ԱՆԽՈՒԶ — (ի, ից.) NBH 1 0163 Chronological Sequence: 6c, 8c, 12c, 13c, 14c ա. որ եւ ԱՆԽՈՅԶ. Երբեմն որպէս անխուզելի. անհետազօտելի. անբաւ. ἁνήνυτος infinitus *Ընկէց ʼի ծով՝ յապականութիւն գործոցն, եւ յանխուզ խորս անդնդոց. Փիլ. այլաբ.: Կամ որ խոյզ եւ խնդիր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԽՈՒԶԱԲԱՐ — ( ) NBH 1 0163 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 12c մ. ἁβασανίστως re non exminata Առանց խուզելոյ, կամ ʼի խոյզ եւ ʼի խնդիր արկանելոյ. *Մի՛ ոք ծաղր արասցէ զբանս իմ, որպէս թէ անխուզաբար ʼի հաւանութիւն զլսօղսն ածել. Բրս. սղ.: *Օրէնք եդան… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱԶՄԱԽՈՅԶ — ( ) NBH 1 406 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 11c, 12c ա. Այն ինչ՝ զորմէ լինիցի բազում խոյզ եւ խնդիր. ինչ մի հետաքնին կամ ընդվայրաքնին. հետաքրքրական, պրպըտելու. *Զականջսն անպահպան վասն բազմախոյզ իրաց թողեալ. Փիլ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԱՏԱՒՈՐԱԲԱՐ — ( ) NBH 1 0602 Chronological Sequence: 10c մ. Իբրեւ դատաւոր. *Մի՛ ի խոյզ ընտրութեան կոչեր դատաւորաբար. Նար. ՟Ի՟Գ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԻԼ — ( ) NBH 1 0944 Chronological Sequence: Early classical, 11c, 13c գ. (արմատ խլելոյ). ἥχνευσις, ἑξέτασις pervestigatio, scrutatio. Խուզարկութիւն յարտմանոց եւ ʼի հիմանց. խոյզ. խնդիր. մանրազնին որոնումն. հետազօտութիւն. *Զի գտցեն մեքենայս չարաչար… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԾԲԻԾ — (բծի ից կամ աց.) NBH 1 0947 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 10c, 12c, 13c գ. στῆλος macula αἱτία causa, crimen, accusatio. Խիծ՝ այսինքն խիղճ կամ տխեղծութիւն բծի. Նիշ արատոյ. եւ Մեղսադրութիւն, ստգիւտ, սագտանք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՆԴԻՐ — (խնդրոյ. ոց.) NBH 1 0952 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. (արմատ Խնդրելոյ ըստ ամենայն առման.) Որպէս Խոյզ. յոյզ. որոնումն. փնտռելը, փնտռուիլը. Ուստի Ի ԽՆԴԻՐ ԼԻԵԼ, կամ ԵՐԹԱԼ, ԳԱԼ, Կամ, կամ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՃՈՃ — ( ) NBH 1 0960 Chronological Sequence: 13c գ. Ըստ Հին բռ. Խորհուրդ կամ փորձանք (այսինքն փորձ եւ խոյզ) մտաց … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՒԶԱՐԿ — (ի, աց.) NBH 1 0982 Chronological Sequence: Early classical, 7c ա. ԽՈՒԶԱՐԿ եւ ԽՈՒԶԱՐԿՈՒ. ἑξερεύνων . որ ʼի խոյզ արկանէ. խուզօղ. քննիչ. ... *Եթէ քննիչ ոք ինչ եւ խուզարկ լեալ էրամենեցունց. Ոսկ. եբր. ՟Ժ՟Ա: *Յինէն ʼի մաքիրայ իջին խուզարկուք. Դտ. ՟Ե.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՒԶԱՐԿՈՒ — (ի, աց.) NBH 1 0982 Chronological Sequence: Early classical, 7c ա. ԽՈՒԶԱՐԿ եւ ԽՈՒԶԱՐԿՈՒ. ἑξερεύνων . որ ʼի խոյզ արկանէ. խուզօղ. քննիչ. ... *Եթէ քննիչ ոք ինչ եւ խուզարկ լեալ էրամենեցունց. Ոսկ. եբր. ՟Ժ՟Ա: *Յինէն ʼի մաքիրայ իջին խուզարկուք. Դտ. ՟Ե.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)