ՇԱԲԱԹԱՄՈՒՏ — (մտի, ից.) NBH 2 0457 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 13c գ. Մուտն ʼի պաշտօն շաբաթական՝ զեօթնեակ մի. ... *Երրորդ մասն ʼի ձէնջ մտցէ շաբաթամուտ (յն. մտցէ զշաբաթ): Ամենայն որ ելանիցէ ընդ շաբաթամուտսն: Զմտօղսն ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0102 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 12c գ. Պակասութիւն ազատութեան. ծառայութիւն. եւ ապատոհմութիւն. ... *Անազատութիւն եւ տարագրութիւն Քանանու. Փիլ. լին.: *Խոնարհեսցին ազատքն յանազատութիւն աղախնեացն. Եփր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՍԿԻԶԲՆ — (կզբան, բունք, բանց.) NBH 1 0236 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 9c, 10c, 11c, 12c ա. ἅναρχος principii expers, principio carens Որոյ չիք սկիզբն ժամանակի եւ եղանութեան. անժամանակ, անեղ. որ էն յաւիտենից: Որպէս… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՋԱՂՈՒՄՆ — (ղման, անց.) NBH 1 439 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 13c Տ. ԲԱՋԱՂԱՆՔ. եւ ՑՆՈՐՔ. *Քակտումն հրէական խտրութեանց, եւ հեթանոսական բաջաղմանց. Բրս. ի ստեփ.: *Տոհմութիւն ʼի սատանայական բաջաղմունս եւ բարբաջանս հեռութեամբ. Ոսկ. տիտ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿԲԱՆ — (ի, ից.) NBH 1 0691 Chronological Sequence: Early classical, 7c, 9c, 12c ա. δίλογος bilinguis, fallax Երկխօս. երկլեզու. խաբեբայ. ... *Նոյնպէս եւ զսարկաւագունս պարկեշտս, մի՛ երկբանս. ՟Ա. Տիմ. ՟Գ. 8: *Զերկբանսն եւ զերկխօսսն իբրեւ զհրապարականէծս ի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿԲԱՆԻՄ — ( ) NBH 1 0691 Chronological Sequence: Early classical, 7c դիմ. ԵՐԿԲԱՆ Է. ԵՐԿԲԱՆԻ. διαφωνεῖ dissentit, differt Անմիաբա՛ն է. տարբերի. *Երկբա՛ն է յեօթանասնիցն թարգմանութենէ ամօք հինգ հարիւր ութսուն եւ վեցիւք: Երկբան են առ հրէից եբրայականն՝ ամօք վեց … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԹԱՆՁՐԱՄՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0796 Chronological Sequence: Early classical, 11c, 12c, 13c գ. παχύτης crassitudo (mentis), ruditas Թանձրամիտն գոլ. տխմարութիւն. *Մի՛տ դիր թանձրամտութեան առնն ... երեւելի իրաց իմն կարօտանան թանձրամիտք: Թանձրամտութիւն եւ տկարութիւն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԱՂՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0917 Chronological Sequence: Unknown date գ. ἑπήρεια injuria, insultatio, calumnia. Խաղ. կատակ. թշնամանք. խաղք ընելու բանք, զրպարտութիւն. *Մի՛ ոք ʼի հրէական խաղութենիսն կործանեսցի, որք ասեն՝ եթէ ոչ կոյս, այլ՝ երիտասարդուհի ասացաւ ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈԿ — (ի, աց.) NBH 1 0957 Chronological Sequence: Early classical, 13c գ. (Արմատ Խոկալոյ՝ լծ. ընդ խոհ, խորհ.) որպէս Խորհուրդ. մտածութիւն. երկք կամ երկունք մտաց. եւ Փոյթ կամ յօժարութիւն կամաց. *Զյարութեան ճառն ʼի խոկ արկեալ՝ կրթէր: Դեռ տակաւին հրէական… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՏԻՐ — (խտրոյ, ոց.) NBH 1 0989 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 10c գ. διαστολή, διαφορά differentia եւն. որ եւ ԽՏՐԱՆՔ, ԽՏՐՈՒԹԻՒՆ. Տարբերութիւն կամ զանազանութիւն մտաւոր. իբր խիթալի կամ զգուշալի. Դատումն եւ ընտրութիւն կամ կշռութիւն ʼի մէջ այլ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)