- ՔՈՒԵԱՅ
- (էի, ից. կամ եայց.) NBH 2-1011 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 11c, 13c գ. ՔՈՒԵԱՅ կամ ՔՈՒԷ որ եւ ՔՈՒԱՅ. նոյն է ե ԿԻՎՈՍ. յն. քի՛վօս . կամ քի՛ւվօս. լտ. քուպուս. արաբ. քէպ, քէապ. κύβος cubus. Խորհուրդ ձեւ յամենայն կողմանց հաւասար. զար, զարի ձեւ. որպէս եւ ʼի թիւս նախկին խորանարդ է ութ. զի երիցս երկու՝ են չորք, եւ երկիցս չորք են ութ. *Քուեայ ձեւն՝ երկու չորեքանկիւնի է. Լծ. փիլ.: *Ջերկոնս իբրեւ զկամար, եւ իբրեւ զքուայ հաստատեաց. Ճ. ՟Գ. (իբր միաչափ կիվոս՝ ընդ ամենայն կողմն հաւասար տարածեալ): *Զերկիր ոմանք ասացին որպէս քուեայ երկեռեան դիմի: Ի չորեքանկիւնեացն քուեայն է, սա է ձեւ երկրի. Շիր.: Փիլ. ՟ժ. բան.: *Որպէս ասէ եւրիպիդէս, թէ ինձ պատուեալ լիցի ութերեակն. որ եւ քուեայ առաջին զսա անուանէ յաղագս ուղղանկեանցն քանզի յերկոց քառանկիւնից եւ չորից լծորդաց է բաղկացեալ ութեակն. Երզն. քեր.: *Ութերեակն՝ առաջին քուեայ: Երեք ʼի իակէ մի ըստ միոջէ քուեայք, ՟Ա. ՟Ը. ՟Ի՟Է: Ի միջի դիցի ՟Ա. ՟Բ. ՟Գ. ՟Դ. ʼի սոցանէն քուեայք, ՟Ա. ՟Ը. ՟Ի՟Է. ՟Կ՟Դ. լինին Ճ: Երեւեցուանէ եւ քուէն զութն. Փիլ.: *Քուեայ առաջին քառեակն կրկնեալ: Եռատասնեայ, եւ երկից քառի միոյ քուէի. Մագ.: ՔՈՒԵԱՅ. σύμβολον, ψῆφος symbolum, lapillus, calculus. Նշանակ բախտի կամ ընտրութեան. վիճակ. եւ Խիճ ամ քար վասն խաղալոյ. զար. ... *Ի քուեայս (կամ քուեայս) հարզանէին, եւ գաւազանօք պատմէին նմա. Ովս. ՟Դ. 12: *Իջանէր ʼի հմայս քաղդէութեան, զքուէս հարցանէր. Ճանաչել կարասցուք զդիւթ քուէիցն զկախարդն. Բուզ. ՟Ե. 43: *Քուէից պարապեալ. Կանոն.: *Հոսանուտք եւ առժամանակեայք եւ որպէս ʼի խաղ քուեայք՝ ա՛յլ երբեմն յայլս փոփոխեալք. Ածաբ. աղք.: *Դեգերումն խաղալացն քուէից: Նման գոլ քուէիցն խաղալիսն եւ այդ իսկ ուսմունքդ. Պղատ. օրին. ՟Է: *Կամ երիս քուէս արկանելով՝ զայսոսիկ առնելի է մեզ. անդ. ՟Ժ՟Բ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.