ԱՂԵՐՍ

(ի կամ ոյ, ից.) NBH 1-0037 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c գ. Աղաչանք, պաղատանք, մաղթանք, ողոք, զաղէտ սրտին յայտնելով, կամ զաղիս գթոյ թափելով. խեղճ թափելու խնդրուածք. ... *Ընկալեալ աղերս ʼի յիմոյս ձայնէ: Րոտեմք ʼի քէն աղերսիւ բանի, որ ես քաղցրալուր գրաւ աշխարհի: Աղերս հառաչման: Յստակութիւն աղերսին իսպառ պղտորեալ: Որոց աղերսիցն յարգմամբ ընկա՛լ զիս նորոգ. Նար.: *Յաղերսոյն եւ յողոքանացն չդադարէր. Ոսկ. ես.: *Աղերսիւ խնդրէ զնա իւր ʼի շնորհս. Լաստ. ՟Ի՟Գ: *Անցանել ընդ խռովութիւն երկիւղին՝ աղերսիւ՝ եւ ողբովք. Լմբ. սղ.: ՅԱՂԵՐՍ ԱՆԿԱՆԻԼ կամ ՄԱՏՉԵԼ. եւ ԱՂԵՐՍ ԼԻՆԵԼ. Աղաչել կրկին եւ կրկին. պաղատիլ. προσδέομαι insuper rogo, supplex sum ... *Աղքատն զրկեցաւ, եւ նոյն յաղերս անկցի. Սիր. ՟Ժ՟Գ. 4: *Եւ պապայ յաղերս աղաչանաց անկեալ, զի մի՛ մեռցի. Խոր. ՟Գ. 39: *Յաղերս մատուցեալ՝ հայցէր. Յհ. կթ.: *Աղերս լինել Սուրբ Երրորդութեանն. Գանձ.: ԱՂԵՐՍ ԱՐԿԱՆԵԼ. Նոյն ընդ վ. *Եւ աւազակն աղերս արկանէ, յարքայութիւնն յիշել աղաչէ. Գանձ.: ՅԱՂԵՐՍ ԱԾԵԼ կամ ԽՈՆԱՐՀԵՑՈՒՑԱՆԵԼ. Ի գութ ածել աղաչելով. ողոքել. ամոքել. *Չէ ոք՝ որ ածէ յաղերս ... Եդ զանձն առաջի, ած յաղերս զԱստուած: Արտասուեցին այրիքն, եւ ածին յաղերս զԱստուած. Սեբեր. ՟Բ. ՟Թ: *Չգայր յաղերս պաղատանացն ... Զյաճախագութ հայրն չխոնարհեցուցանէ յաղերս եւ յողորմ. Նոյն. ՟Թ: Եւ բարեխօս Ցի մէջ առնուլ. միջնորդ բռնել. ... *Յաղերս ածեմ վասն իմ անձին՝ զարդարութիւն գործոց նորին: Յաղերս բանիւ քեզ ընդ բազմին՝ ըզվարս ածեմ զԵղիային. Յիսուս որդի.: ԱՂԵՐՍ. որ եւ ԱՂԵՐՍԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ. ԱՊԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, կամ ԱՂԵՐՍ ԱՊԱԲԱՆՈՒԹԵԱՆ. Պատասխանատուութիւն առ ʼի զանձն արդարացուցանելոյ. ջատագովութիւն անձին. առաջարկութիւն իրաւանց՝ խոնարհ եւ ողոք բանիւք. իրաւունք. փաստ. չքմեղութիւն. ἁπολόγημα, ἁπολογία apologia, causae defensio ... *Արդար ես տէր, եւ մատուցից առաջի քո աղերս: Տեսից առ ʼի քէն զվրէժխնդրութիւն ʼի վերայ նոցա, զի առ քեզ յայտնեցի զաղերս իմ. Երեմ. ՟Ժ՟Բ. 1: ՟Ի. 12: *Դառնայ այնուհետեւ յաղերս: Գրեթէ աղերսիւ իմն իրաւունս ցուցանէ: Աղերսիւ ասէ. զայլս ուսուցանես, եւ զանձն քո ո՛չ ուսուցանես. Ոսկ. ես. եւ Ոսկ. մտթ. եւ Ոսկ. ՟բ. կոր.: *Յառաջացեալ յաղերս ապաբանութեանն յերկարեցեր: Ի նոյն աղերս ապաբանութեան անգիտութեան ապաստանեալ. Փիլ.: *Ի դնելս իմ ընդ քեզ դատ խառնեալ աղերսիւ. Նար. ՟Ա: ԱՂԵՐՍ. իբր Ուղերձ. ընծայ. տուրք. պարգեւ. ձիրք. շնորհք. ... *Կուտել առ ինքն զզօրս աղերսիւք եւ տրովք. Խոր. ՟Բ. 41: *Որպէս ոք առ իշխան մատուցեալ՝ նախ զաղերս իւր նուիրէ, եւ ապա համարձակեալ նովաւ՝ զխնդրուածս հայցէ. Երզն. մտթ.: *Առեալ կինն աղերս՝ տարաւ առ թագաւորն. Յհ. կթ.: *Զաղքատս յուղարկեա՛ աղերսիւք. ՃՃ.: *Աղերս առաջի մատուցանեմ ձեզ զպիտառութիւն զայս բանի. Յհ. կթ.: *Կրկնեալ զլուսոյդ անսպառ բարիսդ, քոյին աղերսիւ առ քեզ մաղթեցից: Ահա զքոյսդ յատուկ աղերս՝ ʼի քոյոց այտի պարգեւեալ շնորհեա՛. Նար. ՟Ծ՟Գ. ՟Հ՟Դ: ԱՂԵՐՍ. Ունելութիւն. յարաբերութիւն. ... եւ Հաստատութիւն յուսոյ կամ յարմարութիւն. ... σχέσις, ὐπόστασις habitudo, relatio, substantia, subsistentia, certa persuasio *Աղերս ʼի միջի կայ ընդ ծառայն եւ ընդ տէրն. Ոսկ. եբր. ՟Ի՟Դ: *Եթէ ասիցեմ, թէ կայցէ ինչ ինձ աղերս, եւ լինիցիմ առն աշխարհականացեալ. Հռութ. ՟Ա. 12: Յորժամ ասեմք, շնորհակալ եմք, յայտ առնեմք, թէ ուստի չունէաք աղերս՝ պարգեւ տուաւ. Խոսր.: ա. ԱՂԵՐՍ. ա. Աղերսական. ողո՛ք. մեղմ. սիրտ առնելու, կակուղ, անուշ. ... *Սկսաւ քաղցր եւ աղերս բանիւ խօսել ընդ ամենեսեան. Եղիշ. ՟Գ: *Քաղցր բարբառով եւ աղերս բանիւք: Աղերս բանիւք զմիտս նորա հաճեցո՛. Եփր. ել.: Ոսկ. ապաշխ.: *Դուք մաղթեցէ՛ք աղերս հայցմամբ. Շար.: *Օրս հանդիսի քեզ աղերս լիցի, եւ ընդունելի. Գանձ.: