ՃԵՄ — (ի, ից, իւք կամ օք.) NBH 2 0178 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 13c գ. Արմատ Ճեմելոյ. Շրջագայութիւն. քայլափոխութիւն. ընթացք. գնացք. (լծ. թ. ատըմ. քայլ.) *Ի ճեմս զբօսանաց ʼի դուրս ելանէր. Արծր. ՟Ա. 15: *Էանց գնաց ճեմ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵՄ 2 — (ճըմի, ճըմաւ.) NBH 2 0178 Chronological Sequence: 8c գ. ՃԵՄ, (կամ ՃԻՄ, կամ ՃԵԱՄ), κημός camus. որ եւ ԿԵՄ կամ ԿԵԱՄ. Առասան. դանդանաւանդ. սանձ. կէմ. (յն. գի՛մօս ). *Իբրեւ ձի եւ ջորի, զորոց հրամայէ ճնշել ճմաւ եւ սանձիւ զկզակսն. Նիւս. երգ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՈՍՈՐԱՅԻՆ — (այնոյ.) NBH 1 506 Chronological Sequence: Unknown date, 10c ա. Կարմրագոյն, կարմրային, կամ արիւնագոյն. *Ի նոր երանգ բոսորային՝ մածեր արիւն ʼի ցամաքի. Նար. ՟Կ՟Գ: *Թաթաւեալ ʼի կարմրութիւն բոսորային բղխեալ աղբերն. Շար.: ԲՈՍՈՐԱՅԻՆ (2 1048) յնոյ. *Ճեմ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻՄԻՒ — ( ) NBH 2 1050 Chronological Sequence: 10c ԴԻՄԻՒ ԵԼԱՆԵԼ. Դիմել. դէմ եդեալ՝ ընդ առաջ ելանել. *Դիմեալ յեդեմեան դիտէն՝ ճեմ հարաւային գոլով, ժողով յոքնահայլ խմբից՝ խիտ առ խիտ դիմիւ ելեալ. Նար. տաղ արմաւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵԱՄ — ( ) NBH 2 0178 Chronological Sequence: Unknown date գ. Տ. ՃԵՄ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵՄԱՐԱՆ — (ի, աց.) NBH 2 0178 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. περίπατος ambulacrum, ambulatorium եւ schola peripatetica. Տեղի ճեմելոյ զբօսալի. ճեմելիք. եւ վերելանելիք. եւ Բնակարան. սրահ. ... *Ձոյլ ոսկի, եւ ճեմարան բանին… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵՄԵԼԻ — (լիք.) NBH 2 0178 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical գ. περίπατις, βάδισις եւն. Ճեմարան ըստ ՟ա. նշ. եւ Ճեմարանք, որպէս ճեմ, ճեմելն. (ըստ հոմաձայնութեան յն. բառից). *Համարեցաւ զանդունդս իւր ճեմելի. Յոբ. ՟Խ՟Ա. 24: *Ուստերք եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵՄԻՄ — (եցայ, ել.) NBH 2 0179 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 15c ձ. περιπατέω ambulo, deambulo, incedo διαβαίνω transeo ἄλλομαι salio, salto πομπεύω cum pompa incedo. Ճեմ կամ ճեմս առնուլ. շրջիլ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԵՄՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0179 Chronological Sequence: 10c գ. Ճեմ. ճեմելն, եւ յառաջ խաղալն ʼի բանս. *Ի լեզուաց ոմանց ճարտարաց ʼի ճահ ճեմութեանց. Նար. ՟Ղ՟Գ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԻՄ — ( ) NBH 2 0178 Chronological Sequence: Unknown date գ. Տ. ՃԵՄ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)