- ՀԱՐԿ 3
- (-) NBH 2-0062 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c գ. ἁνάγκη necessitas. (որ եւ ստէպ թարգմանին ʼի մեզ՝ վիշտ, տագնապ, վտանգ.) Պէտք կարեւոր. կարօտութիւն ստիպօղ. բռնադատութիւն. բուռն կարիք կամ անձկութիւն կամ հրաման. ինչ մի ակամայ եւ անհրաժեշտ. (լծ. ընդ Երկն. որպէս եւ յն. խրիա՛. թ. կէրէք, հաճէթ, ըհթիյաճ, իգթիզա ). *Հարկ ʼի վերայ կայ. ՟Ա. Կոր. ՟Թ. 16: Տե՛ս եւ զկնի՝ ՀԱՐԿ Է: *Հարկ եղեւ բողոքել ʼի կայսր: Հարկ եղեւ մեզ առնել. Գծ. ՟Ի՟Ը. 19: Յուդթ. ՟Ը. 28: Իսկ ՟Բ. Մակ. ՟Գ. 24: *Հարկ իմն լինէր եւ թագաւորացն ինքնին մեծարել զերեւելի տաճարնʼʼ. իմա՛ ըստ յն. դէպ լինէր: *Զի մի՛ թուիցի ընդ հարկաւ վարել զբանաւորսն. Եզնիկ.: *Այսոքիկ ʼի կամաց լինին, եւ ոչ ʼի հարկէ. Յճխ. ՟Թ: *Կամաւ, եւ առանց հարկի. Շ. բարձր.: *Աստուած ընդ հարկիւ ոչ է. Մխ. երեմ.: *Ոչ ընդ հարկիւ անկեալ կայ. Աթ.: *Ոչ էր նա ընդ հարկաւ օրինացն. Իգն.: *Ըստ հարկի ժամանակին. Բրսղ. մրկ.: *Ի հարկէ կարօտութեան. Եւս. պտմ. ՟Թ. 8: *Հարկ փորձութեանց զբարեկամսն փորձէ. Ոսկիփոր.: *Հարկ բնութեան, կամ խղճի, կամ տրտմութեան. Ոսկ. յհ.: *Հարկաւ մարմնոցն վտանգի. Նար. ՟Կ՟Թ: *Ի հարկէ սովոյն բերեալք. Յհ. կթ.: Իսկ Մեսր. երէց. *Ձեռնադրեցին զնա ʼի հարկէ թագաւորինʼʼ. իմա՛, ʼի հարկ առնելոյ: ՀԱՐԿ ԱՌՆԵԼ. այսինքն Հարկ ʼի վերայ դնել. հարկացուցանել. ստիպել. բռնադատել (զայլս, կամ զանձն). ... *Հարկ առնէր ինձ երթալ յամբոկ գործոյն. Յհ. կթ.: *Ողորմելն հարկ առնէ եւ զանարժանսն կեցուցանել. Խոսր.: *Հարկ արարին նմա զիջանելն եւ զմեռանելն. Սարգ. ՟ա. պետր. ՟Գ: *Հարկ առնել նմա՝ ասել զանձնէ իւրմէ, թէ Քրիստոսն իցէ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 15: *Հարկ առնէք ինձ կտտել զձեզ. Ո՞ հարկ արար քեզ գնալ մերձ ʼի նա. ՃՃ.: *Ոչ ուրուք հարկ արարեալ՝ եդ իւրովին զիւր անձն վասն մեր. Պրպմ.: մ. Ի ՀԱՐԿԷ. ՀԱՐԿԱՒ. ՀԱՐԿԻՒ. ԸՍՏ ՀԱՐԿԻ. ԱՌ ՀԱՐԿԻ. ՀԱՐԿՈՎ. մ. κατὰ ἁναγκήν, ἑκ τοῦ ἁναγκαίου, ἁναγκῇ necessarie, -rio. Հարկաւորապէս. ակամայ. բռնի. ... *Զի մի՛ բարիքդ քո ʼի հարկէ լինիցին, այլ կամաւ. Փիլիմ. 14: *Պատերազմեցաք ընդ քեզ ʼի հարկէ, եւ ոչ ʼի կամաց. Խոր. ՟Դ. 48: *Հարկաւ ʼի ձեռս ետ նոցա զդանիէլ. Դան. ՟Ժ՟Դ. 29: *Ոչ կամէր բռնութեամբ եւ հարկաւ ունել զնոսա. Ոսկ. յհ.: *Հարկաւ հաւանեսցի. Վրք. հց. ՟Ի՟Զ: *Ոչ եթէ հարկաւ եկն յաշխարհ, այլ՝ կամօք եւ յօժարութեամբ. Բրսղ. մրկ.: *Հարկիւ է այժմ ըմբռնեալ. իսկ հարկիւ ըմբռնեալն բռնադատանօք է. Աթ.: *Զբարին բնութեամբ կամի, եւ զտանջանս հարկիւ. Մխ. երեմ.: *Աստուած հարկիւ զնա ʼի մէնջ ոչ պահանջէ. Սարգ. յկ. ՟Ե: *Եթէ ոչ մեղանչելն ըստ հարկի լինի. Աթ.: *Նոցայն ըստ հարկի է. Մխ. երեմ.: *Ոչ առ հարկի առնել. Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Զ: *Նստեալ ʼի սեղանի՝ հարկով պատուէ զիմաստասէրն. Ոսկիփոր.: ա. ՀԱՐԿ. ա. իբր Հարկաւոր. կարեւոր. *Հարկ համարիմ սակաւ ինչ ասել. Խոսր. պտրգ. դիմազ. ՀԱՐԿ Է. դիմազ. ἁνάγκη, ἁναγκαίον necesse, necessarium est. Հարկաւորութիւն է, եւ հարկաւոր է. ... *Հա՛րկ է գալ գայթագղութեան: Հարկ էր արձակել: Հա՛րկ է եւ նմա ունել ինչ զոր մատուցանիցէ. եւ այլն:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.