ՅՈՎԱՏԱԿ — (ի, աց.) NBH 2 0369 Chronological Sequence: 11c, 13c, 14c գ. ՅՈՎԱՏԱԿ որ եւ ՅՈՎՏԱԿ. Արու երիվար. կամ Յովանակ ձիոյ. մտրուկ. նժոյգ. կամ հետեւակ ձի. լծ. թ. եէտէկ. *Բաժին արուին զէգն սահմանելով, մատակին զյովատակ, մաքւոյ զխոյն. Ոսկիփոր.: *Արականք են եւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՊԷՉԱՍՊԻԿ — (ի.) NBH 2 0647 Chronological Sequence: Early classical պրս. բառիցս պէչէ, որ է ձագ, մտրակ. եւ ասպ, ձի. իբր Փոքրիկ ձի. նժոյգ. եւ Հեծեալն ʼի նժոյգ. *Բայց միայն թագաւորն պրծեալ պազապուր՝ պէչասպիկ մի սուրհանդակ առաջի՝ պրծեալ ելանէր փախստական. Բուզ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՍՊԱՐԱԿՈՂ — (ի.) NBH 1 0316 Chronological Sequence: 10c ա.գ. Ոյր կողն պատեալ է ասպարաւ (այր, կամ երիվար). *Յետուստ կողմանէ հարեալ ʼի գաղտնիս զգարշապար երիվարին՝ արար կաղանալ նժոյգ ասպարակողին. Արծր. ՟Գ 17 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԵՂԱԶԱՏ — (ի, աց.) NBH 1 0535 Chronological Sequence: 11c, 13c գ. Արու ձի ընտիր, իբր ազատ ʼի գելոցէ, կամ սեպհական ազատաց. ճինս աթ, քէօհէյլան. *Արականք ձիոյ, յովատակ (կամ յովտակ), նժոյգ, փահլ, երիվար, գեղազատ (կամ գելազատ). Մագ. քեր. եւ Երզն. քեր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԶԻ — ( ) NBH 1 0611 Chronological Sequence: 13c ԴԶԻ Նոյն ընդ բառիս ՁԻ. կամ ընդ պրս. դուսէն. իբր ազնիւ ազգ երիվարի. նժոյգ. ... *Մատաղաձի. խեշակ, դզի, բռչոյ ... Փաղանուն, ձի եւ դզի, բիր եւ մահակ. Երզն. քեր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԻՎԱՐ — (ի, աց.) NBH 1 0684 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c գ. ԵՐԻՎԱՐ կամ ԵՐԻՒԱՐ. ἴππος, πῶλος equus, equuleus պ. րէհվար. Ձի ընտիր յառոյգ հասակի, սրավար, կամ պատերազմական. նժոյգ. եւս եւ Գրաստ. աղեկ ու քալուկ ձի. ... *Ամենայն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՂԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 1 1037 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 10c, 11c Տ. ԿԱՂԱՄ. *Արար կաղանալ նժոյգ ասպարակողին. Արծր. ՟Գ. 17: *Լինի իւր կաղանալ՝ յամոլաջիլ մի անդամին. Մագ. ոտ.: *Յակոբ զաստուածատես սքանչելեացն զհաւատարմութեան նշանակն ընկալու ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՑԱՁԻ — ( ) NBH 1 1078 Chronological Sequence: 5c ա. Բառ երկդիմի. զի կա՛մ է Ունօղ զձի կացեալ անշարժ եւ խրտուցեալ, եւ կամ Որոյ ձին է կացի, առոյգ նժոյգ. եւ կամ համբակ, տրմուղ: *Վահան անցանէր խաղաղութեամբ ընդ ջուրսն ... որ եւ առ ոյժ կացաձի արանց լինէր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՁԻ — (ոյ, ոց.) NBH 2 0155 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c գ. Չորքոտանի խխնջական, արի եւ ահեղ, ʼի պէտս հեծելութեան, կառաց, եւ բեռանց: Տե՛ս եւ ԵՐԻՎԱՐ. ՆԺՈՅԳ. ԳՐԱՍՏ. ... *Փոխանակ ձիոյ, ոչխարի, արջառոյ, եւ իշոյ: Ձիս եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄԱՏԱՂԱՏՈՒՆԿ — (տնկոյ.) NBH 2 0213 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 13c Տ. ՆՈՐԱՏՈՒՆԿ. ա. գ. νεόφυτος, νεόφυτον novella planta, neophtus եւ μόσχος որ է որթ՝ այգւոյ, եւ երնջոյ. vitis եւ vitulus. *Զարքունիսն մատաղատունկ տնկովք ծառոց զարդարեաց … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
