- ԽԻՍՏ
- (խստի, իւ, ից, կամ աւ, աց.) NBH 1-0945 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c ա. σκληρός durus τραχύς asper ἁδάμαστος indomitus. Կարծր. պինդ. կուռ. հոծ. սերտ. աննուաճելի. ... ռմկ. պիրկ. *Փափաք ծարաւոյ ʼի խիստ վիմէ. Իմ. ՟Ժ՟Ա. 4: *Խիստն, եւ կակուղն: Խիստ ասի վասն զորութիւն ունել ոչ դիւրաւ հատանիլ. Արիստ. որակ.: *Ոչ խիստ եւ անկազմ (հաց). զի մի՛ քանցեսցիխստաւ կերակրովն՝ լնդացն փափկութիւն. Նիւս. կազմ.: *Խիստ բնութիւն երկաթոյ՝ հրով կակղասցի. Սեբեր. ՟Զ: *Քարշեցին ընդ քարուտ տեղիս, իբրեւ լարկուցանէին զնա ʼի վերայ խիստ խիստ վիմաց. Եւս. պտմ. ՟Զ. 40: *(Նիւթ երկնից) լուսաւոր եւ խիստ. Շիր.: *Խիստ եւ անուտելի է կեղեւարմատոյն: Զի մի՛ ընդ խստի իրիք հարեալ բեկանեցի. Սարգ. յկ. ՟Դ: եւ Սարգ. ՟ա. պ. ՟Է: ԽԻՍՏ. Դժուարին. ծանր. անհարթ. դժնդակ. սաստիկ. բուռն. ... *Խիստ տեղի, կամ ծառայ կամ տէր: Ի ձեռս թշնամաց անօրինաց խստաց: Խիստ գործ, բան: Խիստ իբրեւ զդժոխս նախանձ: Խիստ ծառայութիւն: Պատերազմ խիստ: Խիստ էքեզ ընդդէմ խթանի աքացել. եւայլն: *Խիստիշխան. խիստ դեւ. խիստ լուծ. խիստ ստրկութիւն. խիստ հիւանդւթիւն. խիստ յարձակմունք. Եզնիկ. : Շ. մտթ.: Մծբ. ՟Ժ՟Ա: Պիտ.: Ոսկ. յհ. ՟Ա. 15: Նար. ղ: Մեղք քահանայի քան զամենայն ժողովրդեանն խիստ է. Եփր. ել.: *Տեսիլ նորա աչաց խիստ էր: Որ ինչ աչաց տտեսանել խիստ է. Եփր. համաբ. *Խիստ է բանդ այդ. Զի՞նչ իցէ խիստն. խոշորագոյն, ցաւագին, եւ յոյժ դժուարութիւն ունի: Ոչ է ձայն չարաձայն, եւ ոչ խիստ դժնդակ լսելեաց. Ոսկ. յհ.: մ. ԽԻՍՏ կամ ԽՍՏԻՒ. մ. σκληρῶς, σκληρά, ἁγρίως dure, dura, inhumaniter, aspere. որ է ԽԻՍՏՍ. Խստագոյնս. խստութեամբ. սաստկութեամբ. չարաչար. ... *Պատասխանի արար արքայ խիստ. ՟Բ. Մնաց. ՟Ժ. 13: *Մի՛ այդպէս խիստ եւ խժաբար կատարեր զկամս քո. ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Է. 2: *Վասն այսորիկ խի՛ստ ասացի, զի մի՛ ընդ քեզ խիստ անցք անցանիցեն. Կոչ. ՟Ժ՟Գ: *Սաստիկ եւ խիստ տան ջեցի զնա. Վրք. հց. ՟Ը: *Ոչ արձագանք արձնաց ʼի խորոց ինչ գանչութենէ խիստս առաքեցեալ. Նար. ՟Ղ՟Բ: *Խստիւ տայցէ պատասխանի. ՟Ա. Թագ. ՟Ի. 7. 10:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.