- ԴԱՐ
- I. (-) NBH 1-0602 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 12c ա.գ. ἅρτιος par Զոյգ թիւ. ջուխտ. ... *Ամենայն թիւ կա՛մ դար, կամ կոճատ է ... Ի դարին կամ ի կոճատին. Կիւրղ. գանձ.: *Ոչ զմի եւ ոչ զերկու եւ ոչ զերիս, եւ ոչ ամենեւին զդար եւ զկոճատ հնարելով ճանաչել, եւ ոչ թուել ամենեւին գիտելով. Պղատ. օրին. ՟Է: *Ընտրեն մինչեւ ցկէս, եթէ դարք լինիցին. ապա եթէ կոճատք իցեն, զմինն ի բաց բառնալ. անդ. ՟Ժ՟Բ: *Դար է, որ կարօղ գոյ յերկուս զոյգս (կամ հաւասարս) բաժանիլ. որպէս չորք, վեց ... Ընդհանուր սկիզբն դարիցն եւ կոճատացն միակն է, իսկ դարին երկեակն. Սահմ. ՟Ժ՟Դ: Տե՛ս եւ Փիլ. լին. ՟Գ. 49: ՟Դ. 199: *Ի բանս աստուածաշունչ գրոց ո՛չ գտանի հատակոտոր ինչ, եւ դար եւ կոճատʼʼ. այսինքն անմիաբան. Գր. տղ. առ հաղբատ.: II. ԴԱՐ 2 (ի, ից.) NBH 1-0602 Chronological Sequence: Early classical, 11c գ. (իբր գլուխ տեղւոյ). κρημνός praeceps, rupes, ripa alta, κρηπίς crepedo որ եւ Դարաւանդ. Գահ. բարձրաւանդակ. վախք. քարանձաւ. բարձր տեղի զառ ի թափ. ... *Դիմեաց ամենայն երամակն ի դարէ անտի ի ծով. Մտթ. ՟Ը. 32: եւ Մրկ. ՟Ե. 13: *Առ ափն ծովու ի վերայ դարի միոջ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1: *Յորդանան լցեալ գայր դարիւ եւ դարիւʼʼ. այսինքն քերելով զգետեզերբք. Յես. ՟Գ. 15: *Փախեաւ մինչեւ ցդարն աբէղմաուղայʼʼ. յն. շուրթն. ռմկ. քիթ. Դատ. ՟Է. 23: III. ԴԱՐ 3 (ու, ուց.) NBH 1-0602 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c գ. (իբր գլուխ ժամանակի). αἱών aevum, saeculum, ἠλικία aetas , γενεά generatio Դարձ տարեաց. երկար ինչ ժամանակ, շրջան ամաց իբր հազարաց, կամ իբր հարիւրոց, կամ երեւելի միջոցի, յորում ազգ երթայ, եւ ազգ գայ. յաւիտեան մի ժամանակի. ... *Որ ինչ քաջութիւնս արարին ի դաս իւրաքանչիւրʼʼ. յն. յազգս իւրեանց. ՟Ա. Մակ. ՟Բ. 51: *Առնես զողորմութիւն ի հազար դարʼʼ. յն. ի հազարս. Երեմ. ՟Լ՟Բ. 18: *Պղծալից մարդիկ ութերորդ դարուն: Կացին նահապետք արդարք մինչ ի դարն ութերորդ. Ագաթ. զի ընդ մէջ ադամայ եւ նոյի են ազգք կամ նահապետք ութ: *Սատակմամբ մարդկան զազրագործաց դարուն երկրորդի. Խոր. ՟Ա. 3. զի յադամայ ցնոյ դար մի գրի: *Մարիամ ... զուգաթիւ աւուրց դարուցս անցաւորաց. Շար. զի յադամայ ցքրիստոս վեց դարք ասին, եւ եօթներորդն յետ քրիստոսի մինչ ի կատարած աշխարհի. որ ասի սկիզբն անկատարած ութերորդ դարու: Սոյնպէս եւ յայլ գիրս պէսպէս առմամբ. իսկ առ մեօք հարիւր ամն կոչի Դար մի: ԴԱՐ որպէս ռմկ. պորտ մը. պիր կէոպէկ *Զի են դարքն այսպէս. ադամ, կայէն, ենովք ... յոբէլ, եւ յոբաղ. որդիք նոցա ութերորդք ... սկայազունքն տասներորդք: Եւ գտանեմք մեք զայս յերկրորդել ազգացն ղուկայ աւետանագրի, զի յեօթանասուն եւ եօթն դարու ծնաւ տէր մեր քաւիչ ծննդոց ադամայ. Եփր. ծն.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.