ԲԱՆԱՒՈՐԱԳՈՅՆ — ( ) NBH 1 435 Chronological Sequence: 11c ա. Իբր Մտաւորագոյն. նրբամիտ. գիտնաւոր. *Որք թանձրագոյնքն էին, նշանքն ձգէին զնոսա. եւ որք բանաւորագոյնքն էին, մարգարէութիւնք. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 23 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԻՏՆԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0557 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 12c ա. Սեպհական գիտնոց եւ գիտութեան. իմաստնական. իմացողական. ճանաչողական. ... *Գիտնական բան, խրատք. Փարպ.: Պիտ.: *Կատարեալ փիլիսոփոս երկոքումբք կերպարանի. բարեաւն ասեմ, եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0640 Chronological Sequence: Unknown date, 12c ա. σχολαστικός scholaris Ուսեալն ի դպրոցի. գիտնաւոր. *Դպրոցական մանկուկք. աշակերտք. Ճ. ՟Զ.: Վրդն. սղ. եւ քարոզ: Տօնակ.: *Հրաման ետ եւ զդպրոցականսն կոտորելʼʼ. այսինքն զիմաստունս եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՆՃԱՐԵՂ — (ի, աց.) NBH 2 0046 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 13c, 14c ա. συνετός, συνίων, φρόνιμος , ἑπιστημῶς intelligens, sapiens, prudens, scientia praeditus, peritus. Ունակ հանճարոյ. քաջահանճար. իմաստուն. գիտնաւոր. զգօն.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՆՃԱՐԵՂԱԿԱՆ — ( ) NBH 2 0046 Chronological Sequence: 8c ա. ἑπιστημονικός cui scientia inest, peritus, sollers. Հանճարական. գիտնաւոր. հմտական. *Հանճարեղականօք կատարեալ լուսափայլութեամբք: Ի հանճարեղականէ խնդրոյ՝ ʼի բազում խոկմանէ: Մարմնոցն հանճարեղական… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՆՃԱՐԵՂԱԿԱՆԱՊԷՍ — ( ) NBH 2 0046 Chronological Sequence: 8c մ. ἑπιστημονικῶς scite, perite. Որպէս հանճարեղ եւ գիտնաւոր. գիտութեամբ. *Հանճարեղականապէս եւ բոլորովիմբ հաղորդելոցն քահանայապետականին կատարմամբ. Դիոն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀՄՏԱԳՈՅՆ — (գունի, ից.) NBH 2 0104 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 11c ա. Յոյժ հմուտ. քաջ խելամուտ. գիտնաւոր. ներհուն. *Արանց իմաստնոց եւ հմտագունից. Խոր. ՟Ա. 5: *Հմտագունի եւ առաւել փորձին արիստոտէլի: Զհանճարեղ հմտագոյն մարդիկ: Ի յոյժ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄԱԿԱՑՈՂ — (ի, աց.) NBH 2 0193 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 12c ա. որ եւ ՄԱԿԱՑՈՒ. ἑπιστήμων, ἑπιστημός, ἑπιστάμενος sciens, peritus. Մակ կացօղ. վերահասու. ներհուն. հմուտ. գիտնաւոր. գիտնական. տեղեակ, գիտցօղ. *Միոյն ʼի բազումս լուծանել՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՈԳ — (ու, ուց, կամ ի, աց.) NBH 2 0291 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c գ.ա. μάγος magus, praestigiator, incantator. յն. լտ. մա՛ղօս, մակուս. պ. մուզ. յոք. մու՛զան. ար. մէճիւս, մէճիւսի, միւնէճճիմ. վր. մոգու, մոգվի.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՏԱՀԱՐՈՒՍՏ — ( ) NBH 2 0305 Chronological Sequence: 10c, 13c ա. Հարուստ՝ այսինքն զօրաւոր կամ ճոխ մտօք. կորովամիտ. մտացի. հանճարեղ. իմաստուն. գիտնաւոր. *Արտաքին վիպապատմացն՝ աշխատասէր եւ մտահարուստ արանց: Զօրաւորաց մտահարուստ արանց կարօտացեալ: Այլոց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)