- ԺՈՒԺԿԱԼ
- (ի, ից կամ աց.) NBH 1-0839 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c ա. ἑγκρατής continens, temperans. Որ ժոյժ ունի ʼի հեշտալեաց. պարկեշտ, զգաստ. ողջախոհ. եւ Պահեցօղ, սակաւապէտ. ճգնօղ. զինքը զսպօղ. ... *Գիտացի՝ թէ ոչ այլազգ լինիցիմ ժուժկալ, բայց եթէ աստուած տացէ. Իմ. ՟Ը. 21: *Պարտ է եպիսկոպոսին անարատ լինել, սուրբ, ժուժկալ. Տիտ. ՟Ա. 8: *Անձն ժուժկալ՝ խնդրէ զանապատ. Խոր. ՟Գ. 47: *Աւելորդ է եւ մարտ խորհրդոց եւ ցանկութեանց ʼի վերայ ժուժկալին եւ անժուժկալին: Յօժարութիւնն է որ մարտնչին ընդ ցանկութեանն, եւ յաղթեալ ժուժկալիւքն, եւ պարտեալ անժուժկալիւքն. Նիւս. բն.: *Եթէ ոք կամիցի կրօնաւոր լինել, այսինքն հաւատացեալ՝ ժուժկալ, համբերօղ. Սարգ. յկ. ՟Ե: *Ակն որովայնամոլի խուզէ զերախանս. իսկ ակն ժուժկալի զժողովս սրբոց: Զյիշատակս սրբոց թուէ անձն որովայնամոլի. իսկ ժուժկալն՝ վարուց նոցա ցանկայ նմանել: Հոտ անոյշ բուրէ ʼի խնկոց. եւ աղօթք ժուժկալաց ʼի հոտոտելիս աստուծոյ. Նեղոս.: *Ի ժուժկալ պատկերէ սրբոյն ծանեաւ նաւապետն զառաքինութիւն նորա. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: ԺՈՒԺԿԱԼ ἑγκρατής, καρτερός tolerans, patiens, validus, potens Տոկուն. համբերօղ. արի. քաջ. պնդակազմ. դիմացկուն. զօրաւոր. ... *Քանցէին գանիւք առ բագնովքն, եւ ոչ նուազելոյն, այլ առաւել ժուժկալին պարգեւս հատուցանէին: Զժուժկալսն ʼի մրցմունս առ ասպարիզօքն շոճի ոստովք պսակէին. Նոննոս.: *Երիտասարդք եւ կուսանք անկեալ գլորէին. եւ այն՝ որ ժուժկալն էր, ձանձրացեալ էր. Եւս. պտմ. ՟Գ. 6: *Արասցեն աւերակ զտիեզերս ժուժկալ երիվարօք. Մեսր. երէց.: *Այնպիսի են ժուժկալացն ոգիք. ո՛րչափ այլք խափանել ջանան, նոքա եւս քան զեւս յորդորին. Տօնակ.: ԺՈՒԺԿԱԼ ԼԻՆԵԼ, ԿԱԼ. Տ. ԺՈՅԺ ՈՒՆԵԼ. եւ ԺՈՒԺԿԱԼԵԼ ἑγκρατεύομαι եւ այլն. *Ամենայն որ պատերազմի՝ ամենայնի ժուժկալ լինի. ՟Ա. Կոր. ՟Թ. 25: *Ժուժկա՛լ լեր անձին, եւ յաղթեսցես սատանայի. Ոսկ. ՟ա. թես.: *Ստահակ հողմոցն մրրկացն ժուժկալ լինել հաշուիցէ. Նախ. թղթ. կթղ.: *Ժուժկալ լիցի բերդին, եւ մի ձեռս տացէ ʼի պարսիկս. Բուզ. ՟Դ. 55: *Ո. կարէ ժուժկալ լինել առաջի քո. Սեբեր. ՟Թ: *Յամենայնէ՝ յորոց օրէնքն աստուծոյ հրաժարեցուցանէ զմեզ՝ պարտ է ժուժկալ լինել. Շ. թղթ.: *Վասն աստուծոյ երկիղին ժուժկա՛լ կացցես անշարժ. Ոսկ. ՟ա. թես.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.