ԲԱՂԽՈՀՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 428 Chronological Sequence: 7c, 9c, 11c գ. συμβουλή, συμβουλία consilium, consultatio, suasio որ եւ ԲԱՂԱԽՈՀՈՒԹԻՒՆ. Խորհրդակցութիւն ընդ այլում կամ ընդ անձին. տրամախոհութիւն . խորհուրդ. մտածութիւն. հանճար. *Եկեալ եմ ընդ ձեզ զօրավիգն,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՅԼԱՍԱՀՄԱՆ — ( ) NBH 1 0088 Chronological Sequence: 6c ա. Որ ինչ սահմանէ զայլ իրս. (զորօրինակ սահմանն տրամաբանական.) *Այլասահման, վասն զի նոյն զայլս սահմանէ. Սահմ. ՟Գ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԸՆԴԴԻՄԱՀԱՒԱՍԱՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0147 Chronological Sequence: 6c գ. Բառ տրամաբանական, իբր հաւասարութիւն՝ ʼի բաց բարձմամբ եղելոյ ընդդիմութեան, եւ ընդդիմութեան բարձումն վասն հաւասարութեան ըստ այլոյ բանի. այն է պէսպէս համեմատութիւն եւ զանազանութիւն ընդ մէջ սեռի եւ տեսակի … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌԱՋԱԿԱՑՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0287 Chronological Sequence: 6c գ. πρόθεσις praepositio, et propositio Առաջակացն գոլ. գլխաւորութիւն. վերակացութիւն. *Ի պարս մեղուաց յաներկբայս կացեալ լինին թագաւոր. որ խնամութիւն առաջակացութեանն ընկալեալ, երկնչին ʼի նմանէ. Փիլ. լիւս.:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՆԱՒՈՐԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 435 Chronological Sequence: 6c, 8c, 10c, 11c ա. λογικός, κή, κόν rationalis, le Սեպհական բանաւորաց. որ ինչ է ըստ բանաւորութեան. տրամաբանական. իմանալի. մտաւոր. բանաւոր. բանական. *Ի բանաւորականէն, եւ յանասուն մասնէն ʼի մի գոյացեալք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՇԽՈՂԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 439 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 12c ա. ԲԱՇԽՈՂԱԿԱՆ որ եւ ԲԱՇԽԱԿԱՆ. Տրամաբանական. բաշխիչ, եւ սփռիչ. որոշիչ. *Բաշխողական անուանի արդար, այն՝ որ առանց ակնառութեան ըստ արժանեաց եւ կարեաց իւրաքանչիւր մատարարարիցէ. Տօնակ.:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾԱՌ — (ոյ, ոց.) NBH 1 1010 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 10c գ. ԾԱՌ δένδρον arbor. որ եւ ՓԱՅՏ ասի. ξύλον lignum. Տունկ երեւելի՝ հաստարմատ, հաստաբուն, բազմոստեան սաղարթադեղ՝ պտղաբեր կամ անպտուղ. ... *Զովասջիք ընդ ծառովս: Ի ներքոյ վարսաւոր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՒԱՔՈՒՄՆ — (քման.) NBH 2 0078 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c գ. Հաւաքելն, իլն. գումարումն. ամփոփումն. *Հաւաքումն գետոց, կամ հնձոց: Ի միասին կամ առ միմեանս հաւաքումն: Հաւաքումն ժողովոյ, կամ նշխարաց ʼի հանգստարանսն. Խոր.: Նար … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀՆԱՐ — (ի, իւ. մանաւանդ ՀՆԱՐՔ րից, րիւք.) NBH 2 0106 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 11c, 12c գ. ՀՆԱՐ մանաւանդ ՀՆԱՐՔ. πόρος (հուն. անցք). μεθοδία, μέθοδος, μηχανή ratio et via, methodus, artificium ὐπόθεσις… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՇԱՐԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0468 Chronological Sequence: 6c գ. συλλογισμός syllogismus, ratiocinantio, argumentum. Հաւաքաբանութիւն. ձեռնարկութիւն տրամաբանական. *Առնել ընդդիմակ շարաբանութիւնս. Անյաղթ պերիարմ.: *Ապացուցականն ʼի շարաբանութեանց բաղկանայ. իսկ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
