ՃԳՆԱՒՈՐ — (ի, աց.) NBH 2 0177 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 10c, 12c ἁσκητής ascetus, monachus ἁθλητής athleta, pugil ἁγωνιστής agonista, propugnator. Ճգնօղ. որպէս միայնակեաց. ... *Յայտնեցաւ ճգնաւորի ումեմն: Ո՛վ սուրբ հայր ճգնաւորաց: Ճգնաւորօքն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԸՄԲՌՆԵԼԻ — (լւոյ լեաց.) NBH 1 0147 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 13c ա. Ոչ ըմբռնելի ձեռօք. անորսալի. ազատ. աննուաճելի. անարգել. անշօշափելի. ... ἁνάλωτος, ἅσχετος, ἁκράτητος qui non capitur, qui teneri non potest… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԻՆՉ — (անընչի, ից.) NBH 1 0155 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 12c, 13c ա. Ոյր ոչ գոն ինչք՝ գոյք՝ մեծութիւն. չքաւոր. աղքատ. անստացուած. բան չունեցօղ. ... ἁκτήμων, ἅπορος inops, pauper *Եթէ չկարիցես անինչ եւ առանց կարասւոյ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՌՆԱՄԱՐՏ — (ի.) NBH 1 516 Chronological Sequence: 9c, 14c ա.գ. Բռնամարտիկ, ըմբիշ. եւ Բռնամարտկութիւն. *Ձգեալ լինէր ʼի դահճաց կոյսն բռնամարտի՝ փակեալ ʼի սենեակ արքունի. Խոր. հռիփս.: *Երիս կռիւս հանդիսանամ. կռիւ, եւ գօտէմարտ, եւ բռնամարտ. Կեչառ. աղեքս … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲՌՆԱՄԱՐՏԻԿ — (տկի, կաց.) NBH 1 516 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 11c, 13c ա. Ըմբիշ՝ որ կռուի բռնահարութեամբ եւ կռփահարութեամբ. փէհլիվան. եւ լայնաբար՝ Քաջ մարտիկ կամ նահատակ յասպարիսի խաղուց, կամ պատերազմաց. *Որպէս զբարի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԸՄԲՇԱՄԱՐՏ — (ի, ից.) NBH 1 0762 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c ա.գ. Ըմբիշ մարտնչօղ. ըմբշամարտիկ. *Զայս եւ յըմբշամարտս է տեսանել. զի զոր օրինակ նոքա, եւ այլն. Պիտ.: *Ըմբշամարտքն ʼի փողոցսն սրակոտորք. Լաստ. ՟Ժ՟Ե:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԸՄԲՇԱՄԱՐՏԻԿ — (տկի, կաց.) NBH 1 0762 Chronological Sequence: Unknown date, 8c գ. ἁθλητής athleta Ըմբշամարտ ոք. ըմբիշ. ... *Մերկեա՛ց իբրեւ զըմբշամարտիկ, օ՛ծ իւղովն Քրիստոսի. զի մի՛ կռուեսցին ʼի քեզ ձեռք ախոյանին. Եղիշ. միանձն.: *Յորում փառս ոլոմպիայ խաղուն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԸՄԲՇԱՄԱՐՏԻՄ — (եցայ.) NBH 1 0762 Chronological Sequence: Unknown date ձ. Մարտնչել որպէս ըմբիշ. գօտեմարտիլ. *Ընդ գազանս կռուան՝ ըմբշամարտեցան, եւ յաղթօղ գտան. Գանձ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՌՈՒԱՆ — (անք.) NBH 1 1128 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 12c գ. στάσις statio եւ λαβή ansa. Կռիւ ոտից. ոտնակռիւ. կայք, դադարք, եւ տեղի դնելոյ զոտս հաստատութեամբ. ոտք քակչելու կամ դնելու տեղ. ... Ուստի ԿՌՈՒԱՆ ԳՏԱՆԵԼ՝ է որպէս… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՌՈՒԱՐԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 1128 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 11c գ. Կռուատեղ. եւ Կռուանոց. ասպարեզ. մրցարան. *Ձայն տային ʼի պատերազմ պատրաստել, յառաջ մատչել ʼի կռուարանն, եւ ʼի տեղի հանդիսին. Ասող. ՟Գ. 41: *Ի կռուարանի այսր յաւիտենիս. Նար. մծբ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)