ԱՇԽԱՐՀԱԲՆԱԿ — (ի, աց.) NBH 1 0260 Chronological Sequence: Early classical, 8c ա.գ. Բնակիչ աշխարհին, գաւառին. երկրցի, տեղացի. ... *Ժողովեսցսն բազմութիւն մանկտւոյ զճիւաղաբարոյ զաշխարհաբնակն: Անասնաբարոյ աշխարհաբնակքն. Ագաթ.: *Աշխարհաբնակք մարդկան, որ ժողովեալ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0262 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c ա. οἱκουμενικός totius mundi, orbis Տիեզերական. եւ համաշխարհական. որ ինչ հայի առ համօրէն աշխարհ. որպէս եւ առ աշխարհ կամ ազգ մի ողջոյն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԹԻՐ — ( ) NBH 1 487 Chronological Sequence: Unknown date գ. Բառ գաւառական, վարի որպէս Քակոր անասնոց. ... Տ. ՍՊՏՈՒՐ, յորմէ երեւի առեալ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՆԱԿ — (ի, աց.) NBH 1 495 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c գ.ա. αὑτόχθων, ἑγχώριος indigena (ʼի բառէս բուն, եւ ինքն արմատ բնակել բարին.) Բուն բնակիչ. բնիկ քաղաքացի, գաւառական. երկրցի, տեղացի. ... *Բնակն, եւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՈՂ — (ի.) NBH 1 503 Chronological Sequence: Unknown date գ. ԲՈՂ կամ ԲՈՂԻԿ. Ռամկօրէն բողիկ ասի բանջարն որ տաճկերէն կոչի էապան քէրէվիզի Իսկ ի բառս Գաղիանոսի, եւ ի Բժշկարանս գրի. *Բողկի, կամ բողի տակ. (իբր յն). ակիկարա. բազր լալ, հարմալʼʼ. կամ *Բողի խէժ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԱՒԱՌԱՅԻՆ — (յնոյ, ոց.) NBH 1 0533 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 10c Տ. ԳԱՒԱՌԱԿԱՆ. *Հայրենի եւ գաւառային սովորութիւնք. Պղատ. օրին. ՟Բ: *Եգիպտացիքն գաւառային սովորությամբն ʼի չորեքտասաներորդումն հասակին թլփատեն. Փիլ. լին.: *Ի գաւառայնոցն կին ոմն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԱՒԱՌԱՑԻ — (ցւոյ, ցեաց,) NBH 1 0533 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 11c գ. πατριώτης Patriota Որ է ʼի նմին գաւառէ. գաւառական. գաւառակից. երկրցի. եէրլի. *Ոչ գաւառացիք միմեանց գոլն սոցա, զի ծառայեսցեն դիւրապէս. Պղատ. օրին. ՟Զ: *Իբրեւ զգաւառացի եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՄ — I. (գոս, գոյ, գոյր, գուցէ, գոլ, գոլով.) NBH 1 0568 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ὐπάρχω, εἱμί existo, sum Բայ էական պակասաւոր, եւ այն ստէպ վարի յերրորդ դէմս. Գտանիլ կամ լինել իրօք. որ եւ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՆՔՆԱԳԱՒԱՌԵԱՅ — (եալք, եայց.) NBH 1 0856 Chronological Sequence: 6c ա.գ. αὑτόχθων ex ipsa terra ortus, oriundus; indigena Բուն Գաւառական. բնիկ. բնակ. ծնեալ ʼի գաւառին, եւ ոչ գաղթական. երկրցի. ... *Ի մէջ գաւառականացն եւ ինքնագաւառեայց առաւելեալ էր ամենայնւ. Փիլ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՆՔՆԵՐԿՐԱՅ — (այք.) NBH 1 0862 Chronological Sequence: 6c ա. ԻՆՔՆԵՐԿՐԱՅ կամ ԻՆՔՆԵՐԿՐԵԱՅ. αὑτόχθων ex ipsa terra ortus Որ է յերկրէ անտի. գաւառական. երկրցի. իսկ ըստ առասպելաց՝ Յերկրէ բուսեալ բնակիչք երկրին. *Բանն որ ասի՝ եթէ ինքներկրայք են աթենացիքն, առասպել է … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
