ԱՓԻԲԵՐԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 1 0397 Chronological Sequence: Early classical, 11c, 12c ն. ԱՓԻԲԵՐԱՆ ԱՌՆԵԼ, ԼԻՆԵԼ. ԱՓԻԲԵՐԱՆԵՄ. ἑπιοστίζω os obstruo, silere cogo Ըմբերանել, իլ. զափն ʼի բերան տալ դնել, կամ դնել. խնուլ զբերանն. կարկել, իլ. լռեցուցանել, լռել. անպատասխանի … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՃԵՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0199 Chronological Sequence: Early classical Տ. ԱՆԶԱՒԱԿՈՒԹԻՒՆ. *Երեւի՝ թէ վասն անճետութեան մարդկութեան են պատուիրանքս: Զայնչափ ամս անճետութիւնս իմ առաջի նոցա ափիբերան կայր (ասէ Աննա) ... Մեծացուցանէ զգոգս անճետութեանս իմոյ. Եփր. ել. եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՊԱՏԱՍԽԱՆԻ — ( ) NBH 1 0226 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 7c, 10c, 12c, 13c ա. ἁναπαλόγτος inexcusabilis Որ չունի տալ պատասխանի ʼի ջատագովութիւն անձին. ափիբերան. կարկեալ. ամօթապարտ. *Անպատասխանի եմ յամենայնի. Շար.: *Եղեալ անպատասխանի յաստուածային… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՊԱԲԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 1 0268 Chronological Sequence: 10c, 12c ն. Անպատասխանի առնել. յանդիմանել եւ կարկել. ափիբերան առնել. *Ապաբանեաց զնա: Որում ապաբանեաց. Մխ. առակ. ՟Թ. եւ ՟Ծ՟Զ: *Ընկալար զապաբանեալսն աղերսանացʼʼ. այսինքն զանպատասխանի մնացեալսն, զանխօսս. Նար … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՓ — (ոյ, ով.) NBH 1 0397 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 12c գ. δράξ pugillus, παλάμη palma manus, χείρ manus (Ափ. լծ. ծափ, եւ շօղափ. որ է ըստ յն. աֆի՛. լծ. եւ եբր. գաֆ. թ. աւուճ) Միջավայր բռին, ներքսակողմն ձեռին. *Ո՞… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԵՐԱՆ — (ոյ, ով, ոց, ովք, կամ ի, աւ, օք.) NBH 1 482 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c, 14c գ. στόμα os (oris) (որպէս թէ բերօղ ʼի ներքս եւ ʼի դուրս). Երեւելի մասն դիմաց կենչանւոյն հանդերձ շրթամբք, ընդունիչ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԵՐԱՆԱԿԱՊ — (ի.) NBH 1 483 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 9c, 13c, 14c գ. φίος capistrum, camus Կապ բերանոյ. դանդանաւանդ, սանձ. ... *Նեղեալ շրջեցայց առանց բերանակապի. Յոբ. ՟Լ. 28: ա. եւ մ. ա. եւ մ. Որոյ բերանն կամ ցռուկն կապեալ իցէ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԵՐԱՆՍԵՄ — (եցի.) NBH 1 483 Chronological Sequence: 7c, 10c ն. στομόω os claudo, obstruo Ափիբերան առնել. ըմբերանել. կարկել. պապանծեցնել. ... *Տապանակն Աստուծոյ զդագոնբերանսեալ կործանեաց. Վրթ. քերթ.: *Մինչդեռ ʼի սեղանս վայելչութեան իւրեանց՝ կերակուր ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՌԱՓՆԱՏԻՉ — ( ) NBH 1 1058 Chronological Sequence: 12c ա. Որ կառափնատէ. կառափիչ. *Ի խօսել որդւոյն նկուն լինի եւ ափիբերան անմեղին կառափնատիչն. Լմբ. սղ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՐԿԵՄ — (եցի.) NBH 1 1072 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c ն. ԿԱՐԿԵՄ եւ ԿԱՐԿԵՑՈՒՑԱՆԵՄ. ἑπιστομίζω, συνέχω , κλείω obturo, inhibeo, claudo ἁποράπτω consuo φιμόω freno եւն. Պապանձեցուցանել. ըմբերանել. ափիբերան առնել,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)