ԱՅԼԱԳՈՅՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0084 Chronological Sequence: Unknown date գ. Հակառակն համագոյութեան, այլագոյ գտանիլն. օտարագոյութիւն. ἐτερουσιότης alienae essentiae vel substantiae esse *Որպէս հարկաւորաբար ունողաց առ միմեանս զայլագոյութիւն. Կիւրղ. գանձ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌԻՆՉ — (առընչի, ից.) NBH 1 0305 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 12c, 13c ա.գ. πρός τι id quod ad aliquid est, relatio Կարգեալն առ իմն, վերաբերեալն կամ վերաբերութիւն առ այլ. այն ինչ՝ որոյ իսկութիւնն է հայեցուած առ այլ. զոր օրինակ են անուանքս՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌՆՈՒՄ — (առի, ա՛ռ.) NBH 1 0309 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 12c ն. λαμβάνω accipio, sumo եւն. Արմատն է Առ, այսինքն առումն: Ըմբռնել եւ ունել (որպէս թէ առնաբար). յինքն ձգել ձեռամբ. ընդունել. յափն բառնալ ձեռօք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԼԽԱՒՈՐՕՐԷՆ — ( ) NBH 1 0561 Chronological Sequence: 6c մ. κεφαλαιωδῶς summatim Գլխաւորելով. կարճառօտիւ. բովանդակելով. *Յաղագս այսոցիկ գլխաւորօրէն (կամ գլխօրէն) հարկաւորաբար այժմիկ ասասցուք: Արդ այսուհետեւ յաղագս բոլորիցս շարունակող պատճառին գլխաւորօրէն ասել… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱԼՈՒՄՆ — (լման.) NBH 2 0004 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. τῆξις, σύντηξις liquatio, colliquefactio, maceratio, tabes. Հալելն, իլն. հալք. հալուած. լուծումն. հաշումն մաշումն. եւ Մարսումն. ... *Որպէս սառն ʼի ձմեռնն հալմամբն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՐԿԱԲԱՐ — ( ) NBH 2 0063 Chronological Sequence: 12c մ. Հարկաւորաբար. ʼի հարկէ. *Զհարկաբար մտանելն յԵրուսաղէմ (յերեսաց թշնամեաց). Մխ. երեմ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՐԿԱՊԷՍ — ( ) NBH 2 0064 Chronological Sequence: 6c մ. Հարկաւ. հարկաբար. հարկաւորաբար. *Այլ արդ հարկապէս շուրջ զինեւ հայեցեալ տեսանեմ. Փիլ. ՟ժ. բան … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՐԿԱՒՈՐԱՊԷՍ — ( ) NBH 2 0065 Chronological Sequence: 5c, 8c, 12c Տ. ՀԱՐԿԱՒՈՐԱԲԱՐ. ἁναγκαίως. *Որով հարկաւորապէս ամրացուցանէ զաշակերտելոցն միտսն. Նիւս. երգ.: *Խնդալ հրամայէ հարկաւորապէս իմանալւոյն սիոնի. Կիւրղ. զքր.: *Ունիմք բարի գործովք հարկաւորապէս… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՇՏԱԽԱՂԱՑ — ( ) NBH 2 0288 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 13c ա. ἁεικινήτος mobilis perpetuo. Որ միշտ խաղայ կամ շարժի եւ բերի. մշտագնաց. մշտաշարժ. *Մշտախաղաց եւ նուրբ հրային բնութեանն նմանութիւն իմն բերէ օդդ: Վասն մշտախաղաց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՊԻՏԱՆԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 2 0650 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 11c Նոյն է ընդ վ. ըստ կրկին առման. որպէս Պէտս ունել. *Զհմտանալն՝ ամենայն իսկ կենցաղոյս իրք հարկաւորաբար խնդրեն ʼի մարդկանէ. բայց մանաւանդ պատերազմականս՝ պիտանայ (կամ պիտանայ)… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
