ՎԵՐՋ

(ի կամ ոյ, վերջք, ջից.) NBH 2-0815 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. τέλος finis ἕσχατον, τελευταῖον extremum, ultimum. եւ ի սուրբ գիրս οὑρά cauda οὑραγία extremi agminis ductus. (հակառակն ձայնիս Առաջ). Վախճան. կատարած. աւարտ յետին կամ յետոյ կուսէ. եզր. սպառուած. յետին ծայր. յետակողմն. եւ Տուտն, տտուն. վերջին թեւ զօրու. ... *Վերջ բանիս այս: Ի վերջ հասել է թագաւորութիւն. Փարպ.: Խոր. ՟Գ. 47: *Ի վերջ իւրոց գրոցս ծանոյց. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 16: *Վերջ իմանալի է զնիւթեղէնս: Ամենայնի վերջ (յն. յետին) է թանձր մասն նիւթոյս եւ հողեղէն. Մաքս. ի դիոն.: *Վեցկին գործնական մարմինն բնաւորեցաւ շարժիլ. յառաջ եւ ʼի վերջ, ʼի վեր եւ ʼի վայր, յաջ եւ յահեակ. Փիլ. այլաբ.: *Կրճատեաց զվերջն քո: Հաստատեսցէ ʼի գլուխ, եւ ոչ ʼի վերջ: Նա եղիցի գլուխ, եւ դու եղիցես վերջ: Զգլուխն եւ զվերջն ... այն առաջն է ... այն վերջն է: Ի վերջէ վանաց հովուաց: Հասէ՛ք ʼի վերջս նոցա. Օր. ՟Ի՟Ե. 18: ՟Ի՟Ը. 13. 44: Ես. ՟Թ. 14. 15: ՟Ա. Մնաց. ՟Ժ՟Է. 7: Յես. ՟Ժ. 19: *Ի վերջոյս երթեալ այժմ զօրէն չար գաղտնի կրեսցէ սատակումն. Պիտ. այսինքն՝ ʼի ծագ կամ ʼի ծայրէ աստի չարութեան: *Վերջի թեւոյն անկեալ բազում հարուածս հասուցանէր. Եղիշ. (այսինքն ʼի ծայր մի թեւոյն, կամ ʼի վերջ կոյս): *Ի վերջ նահանջէ. Ի վերջ նահանջել: Ի վերջկոյս նահանջել: Ի վերջ հարկանելʼʼ. այսինքն յետս. յետս կոյս. Խոր. ՟Բ. 13: Արծր. ՟Ա. 13: Յհ. կթ.: Պիտ.: *Թէպէտեւ յոյժ ʼի վերջ յարժանաւորութենէն մնասցէ բանս. Նիւս. կազմ. ՟Ա: *Եկն ʼի վերջն (այսինքն ʼի վախճան կենաց). Կլիմաք.: *Տեսեալ տիրանայ՝ թէ ամենայն ինչ ʼի վերջ հասեալ է (վտանգի) ... լա՛ւ է ինձ (ասէ) մեռանել՝ քան զեկեղեցի աստուծոյ հարկատու լինել. Մամիկ.: ՎԵՐՋՔ. κρωσσός, κροσσοτόν fimbria, limbus. Զարդք ʼի ծայրս. ծոպք. վերջաւորք. ծարի զարդերը. ... *Արասցես երկուս վերջս յոսկւոյ սրբոյ՝ մանուածոյս ծաղկեալս՝ գործ հիւսկէն. եւ դիցես զվերջսն մանուածոյս ʼի վերայ երկոցուն վահանակացն: Արասցես տախտակ մի հիւսկէն վերջիւք, գործ շղթայագործ յոսկւոյ սրբոյ: Դիցես զվերջսն շղթայագործս, եւ այլն. Ել. ՟Ի՟Ը. 14. 22. 30. եւ այլն: *Գլխանոց ագուցեալ երկաթի՝ նշանաւորօք վերջօք. Խոր. ՟Ա. 10: Իսկ Խոր. ՟Գ. 52. *Որպէս ʼի ձեան վերջք գծին կուտեալ (կամ կտակեալ) ունէր քարնʼʼ. իմա՛ հետք փորուածոյ կամ կիտուածոյ: մ. Ի ՎԵՐՋԷ, Ի ՎԵՐՋՈՅ, Ի ՎԵՐՋ. մ. Վերջոյ. յետոյ. վերջէն. ետքէն, էն ետքը. *Ընդէ՞ր ʼի վերջէ յետ արարածոցս մարդն: Ի վերջէ մարդն ցուցաւ: Ի վերջէ զիս շտեմարանաց: ԺԱՄԱՆԱԿԱՒ ʼի վերջէ: Ի վերջէ կամ ʼի վերջ եկեալքն: Զմեծագոյն ամբաստանութիւն ʼի վերջէ դնէ. Նիւս. կազմ. ՟Գ: Ածաբ. նոր կիր. եւ մակաբ: Պիտ.: Սարգ. ՟բ. պ. ՟Ա: *Ի վերջէ կոչելն. *Ի վերջէ մտանելն. Լծ. ածաբ.: *Ի վերջոյ քան զամսն գրեաց. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 42: Ի ՎԵՐՋԷ, Ի ՎԵՐՋԻ. Անսովոր ոճով՝ որպէս Ի լրջէ, ʼի լրջութեան. ὔπαρ, καθ’ ὔπαρ visio vera, vigiliae, in vigiliis, vigilando et videndo. Յարթնութեան. ʼի զարթման. ակներեւ տեսութեամբ. (գուցէ որպէս Ուռճ. զուարճ. կամ թէ կայցէ ուրջ, արմատ բառիս լուրջ. հակառակ անուրջ բառիս, որ է երազ). *Յորս իւրաքանչիւր ոք ʼի վերջէ զփոյթն գործոյն ունէր, յայսոսիկ եղեւ ʼի ձեռն երազոյն կարծեցեալ: Որք ʼի վերջէ լինին աստուածերեւութիւնք: Երկմտեալ յառաչս տեսիլն՝ ʼի վերջին փութով հոգացելոցն երեւութանայ. Նիւս. կազմ. ՟Ժ՟Ե: ՎԵՐՋԻ ԹԵՒ (2-0816). Ի Հոլովականէ բառիս ՎԵՐՋ, իբր Վերջապահ թէ զօրաց. *Վերջի թեւոյն անկեալ՝ բազում հարուածս հասուցանէր. Եղիշ. ՟Ը: Տե՛ս եւ ՎԵՐՋ: