- ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹԻՒՆ
- (-) NBH 1-0839 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c գ. καρτέρησις, καρτερία tolerantia, patientia, constantia. Ժուժկալելն. ժոյժ. տոկ. համբերութիւն. պնդութիւն. արութիւն. . *Զօրացո՛ զիս ʼի ժուժկալութեան պնդութեան նեղութեանս. Ագաթ.: *Ժուժկալութեամբ տարաւ ընչիցն նուազութեան. Ոսկ. հռ.: *Եկաց մնաց ժուժկալութեամբ (յն. ժուժկալապէս) ʼի սկզբունս ձմերանցն. Աթ. ՟Ը: *Վասն քո ամենայն նեղութեանց եւ վշտաց ժուժկալութեամբ տարաք: Տարեալ ժուժկալութեամբ համբերեցին տանջանաց: Ժուժկալութիւն ʼի չարչարանս: Միատեւակն ժուժկալութեամբ կրելով զերաշխէպ վշտաց. Խոսր.: Շար.: Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ժ: Նար. կուս. *Որ պատերազմն. ժուժկալութեան պէտք են. Նեղոս.: Կամ կարողն լինել տանել, բաւական լինելն. հանդարտելն. *Առեալ նմանութիւն վասն ժուժկալութեան արարածոցս. Ագաթ. այս ինքն զի կարասցեն հանդուրժել հայել ʼի նա: ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹԻՒՆ. ἑγκράτεια temperantia, continentia, abstinentia Առաքինութիւն կամաւ հրաժարելոյ ʼի հեշտալեաց մարմնոյ եւ որկորոյ. պարկեշտութիւն. պահացողութիւն. ճգնութիւն. ... *Ժուժկալութիւն է առաքինութիւն ցանկականին, ըստ որուոմ արգելու մտօք զցանկութիւնն դիմեալ առ ʼի վատթարագոյն հեշտութիւնսն. Արիստ. առաք.: *Արդ է ժուժկալութիւն (այսինքն գործ ժուժկալութեան) մեղաց ʼի բաց ջնջումն, ախտից օտարութիւն, մարմնոյ մեռուցումն. Բրս. հրց.: *Պահոց պնդութիւնք, եւ յորկորըստութեանց ժուժկալութիւնք. Մանդ. ՟Գ: *Ժուժկալութեան սահման այս ինչ է. յամենայնէ՝ յորոց օրէնք հրաժարեցուեանեն զմեզ՝ պարտ է ժուժկալ լինել. առաջին՝ խորհրդոցն վատթարաց ընդդէմ կալ ժուժկալութեամբ. . . զնոյն ժուժկալութիւն պարտ է եւ աչացն դնել պահապան. Շ. թղթ.: *Ժուժկալութիւն, եւ ամենայն մարմնական չարչարանք առ ինչ պիտանացու ունի. . . եւ հնազանդութեանն վարձ մեծագոյն է քան զժուժկալութեան ուղղութիւնն. Բրս. ճգն.: *Կրօնաւորութիւնն է. . . ժուժկալութեամբ զկեանս իւր տնօրինել. Սարգ. յկ. ՟Ե: ԺՈՒԺԿԱԼՈՒԹԻՒՆ. Անսովոր առմամբ որպէս Բեղնաւորութիւն. արգասաւորութիւն. որ է ըստ յն. εὑκαρπία , վրիպակաւ գրեալ, ἑγκρατία. *Խորշակս եւ թօնս, ժուժկալութիւնս կենդանեաց եւ տնկոց. Փիլ. քհ. ՟Ե: Տե՛ս եւ զյաջորդ բառն:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.