- ՀԱՄԱՏԱՐԱԾ
- (ի, ից.) NBH 2-0021 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c ա. (իբր լտ. ubique extensus, latissimus, vastissimus յն. պէսպէս.). Տարածեալ ընդ ամենայն կողմանս. համայնածաւալ. համասփիռ. լայնատարած. լայնածաւալ. ընդհանու. *Համատարած լոյս, կամ օդ, ջուր, ծովք, անդունդք, լայնութիւն. Շար.: Պիտ. ստէպ: Արծր. ՟Ա. 1: Շ. այբուբ.: Եւս. քր. ՟Ա. եւ այլն: *Իբրեւ ʼի ծովի համատարածի ծփեալք. Մագ. լ: *Վասն համատարած աշխարհի սատակմանն սուգ Յճխ. ՟Ժ՟Դ: *Զբնիկ աշխարհ իւր համատարած զսա մեծ հայք անուանէ. Յհ. կթ.: *Համատարած պատուհաս, կամ նեղութիւն. Մեսր. երէց.: *Համատարած համատարածʼʼ. այսինքն հասարակաց, կամ ընդհանրական. Շար.: *Ինքն ժամանակն այն զսքանչելիսն յոյժ համատարած առնէրʼʼ. այսինքն մեծահռչակ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 20: մ. ՀԱՄԱՏԱՐԱԾ. մ. Համօրէն. ընդհանուր. առ հասարակ. *Համատարած գալոց է ջրհեղեղն: Ուղղափառութիւնն իբրեւ զարեգակն համատարած սփռեցաւ ʼի հոգիս հաւատացելոց. Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Ը: եւ Սարգ. ՟բ. պետ. ՟Դ: *Ջուրք, եւ ջուր. զի համատարած ամենայն ջուրց հրամայէ. Վրդն. ծն.: գ. ՀԱՄԱՏԱՐԱԾ. գ. ՀԱՄԱՏԱՐԱԾՈՒԹԻՒՆ κύτος, πέλαγος pelagus, mare altum. Պեղագոս, այսինքն ծով մեծ. խորք. անդունդք. ... *Իմաստութեամբ նորա տարածեալ է համատարածն. Յոբ. ՟Ի՟Զ. 12: *Ի դրունսն որ հանէր ʼի համատարածն. Ճ. ՟Ա.: *Ընդ եգէացւոց եւ ընդ տիւրենացւոց համատարած անցանիցէ անկասկած. Ոսկ. մ. ՟Ա. 3: *Ո՛չ համատարածութիւն ծովուց, եւ ոչ մոլելոց ալեացն վայրենի սրտմտութիւն. Կիւրղ. ի կոյսն.: *Նաւորդաց արտաքոյ ալէկոծութեան տեսանելով զհամատարածութիւնն մրմռեալ ծովուն. Նանայ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.