ՀԻՒՍԻՍ — (սիսոյ.) NBH 2 0102 Chronological Sequence: Early classical, 13c ՀԻՒՍԻՍ ՀԻՒՍԻՍԻ. βορρᾶς, βορέας, βορέης eptentrio, aquilo, boreas. գրի եւ ՀԻՒՍԻՒՍ. ՀԻՒՍԻՒՍԻ. ՀՒՍՒՍ. ՀԻՍԻՍԻ. այսինքն հիւսիւս. հիւսիւսի. Կողմն աշխարհի ընդ մէջ արեւելից եւ արեւմտից՝ դէմ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՄԲԱՌՆԱՄ — (բարձի, բա՛րձ.) NBH 1 0053 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c ն. կամ հ. Նոյն ընդ Համբառնալ. ʼի վեր բառնալ. բարձրացուցանել. ʼի վեր առնուլ կամ հանել. αἵρω, ἑπαίρω tollo, extollo, elevo վեր վերցնել. ...… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՋՈՅ — ( ) NBH 1 0281 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 12c ա. ԱՋՈՅ կամ ԱՋՈՒ. δεξιός dexterus Աջական. աջեայ. աջակողմեան. աջ. *Զամենայն ակն ձեր զաջոյ: Յակն իւր աջոյ: Աջոյ ունկանն: Զաջոյ ձեռանէ: Աջոյ ձեռաց, կամ ոտից, կամ ոտին … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՋՈՒ — ( ) NBH 1 0281 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 12c ա. ԱՋՈՅ կամ ԱՋՈՒ. δεξιός dexterus Աջական. աջեայ. աջակողմեան. աջ. *Զամենայն ակն ձեր զաջոյ: Յակն իւր աջոյ: Աջոյ ունկանն: Զաջոյ ձեռանէ: Աջոյ ձեռաց, կամ ոտից, կամ ոտին … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌՇԵՂԵԱԼ — ( ) NBH 1 0310 Chronological Sequence: 9c Ի կողմն մի շեղեալ՝ խոտորեալ. մէկդի ծռած. *Թէ ʼի հիւսիսի եւ թէ ʼի հարաւ առշեղեալ բեկանէր զճանապարհն. Զքր. կթ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՐԵԳ — (ի.) NBH 1 0351 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 11c, 12c, 13c գ. ութերորդ ամիս հայոց՝ շարժական, որ յայլ եւ այլ դարս համեմատի այլ եւ այլ ամսոց այլոց ազգաց: Արմատ է բառիս Արեգակն. վասն որոյ ʼի Հին բռ. գրի. *Արեգ. մեծ,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՐԵՒԵԼՔ — (ելից) NBH 1 0353 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 9c, 11c գ. ἁνατολή oriens, ortus, ἁπηλιώτης subsolanus Ելք արեւու. այսինքն կողմն կամ տեղին՝ ուստի ելանէ եւ ծագէ արեգակն. ... *Տնկեաց Աստուած զդրախտն յեդեմ ընդ արեւելս:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՑԱՏ — (ի, ից, կամ աց, օք.) NBH 1 473 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 13c գ. διάστημα, διάστασις distantia, intervallum, spatium Բացեալ կամ հատեալ միջոց. հեռաւորութիւն. անջրպետութիւն. անջրպետ. խտրոց. դատարկ վայր. միջավայր … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՌԱՆԴՆ — (դեան, դեամբ, յեռանդան, դանէ, զեռանդս.) NBH 1 0662 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 11c, 13c գ. ζέσις, βρασμός , πύρωσις եւն. fervor, succensio, aestus եւն. որ եւ ԵՌ ԵՌԱՑՈՒՄՆ, ԵՌԱՆԴՈՒՄՆ. Եռալն՝ ըստ ամենայն առման. որպէս… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԵՒՐՈՍ — (ի, աց.) NBH 1 0705 Chronological Sequence: 6c գ. Բառ յն. է՛ւրօս. εὗρος eurus Անուն արեւելեան հողմոց առ հասարակ. եւ առանձինն՝ ձմեռնային արեւելեանն խառն ընդ հիւսիսի. *Որք յարեւելից ելեալ լինին շարունակք, եւրոսք կոչին: Եւրոսացն՝ այն, որ յամառնային… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
