ՏԻՐԵՄ

(եցի.) NBH 2-0878 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 12c, 14c ն.չ. κυριεύω, κατακυριεύω, δεσπόζω , ἅρχω, ἑξάρχω, κατάρχω, κρατέω, κατακρατεύω, δυναστεύω dominor, potior, impero, principatum gero, praevaleo, subigo. Տէր լինել. տիրանալ. տիրապետել. իշխել. ընդ ձեռամբ արկանել կամ ունել տիրաբար. նուաճել. ... *Առ այր քո դարձ քո, եւ նա տիրեսցէ քեզ: Միթէ թագաւորելով թագաւորեսցե՞ս ʼի վերայ մեր, կամ տիրելով սիրեսցես մեզ: Տիրէ՛ր յարոէրայ մինչեւ ցձորն առնովնայ: Տիրեցին նոցա ատելիք իւրեանց: Տիրեսցէ նոցա ձեռն իմ: Նա տիրէ ʼի վերայ ամենայն հեթանոսաց: Արքայութիւն նորա՝ ամենեցուն տիրէ: Դու տիրես զօրութեանց ծովու: Տիրեն ʼի վերայ ձեր կանայք ձեր, եւ այլն: *Տիրեցելոց (այսինքն տիրողաց) մերոյ աշխարհի. Արծր. ՟Ա. 1: ՏԻՐԵԼ. Տեղի գտանել. յաղթահարել. զօրանալ. զայրանալ, այսինքն սաստկանալ. զօրել. ստնանել. գամագիա լինել. *Ոչ տիրեաց հուրն ʼի մարմինս նոցա: Տիրեցին նոցա առիւծքն. Դան. ՟Գ. 94: ՟Զ. 24: *Յորժամ կարի ցուրտն տիրիցէ. Ոսկ. եբր.: *Յորժամ ʼի նիւթ ինչ տիրէ հուր. Մխ. երեմ.: *Տիրեաց ʼի վերայ նոցա սրտմտութիւն բարկութեան նորա: Տիրեաց ʼի նորա ցասումն բարկութեան. Մծբ. ՟Գ. ՟Ժ՟Թ: *Ջախջախէին անդամք սրբոյն. բայց սակայն ոչ տիրէին նմա տանջանքն. Ճ. ՟Ա.: *Աղաղակ անբաւ տիրեսցէ: Մոռացօնք տիրեն. Խոսր.: *Բուռն քան զամենայն ախտս՝ յորժամ տիրէ. Շ. մտթ.: *Յայնժամ տիրէ նոցա սաստիկ կսկծումն: Տիրէր մոռացումն բարեաց. Լմբ. իմ.: *Տիրեաց զղջումն. Բրսղ. մրկ.: *Այս բան համօրէն տիրել ոչ ունի, այլ միայն վասն որոյ գրեցաւ. Իգն.: կր. կր. Անկանիլ ընդ տէրութեամբ այլոյ. լինել ընդ ձեռամբ. *Զիմանալի զիշխանն եւ զառաջնորդն եւ զնախկինն, յորմէ այլքն տիրին եւ վարին. Փիլ. իմաստն.: *Յորմանց խաբեցայ իբրեւ զյիմար, եւ յոմանց տիրեցայ իբրեւ զտկար. Մաշկ.: Իսկ յասելն. *Տիրեցաւ սով ʼի քաղաքի անդ. Եփր. թագ. իմա՛ չէզոքաբար, զօրացաւ: