ԲԱՆ — I. (ի, ից.) NBH 1 431 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. λόγος, ῤῆμα verbo, oratio, sermo Խօսք. ասացուած. զրոյց կարգաւոր. շարք բառից բերանով բարբառեալ յայտնիչ իմաստից մտաց, կամ ʼի գիր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱԶԳԱԿՑՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0008 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 9c, 10c, 12c գ. συγγένεια , cognatio, conjunctio Ազգակիցն գոլ. ազգականութիւն. արենակցութիւն. եւ Բնութենակցութիւն. եւ Բնութիւն. *Ի նախնեացն յարենէ որ ասին ազգակցութիւնքն: Որ ինչ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՅԼԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0083 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c գ. ἁλληγορία, ἁλληγόρημα allegoria, figura, interpretatio allegorica Նմանաբանութիւն. առակ. ձեւ. նշանակ. բան խորհրդաւոր կամ գաղտնի իմաստիւք. եւ իմաստ խորին … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆԸՆԴԴԻՄԱՀԱՒԱՍԱՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0147 Chronological Sequence: 6c գ. Բառ տրամաբանական, իբր հաւասարութիւն՝ ʼի բաց բարձմամբ եղելոյ ընդդիմութեան, եւ ընդդիմութեան բարձումն վասն հաւասարութեան ըստ այլոյ բանի. այն է պէսպէս համեմատութիւն եւ զանազանութիւն ընդ մէջ սեռի եւ տեսակի … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԱԶԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 1 425 Chronological Sequence: 6c, 7c, 9c, 10c, 12c, 13c, 14c ն. Ազդակից իմն կացուցեալ. յարել. յարմարել. միաւորել. կցորդել. համեմատել. բաղդատել. *Բաղազանել զթիւ առ այլ թիւ, որպէս զտասն առ հինգ, ասելով, թէ տասն հինգին կրկնապատիկ է. Սահմ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 425 Chronological Sequence: 6c, 7c, 11c, 13c գ. συγγένεια cognatio, adfinitas, correlatio, ἁναλογία analogia Ազգակցութիւն. մերձաւորութիւն. յարաբերութիւն. ձայնակցութիւն. համեմատութիւն. *Որոց բաղազանութիւն են երեք. ներկային ընդ յարաձգին,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԴԱՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 427 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 10c, 12c, 14c գ. σύγκρισις comparatio Համեմատութիւն. կշռութիւն. ... *Կատարեալ էր յազգի իւրում, ըստ բաղդատութեան՝ ըստ այնց ժամանակաց բարի էր: Որ մաքուր մտօք յԱստուած հպին, զգան մանաւանդ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՐԵՄԱՍՆՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 452 Chronological Sequence: 6c, 10c, 12c, 13c գ. Վիճակ բարւոյ մասին. հաղորդ, կամ ժառանգ լինել բարեաց. բարեբաստութիւն. երջանկութիւն. շնորհք. փառք. *Ի մանկութենէ մերմէ ցանկացեալ եմք բարեմասնութեան սրբոց քոց. Եղիշ. ՟Ը: *Զի զյաղթանակ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՐԵՉԱՓՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 454 Chronological Sequence: 8c, 13c գ. εὑμετρία bona mensura, congruens modus Բարւոք չափ. համեմատութիւն. չափաւորութիւն. բարեձեւութիւն. վայելչութիւն. չափակցութիւն. ... *Բարեչափութիւն անդամոց՝ հանդերձ վայելուչ գունով՝ գեղեցկութիւն առնէ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻՄԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0624 Chronological Sequence: 10c գ. Նմանութիւն. համեմատութիւն. օրինակ. *Վեհագոյն մեծութեան խորհրդոյ դիմակերպութիւն. Նար. ՟Ղ՟Գ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)