ԲԱԼՈՒՏ — ( ) NBH 1 423 Chronological Sequence: Unknown date, 12c ա. Ուր իցէ բալ սաստիկ կամ յաճախ. միգամած. տումանլը. *Ծմակ տեղի եւ բալուտ. Վստկ. ՟Մ՟Կ՟Բ: գ. ԲԱԼՈՒՏ. գ. Որպէս ռմկ. բալումուտ, բէլիտ, պէլուդ. այսինքն Կաղին վայրենի. βάλανος, φηγό, ὁξύα glans,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՄԱԿ — (ի, աց.) NBH 1 0658 Chronological Sequence: Early classical, 10c գ. ԵՄԱԿ որ եւ ԾՄԱԿ, եւ ՇԵՄԱԿ. σκιώδης, δει opacus, um Վայր անարեւ ի լանջակողմն լերանց եւ բլրոց՝ կից հովտաց, մօտ ի ձորն. ըստ եբր. էմէգ. որ ի Յես. ՟Է. 24. գնի ի մեզ՝ ձոր աքովրայ. եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾՄԱԿԱՅԻՆ — (յնոյ, ոց.) NBH 1 1019 Chronological Sequence: Unknown date, 13c ա. κατάσκιος opacus. Անարեւ. ծմակ. գիճին. զով. ... *Տեղերքս ծմակային է. Կրօնաւորեցան ʼի լերինս ուրեմն ծմակայինս: Ծմակայինք ձիւնաբեր տեղիք. ՃՃ.: *Թորգոմ զծմակային աշխարհ հիւսիսոյ ետ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾՄԱԿԱՑԵԱԼ — ( ) NBH 1 1019 Chronological Sequence: 6c, 11c, 13c (իբրու ʼի բայէս Ծմականալ.) σκιασμένος obumbratus. Որպէս ծմակ եղեալ. անարեւ մնացեալ. ստուերացեալ. մթագնեալ. ցած, մութ. ... *սպաս տանել դիւրաւ որովայնի, եւ որ ընդ որովայինւ ʼի ներքս իցեն ծմակացեալ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾՈՐԾՈՐ — (ոյ, ոց, կամ ի, աց.) NBH 1 1026 Chronological Sequence: Early classical, 8c, 10c գ. κοιλάς, κοίλωμα, αὑλών , χείμαρρος, φάραγξ vallis, convallis, cavum, cavitas, concavitas. Ձոր. շարունակութիւն ձորաց, յորս ծորին եւ սորսորին ʼի լերանց անձրեւաջուրք … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՇԵՄԱԿ — ( ) NBH 2 0475 Chronological Sequence: Early classical Նոյն ընդ Եմակ. ծմակ. *Երթեալ ʼի դաշտն փառական շեմակաց. Ագաթ. այսինքն պառական եմակաց, կամ հովտաց որսորդութեան. (ուր թարգ. յն, ֆառագա՛նիս էմա՛գօն. խառնեալ ʼի հյ. ձայնից:) … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՇՈՒՔ — (շքոյ, ոց, ʼի շքի.) NBH 2 0492 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 13c, 14c, 18c գ. Նոյն ընդ ռմկ. շուք. յն. սքիա՛. σκιά umbra. այսինքն Ստուեր, եւ Հովանի. ... *Շուք իւր անմեկնելի է ʼի մարդոյն. Մանդ. ՟Զ: *Ստուեր ասի, զոր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
