ԴԱՏԱՎԱՐԺ — (ի, ից.) NBH 1 0600 Chronological Sequence: 7c, 11c, 13c ա. Վարժ ի դատել մտօք. մտավարժ. *Անսխալ ցուցեալ զդատավարժ կրթականացս, կամ դատավարժ կրթութեանցն. Քեր. քերթ.: եւ Մագ.: եւ Երզն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻՒՐՈՒՍՈՒՄՆ — ( ) NBH 1 0636 Chronological Sequence: 13c սմունք. ա. Որ դիւրաւ ուսանի. մտավարժ. *Ոչ է սքանչելի ուսուցիչ, որ զդիւրուսումն մանկունս ուսմամբ իմաստուն առնէ. Կլիմաք … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԱԳԱՄԻՏ — (մտի, մտաց.) NBH 1 0665 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 12c ա. γοργός acer Արագամիտ. արագ մտօք. սրամիտ. ճարպիկ մտքով. ... *Երագամիտ այր, կամ լսօղ. Նար. խչ.: Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Է: *Էր մտավարժ եւ երագամիտ. Հ=Յ. մարտ. ՟Ի՟Է … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀՈԳԵԶԱՐԴ — (ի, աց կամ ից.) NBH 2 0110 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 13c ա. ՀՈԳԵԶԱՐԴ կամ ՀՈԳԷԶԱՐԴ. Հոգւով զարդարեալ, զարդարիչ հոգւոյ. *Անանիայի հոգեզարդ եւ մտավարժ փիլիսոփայի. Նար. յիշ. կուս.: *Դորոթէոսի հնագոյն առն հոգեզարդի եւ մարտիւրոսի. Ճ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՏԱՌՈՒ — (ի, աց.) NBH 2 0306 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 13c ա. Ի միտ առօղ. ուշիմ. մտավարժ. մտացի. եւ Մտառական. *Ոգից մտառուաց աճեսցեն մեծութեամբ եւ բազմութեամբ առաքինութեանցն տեսլեամբք: Հարկաւոր է մտառուին աւելի գոլ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՏԱՑԻ — (ցւոյ, ցեաց.) NBH 2 0306 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 12c ա. νοῦν ἕχων, νοήμων mentis compos, intelligens, prudens, sollers, acutus. Միտս ունօղ. տիրապէս մտաւոր. մտավարժ. հանճարեղ. բանիբուն. ուշեղ. ուշիմ. խելք ունեցօղ, խելացի … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՊԱՏԱՀ — (ի, ից.) NBH 2 0602 Chronological Sequence: 6c, 8c, 10c, 11c, 13c գ. συμβεβηκώς, σύνβαν, τύχη, σύμπτωμα accidens, eventus, casus, adfectus, symptoma, fortuitas, fortuna secunda vel adversa. Արմատ պատահելոյ. նոյն ընդ Պատահար, Պատահումն. Դէպք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍՈՒՐԻՄԱՑ — ( ) NBH 2 0734 Chronological Sequence: Unknown date ա. Սո՛ւր իմացութեամբ. նրբամիտ. *Մտավարժ եւ սուրիմաց. Ճ. ՟Գ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
