ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ

(-) NBH 1-0850 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 12c, 13c գ. σοφία sapientia. Բարձրագոյն իմաստ եւ գիտութիւն. ծանօթութիւն աստուածային եւ մարդկային իրաց. գերագոյն հմտութիւն. եւ լայնաբար՝ Ուսումն իմաստասիրութեան կամ փիլիսոփայութեան, մանաւանդ ատուածաբանութեան. ... *Իմաստութիւն ստուգաբանի իմացումն՝ կա՛մ անցելոց իրացն, կամ առաջիկայիցն, յորս կարէ հասանել տեսողական մտացս հանճար: Իմաստութիւն ստուգաբանի իմացութիւն. եւ այս ծերոցն ʼի դէպ է՝ քան մանկանցն՝ վասն հնութեան ժամանակին. Լմբ. սղ.: *հանապազ յիմաստութեան դեգերին դպրոցս. Պիտ.: *Զանուսումնութիւն՝ որ առ ինքեան իցէ, կարծելնիմաստութիւն գոլ՝ եղեւ ամենեցուն. Պղատ. օրին. ՟Ե: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ՝ յաստուած է Ծայրագոյն միտք աստուածեղէն, կամ ծնունդ մնաց հօր՝ որդին, որ պարզապէս իմաստութիւն կոչի. որպէս եւ բաշխումն ʼի մեզ՝ պարգեւ ասի հոգւոյն. *Իմասնութիւն աստուծոյ ասաց, առաքեցից ʼի նոսա մարգարէս եւ առաքեալս: Ո՛վ խորք մեծութեան եւ իմաստութեան եւ դիտութեան աստուծոյ: Քրիստոս աստուծոյզօրութիւն, եւ աստուծոյ իմաստութիւն: Որ եղեւ մեզ յաստուծոյ իմաստութիւն: Հոգի աստուծոյ, հոգի իմաստութեան եւ գիտութեան: Ոչ կարէին զդեմ ունել իմաստութեանն եւ զհոգւոյն, որով խօսէր: Սուրբ հոգին իմաստութեան: Մարդասէր հոգին իմաստութեան. եւայլն: *Իմաստութիւն հօր յիսուս, տու՛ր ինձ իմաստութիւն: Իմաստութիւն երկնային իջեալ ʼի վերուստ. Ժմ.: Շար.: *Իմաստութիւնն իմաստնանայր, որ իմաստնոց զիմաստըն տայր. Յիսուս որդի.: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ՝ ʼի մարդիկ, է՛ որ պարգեւ է աստուծոյ, է՛ որ ուսմամբ ստացեալ, եւ է՛ որ պատրանք խաբեութեան. վասն որոյ է՛ զի գովի, եւ է՛ պարսաւի. *Եկն ʼի ծագաց երկրի լսել զիաստութիւն սողոմոնի: Վարժեցաւ մովսէս ամենայն իմաստութեամբ եգիպտացւոցն: Հեթանոսք զիմաստութիւն խնդրեն: Կորուսից զիմաստութիւն իմաստնոց: յիմարեցոյց աստուած զիմաստութիւն աշխարհիս այսորիկ: Ահա աստուած պաշտութիւն է իմաստութիւն. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ ἑπιστήμη scientia մակացութիւն, որպէս գիտութիւն, հանճար, խելամտութիւն. իլմ. *Ոչ գոյ ʼի նոսա իմաստութւն: իմաստութեամբ նորա տարածեալ է համատարած: Լուռ եղէ, երկուցեալ պատմել զանձին իմոյ զիմաստութիւն: Հոգվուեսցեն զձեզ իմաստութեամբ: Բազմութեամբ իմաստութեան քոյ եւ վաճառաց: Ի վերայ գեղոյ իմաստութեան քոյ: Խորհրդակից է աստուծոյ իմաստութեանն: Զճանապարհս իմաստութեան ոչ ծանեան. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ. σύνεσις, σοφία intelligentia, sapientia Հանճար. ուշիմութիւն. Ճարտարութիւն. խելք. ... *ի սիրտ ամենայն իմաստոյ ետու զիմաստութիւն, եւ արասցեն զխորանն վկայութեան եւայլն: Իմաստութիւն ʼի դաւիթ ... Զի ոչգոլ պի նոսա իմաստութիւն: կրտսեր իմաստութեան (կամ իմաստութեամբ): Զարմանային ընդ իմաստութիւն եւ ընդ պատասխանիս նորա: Ճարտարապետն իմաստութեամբ կազմեաց: Կանայք մանէին իաստութեամբ: Խօսեցաւ կինն իմաստութեամբ իւրով. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ. φρόνησις prundentia. հանճար եւ խոհականութիւն. *Աստուած ուսոյց ինձ իմաստութիւն: Զմտաւ ածել զնմանէ կատարեալ իմաստութիւն է: Տեսին՝ թէ իմաստութիւն աստուծոյ էʼի նմա առնել իրաւունս: Դարձուցանել զանհաւանս յիմաստութիւն արդարոց: Ալիք իմաստութիւն մարդոյ են (յն. ալիք իսկ է մարդկան՝ իմաստութիւն). *Իմաստութիւն զխոհականութիւնն ասէ, որում եւ այլ առաքինութիւնք հետեւին. Նախ. իմաստ.: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ. αἵσθησις sensus. Զգօնութիւն. հանճար. խորհուրդ. *Անմիտք ատեցին զիմաստութիւն: Զիմաստութիւն շրթանց իմոց պատուիրեմ քեզ: Իմաստութիւն արդարոց յաջողեալ է: որ սիրէ զխրատ՝ սիրէ զիմաստութիւն: Խորագէտք զօրանան իմաստութեամբ: Սէրն ձեր եւս քան զեւս առաւել լիցի ʼի գիտութեան եւ ամենայն իմաստութեան. եւայլն: ԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ. ἕννοια cogitatio. Խորհուրդ. մտածութիւն. *Անսացե՛ք ստանալ զիմաստութիւն. եւայլն: մ. ԻՄԱՍՏՈՒԹԵԱՄԲ. իբր մ. σοφῶς sapienter συνετῶς intelligenter φρονίμως prudenter. Իմաստնապէս. իմաստնաբար. հանճարով. ճարտարութեամբ. իբրեւ զխոհական. խելքով. ... *Մի՛թէ ասիցէ արարածն զարարիչն՝ թէ ոչ իմաստութեամբ արարեր զիս: Իմաստութեամբ հնարս խնդրէ՝ զիա՛րդ կանգնեսցէ զնա. Ես. ՟Ի՟Թ. 16: ՟Խ. 20: *Գովեաց տէրն զտնտեսն անիրաւութեան, զի իմաստութեամբ արար. Ղկ. ՟Ժ՟Զ. 8: