ԱՐԱԳՈՒՍՈՒՄՆ — ( ) NBH 1 0338 Chronological Sequence: Unknown date ա. Արագ ուսանօղ. սրամիտ. ուշեղ. արադառու. *Իբրու զի խօթ եւ պղերգ եւ հեղդ էր, արագ եւ արագուսումն եղեւ. փիլ. լին … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԶԳՕՆ — (ի, ից.) NBH 1 0729 Chronological Sequence: Early classical, 7c, 10c, 12c, 13c ա. πρᾶος, ἤμερος mansuetus, cicur (իբր Զգայուն յոյժ, զգաստ, զգոյշ. հակառական անզգայի, եւ անզգամի). Ուշիմ, եւ ուշեղ. այսինքն մեղմ, հանդարտ, հեզ. ընդել. ցածուն. հլու,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՐԱԻՄԱՑ — ( ) NBH 1 0971 Chronological Sequence: 13c ա. Լաւ եւս՝ Խորիմաց, որպէս խոր իմացօղհանճարաւոր, ուշեղ եւ ուշիմ. *Արքայածին արքայն լեւոն էր յոյժ խորաիմաց (կամ խորայիմաց) եւ խելօք ʼի մանկութեան իւրմէ. Մաղաք. աբեղ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿՈՐՈՎԻՄԱՍՏ — (ի, ից.) NBH 1 1121 Chronological Sequence: Unknown date ա. Կորովի իմաստիւք կամ իմաստութեամբ. հանճարեղ. իմաստուն. ճարտար. ուշիմ. ուշեղ. *Կորով իմաստ մշակաց, որ մանաւանդ ճանաչեն զպարտութիւն անդոյ. Տօնակ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՏԱՎԱՐԺ — (ի, ից.) NBH 2 0306 Chronological Sequence: Early classical, 10c, 13c ա. διανόουν, εὑφυής studiosus, ingeniosus, bona indole praeditus. Վարժ մտօք. աջողամիտ. մտառու. ուշեղ. ուշիմ. ուսումնասէր. մտացի. *Մանկունս մտավարժս հանճարով. Դան. ՟Ա. 4:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՄՏԱՑԻ — (ցւոյ, ցեաց.) NBH 2 0306 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 12c ա. νοῦν ἕχων, νοήμων mentis compos, intelligens, prudens, sollers, acutus. Միտս ունօղ. տիրապէս մտաւոր. մտավարժ. հանճարեղ. բանիբուն. ուշեղ. ուշիմ. խելք ունեցօղ, խելացի … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՆԵՐՈՒՇԵՂԱԳՈՅՆ — ( ) NBH 2 0421 Chronological Sequence: 11c ա.մ. Կարի ուշեղ կամ ուշեղութեամբ. *Որ ոչն են հետեւեալ տրամախոհութեանս այս մեծի լսողութեանս, զոր հազիւ հազ ոք կարասցէ ներուշեղագոյնս առնել. Մագ. խչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՇԱՅԻՆ — ( ) NBH 2 0553 Chronological Sequence: 9c, 13c ա. Ուշեղ կամ ուշիմ. *Ուշ. շայն է շարունակօղ ուշայինն մտաց. Երզն. քեր. ի Համամայ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՇԱՐԱՐ — (ի, աց.) NBH 2 0553 Chronological Sequence: Early classical ա. Ուշադիր. մտադիր. ուշեղ. հանճարեղ. ուշը բանեցնօղ, խելք ծախօղ. *Մի՛տ դիր. զի աստ մտաց ուշարարաց պէտք են. Սեբեր. ՟Ե: (Այլ է եւ Յուշարար. զոր տեսցես:) … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՈՒՇԵՂԱԳՈՅՆ — ( ) NBH 2 0553 Chronological Sequence: 6c, 11c ա. Առաւել կամ կարի ուշեղ. *Ուշեղագոյն պարմանեացն: Ուշեղագոյն եւ ներողագոյն բանիւ. Պիտ.: Մագ. ՟Ծ՟Է … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)