ԱՂՑԱՒՈՐ — (ի, աց.) NBH 1 0045 Chronological Sequence: 6c, 8c, 10c, 12c ա. Ունօղ աղցից՝ պիտոյից՝ կարեաց. ընդ հարկաւ կարօտութեան անկեալ. իբր ἑνδεής indigens պէտք ունեցօղ, կարօտ. ... *Միակի մերովս աղցաւոր, յոքնապատիկ պատուով բիւրաւոր. Նար. ՟Մ՟Ծ՟Բ: *Աղցաւոր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՈՒԱՆԱԳՈՐԾԵՄ — ( ) NBH 1 0218 Chronological Sequence: 6c ԱՆՈՒԱՆԱԳՈՐԾԵԼ. ὁνοματοποιέω nomen fingo, vocabula novo Անուն ինչ հնարել. բառս ստեղծանել. *Է երբէք, զի եւ անուանագործել թերեւս հարկաւոր է, եթէ ոչ կայցէ անուն: Հարկաւոր է թերեւս անուանագործել. Արիստ. առինչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՆ — I. (ի, ից.) NBH 1 431 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. λόγος, ῤῆμα verbo, oratio, sermo Խօսք. ասացուած. զրոյց կարգաւոր. շարք բառից բերանով բարբառեալ յայտնիչ իմաստից մտաց, կամ ʼի գիր… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՐԿՈՒՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0699 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 12c, 13c, 14c գ. որ եւ գրի ԵՐԿՈՅՈՒԹԻՒՆ կամ ԵՐԿՈՒԹԻՒՆ. եւս եւ ԵՐԿՈՒՍՈՒԹԻՒՆ. δυάς dualis իբր dualitas Երկու լինելն թուով. երկատութիւն. բաժանումն. *Միութիւն, եւ ոչ երկուութիւն. Եղիշ. ՟Բ:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՐԿ 3 — ( ) NBH 2 0062 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c գ. ἁνάγκη necessitas. (որ եւ ստէպ թարգմանին ʼի մեզ՝ վիշտ, տագնապ, վտանգ.) Պէտք կարեւոր. կարօտութիւն ստիպօղ. բռնադատութիւն. բուռն կարիք կամ անձկութիւն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄԻԱՅՆ — (ոյ, ով, միայնից կամ միայնց.) NBH 2 0268 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 8c, 12c ա. μόνος solus. եւս եւ Միայն անհոլով՝ ունի զզօրութիւն ամենայն հոլովից, մակբայ կարծեցեալ ʼի մեզ. Մի այն եւեթ. մէն. մեկին. միակ. մին. միական.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՆԵՐԸՆԴՈՒՆԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 2 0418 Chronological Sequence: 6c ա. ՆԵՐԸՆԴՈՒՆԱԿԱՆ ՆԵՐԸՆԴՈՒՆԵԼԻ. ἑνδεχόμενος contingens, probabilis. Որ անխտիր կարէ ընդունել զգոլ եւ զվիճակ ինչ, եւ կարէ չընդունել. կամ կարէ ընդունելի եւ անընդունելի լինել լսելեաց իբր կարելի ինչ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՆԵՐԸՆԴՈՒՆԵԼԻ — (լւոյ, լեաց.) NBH 2 0418 Chronological Sequence: 6c ա. ՆԵՐԸՆԴՈՒՆԱԿԱՆ ՆԵՐԸՆԴՈՒՆԵԼԻ. ἑνδεχόμενος contingens, probabilis. Որ անխտիր կարէ ընդունել զգոլ եւ զվիճակ ինչ, եւ կարէ չընդունել. կամ կարէ ընդունելի եւ անընդունելի լինել լսելեաց իբր կարելի ինչ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱԽՏԱՒՈՐ — (ի, աց.) NBH 1 0019 Chronological Sequence: Unknown date, 12c, 13c ա. Ախտացեալ մարմնով կամ հոգւով. ... *Եւ ընդ միւսոյ ախտաւորին, ʼի քղանցս տեառնըդ հպողին. Յիսուս որդի.: *Ախտաւորն ʼի տրտմութենէ յանդիմանեալ. Նեղոս.: Եւ ախտական. ախտային. կրական. ուր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՂՑԱՒՈՐԱԳՈՅՆ — (գունի, ից.) NBH 1 0045 Chronological Sequence: 6c ա. Հարկաւորագոյն. կարեւորագոյն. *Ստացուածք արդարութեանց են հարկաւոր. եւ աղցաւորագոյն համարի (զաւելորդն) ʼի բաց բառնալ առ ʼի լաւութիւն բարուցն. Փիլ. լին. ՟Դ. 172 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
