյցք, պալար, խաղաւարտ: Գաղիան.: Տե՛ս եւ ԹԻՒՄ, կամ թումա … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
