ԱՇԽԱՐՀԱԳԻՐ

(գրի, րաւ.) NBH 1-0260 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 12c գ. ἁπογραφή descriptio, λαογραφία vulgi descriptio կամ բայիւ ἁπογράφω, -ομαι describo, -or Գրութիւն եւ Գրուած համաշխարհական ʼի դիւան արքունի. քննութիւն. թիւ համարոյ մարդկան անցեալ ʼի գիր. ... *Աշխարհագիր առնել ընդ ամենայն տիեզերս: Այս առաջին աշխարհագիր եղեւ: Յաւուրս աշխարհագրին: Այս յաշխարհագրի անդ գտաւ: Զամենայն ազգն հրէից յաշխարհագիր (ռամկին) խառնել ʼի կարգս հարկի ծառայութեան: Զիւրաքանչիւր ինչս եւ զստացուածս յաշխարհագրին (կամ յաշխարհագրէն) զամենայն ժողովերին. Ղկ. ՟Բ. 2: Գծ. ՟Ե. 37: ՟Ա. Մնաց. ՟Ի՟Զ. 31: ՟Գ. Մակ. ՟Բ. 14: ՟Է. 15: *Յաշխարհագրէն պատկառեա՛, որով յերկինս գրեցար. Ածաբ. ծն.: *Ոչ ժամանանէ այլ առնել աշխարհագիր. Խոր. ՟Գ. 51: *Աշխարհագիր առնել ամենայն երկրին հայոց: Ընդ նովին աշխարհագով արկ. Եղիշ. ՟Բ: *Օգոստոս կայսրն աշխարհագրաւն. Շ. մտթ.: ա. ԱՇԽԱՐՀԱԳԻՐ. ա. Գրօղ զաշխարհէ կամ զարարչութենէ աշխարհի (մատեան կամ մատենագիր). *Զսոյն աշխարհագիր մատեանքն յառաջագոյն քարոզեցին. Պետր. սիւն.: *Զնոյն գործ զաշխարհագրին գործէին. ՃՃ.: Իսկ ըստ յն. κοσμογράφος qui mundum describit, եւ κοσμογραφία descriptio mundi յայտ առնէ զմատենագրութիւն դրից երկնի եւ երկրի. որպէս եւ γεωγράφος, γεωγραφία geographus, eographia զմատենագրութիւն զմատենագրութիւն դրից երկրի եւեթ՝ ընդ ցամաք եւ ընդ ծով. զորոց տե՛ս ʼի բառն ԱՇԽԱՐՀԱԳՐՈՒԹԻՒՆ: