- ՏԱՐՐ
- (րեր, րերք, րերց կամ րերաց կամ տարրի, ից. գտանի եւ տարրոյ, տարեարք, եարց:) NBH 2-0859 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 12c, 13c գ. Տե՛ս եւ ՏԱՌ: στοιχεῖον elementum, principium. Գլխաւոր նիւթ եւ հիւթ՝ որպէս սկիզբն եւ մասն բաղկացուցիչ զգալի մարմնոց. մաաւանդ հող, ջուր, օդ, հուր եւ բաղկացեալն ʼի նոցունց նիւթական իրք. բնութիւն ինչ. իսկութիւն. մարմին. ... *Ըստ մարդկան աւանդութեան, եւ ըստ տարերց (այսինքն սկզբանց) աշխարհիս: Մինչ տղայքն էաք, ընդ տարերք աշխարհիս ʼի ծառայութեան կայաք: Զիա՞րդ դառնայք միւսանգամ ʼի տարերս տկարս եւ յաղքատս. եւ այլն: *Տարր է իմաստութեան երկիւղ տեառն. Բրս. թղթ.: *Մարդոյ մարմին ʼի չորից տարերց խառնեալ է, ʼի խոնաւութենէ, ʼի ցամաքութենէ, ʼի ցրտութենէ, եւ ʼի ջերմութենէ. Եզնիկ.: *Տարր կոչէ՝ որ ʼի չորից ունին զգոյութիւնս. յայսոցիւ չորից տարերց տարերք մարմնոցն. Շ. բարձր.: *Տարր մրգոյն: Արեգական տարրն: Տարրն երկնի: Տարերն լուսնի: Ըստ տարերց բարձր լերանց. Եզնիկ.: Շ. բարձր.: Ագաթ.: Լմբ. էր ընդ եղբ.: Վեցօր.: Շիր.: Խոր.: *Մեղուն ինքն նուազ է ʼի իարրին, եւ փառաւորեալ ʼի վաստակս. Համամ առակ.: *Տարր ժամանակիս: Տարր գոյից կամ արարածոց: Տարր արկածից: Ի փոքուէ տարրէ. Նար.: *Ոչ եթէ ʼի տարրն հայի կամ ʼի նիւթն՝ աննիւթ բնութիւնն, այլ ʼի հոգին եւ ʼի սէրն՝ որով տարրնլ ընծայի: յայլ իմն էուեւիւն յեղաշրջին կցորդակից տարերաւն. Լմբ. ատ. եւ Լմբ. պտրգ.: *Կրօղ զտարրաստուածեղէն (այսինքն խաչն զմարմին աստուածորդւոյն), զայն որ մեռաւ մեզ փոխարէն. Շ. ոտ. բարձր.: *Տարից ʼի միասին ածելոց: Միւսն իսկ ʼի տարրիցն: Զերկաքանչիւրից տարրիցն պատճառելով զբաղկացութիւն. Պղատ. տիմ.: *Նախեղակ վեհից իմանալեացըն խումբ՝ ստորակաց տարրիցը քառիւք. Շ. տաղ.: Գոյիցս տածիչ՝ տարրից ու անտարրից սուրբ հոգիդ. Տաղ յհ. եղբ. հեթմ.: *Ի տածումն օգտաբեր տարրոյս յորդորամիտք. Պիտ.: *Չորից տարեարցս: Երից տարեարցդ: Տարեարքս չորս են. Վրդն. ծն.: ՏԱՐՐ. իբր Տառ, մասնիկ. յօդ ըստ քերականաց. աթր. աթութայք. *Յասորի լեզու ասէ, ʼի սկզբանէ արար աստուած զյաթն երկինս, եւ զյաթն երկիր. յաթն ասելով՝ որ է տարր (եզակի), իբրեւ զմիոջէ տարերէ միոյ երկնի յայտ առնէ թարգմանութիւնն. Եզնիկ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.
