- ԱՆՍԿԻԶԲՆ
- (կզբան, բունք, բանց.) NBH 1-0236 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 9c, 10c, 11c, 12c ա. ἅναρχος principii expers, principio carens Որոյ չիք սկիզբն ժամանակի եւ եղանութեան. անժամանակ, անեղ. որ էն յաւիտենից: Որպէս ստորոգելի աստուծոյ կամ երից անձանց առ հասարակ. *Զիա՞րդ քննել կարիցեմք սզկբնաւորք զանսկզբանէն. Ագաթ.: *Ոչ ոք էր անսկզբանն, որ կոչէր զանուն նորա. Յճխ. ՟Բ: *Մի երրորդութիւն, անսկիզբն եւ անժամանակ. Նար. ՟Խ՟Դ: *Հայր սկիզբն անսկզբանցն. յորմէ որդի ցուցանէ, եւ հոգի սուրբ ʼի նոցունց յէութենէ. Վրք. սեղբ.: *Զանսկիզբն բանդ անձնաւոր: Տեառն անսկզբան. Նար. ՟Ի՟Ը. եւ Նար. խչ.: *Ես թէ երկոքեան անսկզբունք, եւ քան զլինելութիւնն են վերագոյնք. Բրս.: չար: *Զի մի՛ երկու իշխանութիւնս անսկզբունս կարծիցի. Տօնակ.: *Սկսանիքն ասի յանսկզբնէ ումեմնէ: Ամենայն մարդ ժամանակօք արարեալ է, եւ անսկիզբն ինչ ոչ գոյ ʼի նոսա. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 2: *Յանսկզբանց յաւիտենից. Փիլ. նխ. ՟ա.: ԱՆՍԿԻԶԲՆ. որ եւ ասի ԱՆՍԿԶԲՆԱՒՈՐ. Որպէս յատկութիւն հօր, անծին, անեղագոյն. ոչ ծագեալ յայլմէ անձնէ. անպատճառ. ἅναρχος, ἁγέννητος principii carens, ingenitus *Խոստովանիմք զհօր յատկութիւն առանձնաւորութեանն՝ անծին եւ անսկիզբն. Շ. թղթ.: *Քեզ միայնոյ սկզբանդ եւ անսկզբանդ. Նար. ՟Խ՟Ը: *Ի հրէական փոքրաբանութիւնն անկանել, միայն անսկզբանն (հօր) զաստուածութիւնն գրել: (Կամ ըստ արիոսի) Երիս անսկզբունս եւ անկարգս, եւ որպէս թէ իցէ ասել՝ հակառակ աստուածս: Արդ՝ անսկիզբն է հայր, զի ո՛չ յայլմէ ումեքէ, եւ ոչ յինքենէ նմա գոլն է. եւ այլն: Զմի եւ զնոյն գիտել զբնութիւն աստուածութեան՝ անսկզբանն, եւ ծնեցելոյ, եւ յառաջ եկելոյ. Առ որս. ՟Ե. ՟Ժ՟Դ: *Որդին որդի, եւ ոչ անսկիզբն, քանզի ʼի հօրէ. ապա եթէ ʼի ժամանակէ առցես զսկիզբն, ե՛ւ անսկիզբն. վասն զի արարիչ ժամանակաց. Ածաբ. մկրտ.: *Զհօրէ ասեմք, թէ ոչ միայն անսկիզբն, այլ եւ եղեալ իսկ (այսինքն ծնեալ իսկ) յումեքէ չէ. բայց զորդի ասեմք, թէ անսկիզբն է, եւ ծնեալ ʼի հօրէ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 5: *Ոչ երեք անսկզբունք, քանզի հայր միայն է անսկիզբն՝ ոչ յումեքէ ծնեալ ... բայց ըստ ժամանակի անսկզբունք իբրեւ զհայր. Սարկ. հանգ.: *Անսկզբան հօր անկզբնակից է եւ որդին. Լմբ. հանգ.: ա. մ. ԱՆՍԿԻԶԲՆ. ա. մ. Առանց բանաւոր պատճառի. անհիմն. վայրապար. *Յանհիմն յանսկիզբն ʼի դողդոջուն խորհրդոց խօսելոյ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1: *Եւ ո՛չ անսկիզբն ʼի ներսք ածեմք զլծակացն (օրինակ), որ արեամբ ողջակիզին պատարագեցաւ. Միսայ. խչ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.