ՓՉԵՄ

(եցին.) NBH 2-0962 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 12c, 13c ն. եւ չ. ἑμφυσάω, ἑκφυσάω flo, inflo, sufflo, exsufflo, insufflo, spiro, inspiro, exspiro. (արմատն երեւի Փուչ, կամ փուք. ʼի ձայնէս. ֆը՛չ, ֆը՛ս. յն. ֆիսա՛օ.) Ի դուրս տալ զշունչ ընդ բերանն իբրեւ զհողմ կամ զփուք. շնչել կենդանեաց եւ հողմոց. փչել. ... *Փչեաց յերեսս նորա շունչ կենդանի: Փչեաց ʼի նոսա, եւ ասէ, առէ՛ք զհոգի սուրբ: Որ փչեացն ʼի նոսա, եւ ցամաքեցան: Հրով բարկութեան իմոյ փչեցից ʼի ձեզ: Փչել ʼի նա հուր: Փչեցից ʼի ձեզ հոգւով բարկութեամբ իմով: Դուք ʼի ներքս ʼի տուն կրեցէք, եւ ես արտաքս փչեցից զայն: Փչեցից զայն արտաքս. եւ այլն: *Ե՛կ շունչ ʼի չորից հողմոց, եւ փչեա՛ ʼի մեռեալս յայսոսիկ, եւ կեցցեն, եւ այլն: *Պատրաստեալ հուրն մինչչեւ ուրուք ʼի նա փչեալ, վառումն նորա յայտնի իմացաւ. Եղիշ. ՟Բ: *Օդք ջերմայինք պղտորեալք՝ ժանգահոտութեամբ փչէին: Հողմն սասատիկ ʼի մերոցն կուսէ ընդդէմ պարսկականին փչեալ. Խոր. ՟Գ. 8. 37: *Օդայինն (կենդանի) վերացեալ յերկրէ, եւ յօդս փչէ (այսինքն շնչէ). Արիստ. աշխ.: *Թէ փչեսցի կայծ (յն. փչեսցես ցկայծ), բորբոքեսցի. եւ եթէ թքեսցի ʼի նա (յն. թքեցս ʼի նա շրջցի. Սիրաք. ՟Ի՟Ը. 14: ՓՉԵԼ. ἑκπνέω exspiro. Արձակել զոգին, հանել զյետին շունչ. մեռանիլ. *Եւ այսպէս Ճոխացեալն տիտանեան փչէ զոգին: Ելցէ հոգի ʼի նոցանէ. վաղիւն զհոգիսն ʼի բաց փչեն, եւ ʼի հող դառնան. Խոր. ՟Ա. 10: Լմբ. սղ.: *Փչէր զհոգին զմաքրական զուարթ դիմօք. Սկեւռ. ի լմբ.: