- ՀԱՆԴԵՐՁԻՄ
- (եցայ, եալ.) NBH 2-0041 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ձ. ἁποσκευάζομαι vasa colligo παρασκευάζομαι paratus sum περιζώννυμι praecingor եւն. Կ ազմ եւ պատրաստ լինել. վառիլ կազմիլ. գօտեւորիլ. կահաւորիլ. պատրաստութիւն տեսնալ, փարթաքը ժողվել. ... *Յետ աւուրցն այնոցիկ հանդերձեալ՝ ելանէաք յերուսաղէմ. Գծ. ՟Ի՟Ա. 15: *Հանդերձեցաւ ʼի զարդ պատերազմի. ՟Ա. Մակ. ՟Գ. 3: *Հանդերձեցաւ պատարագօք, գնաց յանդիմանի լինել թագաւորին. ՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Ա. 24: *Հանդերձեցաւ ելանել զկողմամբ վասպուրականի. Յհ. կթ.: ՀԱՆԴԵՐՁԷ, ՀԱՆԴԵՐՁԻ, ձէր, ձեալ. եւ այլն. μέλλει, μέλλω futurus, debeo եւն. Ունիլ առնել կամ լինել, խորհել, յօժարիլ, դնել ʼի մտի՝ եւ կարել, կամ պարտ գոլ. առնելոց եւ լինելոց գոլ. ընելու ըլլալ, ըլլալու վըրայ. ... *Յորժամ հանդերձէ հոգիւն մեկնել զօդիսն ʼի յայծեացն. Ոսկ. ապաշխ.: *Ահա հանդերձի (կամ ձէ, կամ ձեալ է) բանսարկուն արկանել ʼի ձէնջ ʼի բանտ. Յայտ. ՟Բ. 10: *Յետ այսորիկ հանդերձի ասել: Ոչ եւս ուրեք օինադիրն ընդ պատուիրանօք հանդերձի կալ: Միշտ հանդերձէր խօսել ընդ նոսա: Յոր թէ հանդերձէին ոմանք յանդգնել: Հանդերձէին՝ զանձինս իւրեանց ʼի փափկութիւնս եւ ʼի խենեշութիւնս արկանել. Ոսկ. յհ.: *Ոչ հանդերձէր կատարիլ. Դիոն.: *Հանդերձեալ եմ ʼի խաչ ելանել վասն ձեր. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1: *Հանդերձողացն երթալ ʼի բարբարոսս. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 24: *Որ փառօք հօր հանդերձեալ ես գալ ʼի դատել. եւ այլն: Շար.: *Հանդերձեալ էր պարգեւել, ծնանել. Իմ. ՟Ժ՟Ը. 4: Յայտ. ՟Ժ՟Բ. 4: *Հանդերձեալ էին ʼի բացէ կալ. Շ. մտթ.: *Հանդերձեալք աստուծով եւ այլն: Սահմ. եւ լծ: Պորփ. ստէպ. այսինքն՝ քանզի ունիմք ճառել: *Ամենայն ինչ՝ որ հանդերձեա՛լ է լինել, յապայ կոչի. Շ. բարձր.: ա.գ. ՀԱՆԴԵՐՁԵԱԼ ելոյ, եալք, ելոց. ա.գ. μέλλων, ἑρχόμενος futurus, venturus. Որ ինչ գալոց է, կամ լինելոց, կամ ակնկալելի. առաջիկայ. ապագայ. ապառնի. պատրաստեալ. ... *Հանդերձեալ ասի՝ որ լինելոցն է, չեւ եւս լեալն: Վասն զի ակնկալութեամբ սպասեմք առնուլ զառաջիկայն, հանդերձեալ կոչեմք. Խոսր.: *Որոյ իւրն է հանդերձեալքն: Հայր հանդերձելոյ աշխարհին: Գիտէր զնոցա եւ զհանդերձեալսն: Մի՛ յայսմ աշխարհի, եւ մի ʼի հանդերձելումն: Եթէ որ կանս, եթէ հանդերձեալքն: Հանդերձեալ փառացն յայտնելոց հաղորդ. եւ այլն: *Երեք մասունք ժամանակիս, անցեալն եւ առաջիկայս եւ հանդերձեալքն. Մեկն. ղկ.: *Միայն ինքն կանխագէտ է հանդերձելոց: Հանդերձելոց տանջանարանացն: Ի հանդերձեալ զատկին: Հանդերձեալ դատաստանին. եւ այլն. Եզնիկ.: Նար.: Ոսկ.: Նախ. զքր.: կր. ՀԱՆԴԵՐՁԵԱԼ. որպէս կր. Հանդերձել բային. σύνθετος, ἕξαλλος compositus, egregius ἁλλασσόμενος mutatus. Կազմեալ պատրաստեալ յօրինուածով. բաղադրեալ. յարդարուն. զարդարուն. պատուական. փոխանակաւ ագանելի. առատ սրտիւ ընծայեալ. *Արկցէ ʼի վերայ նորա ահարոն խունկս հանդերձեալ. Ել. ՟Լ. 8: *Եւ էր դաւիթ զգեցեալ պատմուճան հանդերձեալ. ՟Բ. Թագ. ՟Զ. 14: *Տասն պատմուճան հանդերձեալ: Երկուս պատմուճանս հանդերձեալս. ՟Դ. Թագ. ՟Ե. 5. 22: *Պատարագս հանդերձեալս յոյժ. ՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Ե. 26:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.