- Ս 2
- (-) NBH 2-0682 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 11c, 12c, 13c - Տառ բաղաձայն ʼի կարգ է կիսաձայնից՝ Սէ՛ յորջորջեալ. լերկ քան զ ց, եւ թաւ քան զ ղ. իսկ ձ *Միջակ է, սէի, զայի, եւ ցոյի. վասն զի քան զսէն եւ զզայն թաւ է, եւ քան զցոյն լերկ. Թր. քեր. հյ.: Լծորդ է ըստ տեղւոյն եւ ընդ շ. զոր օրինակ, աստուճ կամ աշտուճ. աստիճան, աշտիճան. սիմովն, շմալովն. սամարացի, շամրտացի. եւ այլն: Ս. Առ հին գրիչս՝ լույս գաւառական հնչման երբեմն շփոթի ընդ զ. գրելով՝ Զգալ, իբր Սգալ (Սըգալ, սուգ առնուլ). կամ գրելով Սգալ, եւ իմանալով Զգալ (ըմբռնել զգայութեամբ): Ս. Երբեմն դնի ʼի պէտս զարդու եւ սաստկութեան, եւ երբեմն ʼի բաց ձգի. զորօրինակ, Տածել, կամ ստածել. թափել, կամ սթափել. քծղել, կամ սքօղել. ստաշխն, կամ տաշխ. եւ այլն: Ի սկզբան բառից նախ քան զայլ բաղաձայն՝ հասարակօրէն հնչէ ըս. զոր օրինակ, սագտանել՝ է ըստգտանել. ստանձնել՝ ըստանձնել. սթափ՝ ըսթափ, ստերջ՝ ըստերջ. սկիզբն՝ ըսկիզբն, որ գրի եւ իսկիզբն, եւ այլն: Բայց ուր բուն բառն իցէ սու կամ սի վանկիւ, յայնժամ յածանցս իւր՝ որպէս եւ ʼի հոլովս՝ թէ եւ գրեսցի պարզ ս, հնչէ սը. զոր օրինակ սուգ, սգոյ՝ այսինքն սըգոյ, սգալ՝ այսինքն սըգալ. սուտ, ստոյ, ստել. սուր, սրոյ, սրել. սիկ, սըկանալ. սին, սնոտի, սնանալ, եւ այլն: զբառսդ՝ սպանանել, սպիտակ, սկիհ, սքեմ, սփիւռ, սփռել, եւ այլն. լույս ուղիղ տեսութեան եւ համեմատութեամբ հայկական եւ օտարազգի արմատոց՝ պարտ է արտաբերել՝ ըսպանանել, ըսպիտակ, ըսկիհ, ըսքեմ, ըսփիւռ, ըսփռել. այլ ʼի տեղիս տեղիս արտաբերին, սըպանանել, սըպիտակ, սըկիհ, սըքեմ, սըփիւռ, սըփռել: Որպէս եւ բառդ ոպայ՝ որ առ մեօք հնչի ըսպայ, ուստի եւ ըսպարապետ, ըստ այլ լեզուաց է սէպտ, սիբահի: Ս. Տառ՝ որ կազմէ յոգնակի հոլովական. երբեմն դնի որպէս ք, յուղղականն, (զորմէ զկնի). եւ որ յոգնակի ուղղական է ʼի յն. եւ լտ. առեալ լինի ʼի մեզ որպէս մակբայ. զորօրինակ ծանունս, երագս կամ երագունս, պնդագոյնս. այսինքն ծանունք կամ ծանրապէս, եւ այլն: Ս. ՟ս. Նշանակ թուոյ համարոյ՝ է Երկու հազար: Խորհուրդ տառիս ʼի խրատ մանկանց. *Սէն, Սիրել խրատէ ըզնիւթ ուսման, զխոհեմութիւն ասեմ եւ զջան. այլեւ զխորհուրդըս մաքրական, որով հոգիքըն զօրանան. Շ. այբուբ.: Ս. որպէս ք. *Նոր է սքանչելիսդ: Խոր է իրսդ եւ անքննին: Անէծքն լուծաւ, արտասուսն փարատեցաւ. Ճ. ՟Գ.: *Չի՛ք ինչ հնարս: Խորանն եւ սեղանն, պանսն, սպանդսն: Որոյ ոչ տուն, ոչ հայրենիս, եւ ոչ ժառանգութիւն, ոչ ծառայս, եւ ոչ աղախնայս: Աղօթք եւ պահս՝ երկնային քաղաքականութիւն. պահս՝ համարձակութիւն առ աստուած. պահք մաքրումն սրտի. Ոսկ. մտթ. Մագ. ՟Լ՟Թ: Սկեւռ. ես.: Մաշկ.: *Քէ, եւ սէ, եւ ցոյ՝ յաւարտ բանին (բառին) մտեալ՝ բազում ցուցանէ. Տօնակ.: ՍԱ 47
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.