ԱԶԳԱՊԵՏ — (ի, աց.) NBH 1 0008 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c գ. γεναρχής, ἑθνάρχης , gentis auctor, princeps Պետ եւ նախածնօղ ազգի մարդկան, եւ առանձին ազգի. նախահայր. նախահաւ. նահապետ. *Գործակից լինէր ազգապետի մարդկան ամենայն ինչ:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՄԵՆԱՊԵՏ — (ի.) NBH 1 0066 Chronological Sequence: Unknown date, 10c գ. πάνταρχος omnibus imperans Պետ եւ իշխան բազմութեան. ընդհանուր հրամանատար յարքունիս, եւ ʼի պատերազմի. հազարապետ տան, եւ սպարապետ. ... *Կարգէր զնա սենեկապետ, եւ ամենապետ հաւատարիմ ʼի… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՄԻՐԱՅ — (ի, այք, այից, եւ այիք, այեաց կամ այաց.) NBH 1 0071 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 11c, 12c, 13c գ. ԱՄԻՐԱՅ որ եւ ԱՄԻՐ. Բառ արաբ. էմիր, միր, միրի միրան, էմիլ, էմին.(ի ամր, էմր հրաման) Իշխան հրամանատար. բդեաշխ. կուսակալ. նախարար. պարոն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՈՒԱՆԱԴԻՐ — ( ) NBH 1 0219 Chronological Sequence: Early classical ա. Դնօղ անուան. անուն դնօղ. *Թէպէտեւ տկար է զօրութեամբ քան զբազումս յանասնոց օմարդն), այլ տեսչութեամբ աստուծոյ հրամանատար եւ անուանադիր է նոցա. Վեցօր. ՟Զ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՌՆԵՄ — (արարի, արա՛, արարեալ, արարօղ կամ առնօղ կամ առնելի. կր. առնիմ, արարայ.) NBH 1 0308 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 10c, 11c, 12c ποιέω, πράσσω, πράττω, κτίζω ago, facio, fabrico եւն. Գործել (որպէս թէ առնաբար,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳՈՒՇԱԿՈՒՄՆ — (կման.) NBH 1 0582 Chronological Sequence: 7c, 10c Նոյն ընդ վ. (=ԳՈՒՇԱԿՈՒԹԻՒՆ) *Եզեկիէլ աստուածատես գուշակմամբն բարբառէր. Վրթ. քերթ.: *Ըստ օրինի անտուստ գուշակմամբ ʼի խորանին: Իբր ʼի գուշակումն անուան խոստացեալն շնորհիս: Ի ճառս ազդման այսմ հովուի … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻԿԱՏՈՐ — ( ) NBH 1 0623 Chronological Sequence: Early classical ԴԻԿԱՏՈՐ կամ ԴԵԿԱՏՈՐ. լաւ եւս՝ ԴԻԿՏԱՏՈՐ. Բառ լտ. տիգդա՛դօռ. dictator δικτάτωρ Հրամանատար. իշխանապետ առժամանակեայ, թելադրօղ եւ կարգաւորիչ ժողովրդեան հռովմայեցւոց. *Դիկատորք, որ են ճարտարախօսք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՆՔՆԱՀՐԱՄԱՆ — ( ) NBH 1 0859 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c ա. αὑτοκέλευστος injussus, sua sponte. Ինքնն հրամանատար առանց հրամայելոյ ուրուք ինքեան. ինքնաշարժ. ինքնիշխան. ինքնակամ. մտադիր. *Վասն ինքնահրաման առաջնուրդութեան հոգւոյն սրբոյ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՕՍՈՂՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0997 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 13c գ. կարողութիւն կամ ներգործութիւն խօսելոյ, եւ յայտնելոյ զմիտս. *Հրաշափառապէս բարեգործեսցե՛ս բադ կենդանի ինձ խօսողութիւն անսայթաքելի. Նար. ՟Ժ՟Ը: *(Ադամ) հրամանատար եւ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱԶԱՐԱՊԵՏ — (ի, աց.) NBH 2 0002 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 10c գ. χιλίαρχος chiliarchus, tribunus, preafectus super mille. Պետ եւ գլուխ հազարաց՝ ʼի զօրու. կամ ʼի կարգաւորեալ բազմութեան. ... *Հազարապետս, եւ հարիւրապետ, եւ յիսնապետս:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
