ԱԽՏԱՆԱՄ

(ացայ.) NBH 1-0018 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c չ. νοσέω, ἁλγέω, ἁσθενέω, μονέω, πάσχω morbo laboro, doleo, aegroto, patior Նեղիլ ախտիւք ցաւոց. խօթանալ. ցաւագնիլ. տկարանալ. ցաւ քաշել, հիւընդնալ .... *Որք խոստանային հալածել յանձնէ ախտացելոց, նոքա զծաղրալից երկիւղն ախտանային: Մարմինք նորա ախտացան: Ախտացան ասայի ոտք: Տաց ախտս, եւ ախտասցին ʼի նմին. Իմ. ՟Ժ՟Է. 8: Յոբ. ՟Ժ՟Դ. 22: ՟Բ. Մնաց. ՟Զ. 12: Երեմ. ՟Զ. 21: *Հիւանդ որ յերկար ախտանայ: Ախտանամք յանձն եւ ʼի մարմին. Եղիշ. դտ.: Նար. ՟Ժ՟Ա: *Բիբք աչաց յախտանալն այլում կարօտանայ աչաց: Ախտանամք եւ մեռանիմք, որպէս ոչ կամիմք. բայց հոգւով՝ եթէ կամիմք, ոչ ախտանամք եւ ոչ մեռանիմք. Շ. թղթ.: Կամ վնաս ինչ կրել. խանգարիլ. ... *Ախտացան արմատք Եփրեմայ. Ովս. ՟Թ. 16: *Անզգայքն ախտանան, եւ ոչ խօթանան. Նիւս. բն.: Կամ վշտանալ. տխրիլ. եւ զայրանալ, զչարիլ. ... *Ախտանայր հոգւով, զի եւ ինքն ոչ եղեւ ողջակիզեալ. Ճ. ՟Ա.: *Ախտանան առ ասացեալսն: Սպասէր նմա (զի սպանցէ). եւ այսպէս միշտ ախտանայր առ նա. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 4: Մագ. ՟Լ՟Է: Յարիլ յիրս ինչ ախտաւոր կրիւք եւ զգածմամբ. անկղիտանալ. *Եթէ ոչ ինչ ախտացաք ʼի գոյս ապականացուս. Իգն.: *Ի մարդկային իմն ախտէ ախտացեալ էին յայն: Համբոյրն պղծութեան, որով ախտանայ հոգին. Իգն.: Բրսղ. մրկ.: Սարգ. ՟ա. պետ. 12: *Հինգ բանիւ ըստ զգայութեանցն, որով ախտացան. Արշար. ՟Ի՟Ը: Կրել զհիւանդութիւն հոգւոյ. զառածանիլ ʼի մոլութիւն. *Յետ մարմնականին ախտի վճարելոյ՝ ախտանամք օր ըստ օրէ իմանալեաւս՝ փոքու եւ մեծաւ: Զի մի՛ կարծիցիմք ախտանալ յերկուց զմին, արհամարհութիւն կամ անգիտութիւն. Շ. թղթ.: *Զպեղեայ զթետտաղացւոց գոռոզին ախտանալ (զյիմարութիւն): Զփարաւոնին ախտացաք զծանրասրտութիւն. Յհ. իմ. ատ.: Լաստ. ՟Ժ՟Ա: ա. ախտացեալ, ցելոյ, ոց. ա. Խօթ. հիւանդ. ախտաժէտ. ... *Ախտացեալս ոչխար: Ախտացեալք տեսանելեօք, կամ մեղօք: Ախտացելոց դեղ առողջութեան. Նար.: *Վա՛յ ախտացելումն յախտէ, որ խոցի՝ եւ ոչ ընդոստնու. Շ. թղթ.: *Ախտացելոց ʼի պէսպէս ցաւս. Պտրգ.: Եւ այսահար. որ ըստ յն. ներգործեալ ասի, այս ինքն նեղեալ յայսոյն պղծոյ, հարեալ ʼի դիւէ. ἑνεργούμενος energumenus *Արտաքս ելանեն երեխայքն, եւ ընդ նոքօք ախտացեալքն, եւ որք ընդ ապաշխարութեամբ են: Զերեխայսն, եւ զախտացեալսն, եւ որք ընդ ապաշխարութեամբն: Զախտացելոցն բազմութիւն. Դիոն. եկեղ. ՟Գ: