- ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ
- (-) NBH 2-0869 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. ὄρασις visio ὅψις visus. Տեսանելն աչօք. կարողութիւն եւ ներգործութիւն տեսանելոյ. *Տեսութիւն է՝ որ ʼի ձեռն աչաց՝ յամենեսին ʼի զգայութիւնսն գեղեցիկ: Ըստ բաւականութեան աչաց տեսութեանց: Ընդ տեսութիւն եղբարցն խնդամք: Մարիամ առիթ տեսութեան նոցին զանզնին որդւոյն կերպարան: Եւ ոչ տեսութեամբ աչաց բացայայտի. Փիլ. իմաստն.: Արծր. ՟Ա. 11: Վրք. հց. ՟Թ: Նար. կուս.: ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ. Տեսիլ. տեսք. *Յանրջական տեսութիւն յաստուծոյ առաքելոցն առեալ հրաման. Խոր. ՟Բ. 8: *Եսայիաս իբրեւ տեսութիւնս ետես. քանզի գրեալ է, տեսութիւն՝ զոր ետես եսայիաս. Բրս. թղթ.: *Որ տեսութիւն իմն բերէր յինքն որպէս զանպարտելի պարիսպ: Քարոզել յայտնապէս զչքնաղ տեսութիւն. Յհ. կթ.: Շար.: ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ. Այցելութիւն. Յընկերացն օգուտ գործովկամ օգնութեամբ, կամ մխիթարական տեսութեամբ. Խոսր.: ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ. Ցոյց. ապացոյց. Որ այնչափ տեսութիւն էին առեալ ʼի նորա զօրութենէն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 18: ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ. Հայեցուած. եւ Ըմբռնումն մտաց. եւ Վերացումն իւիք ʼի զգայութեանց. *Բարձրացո՛ զտեսութիւն մտաց քոց: Այսպէս մանրազնին տեսութիւն՝ սակաւուց է. Վրք. հց. ՟Բ. ՟Ժ: *Յառաջ քան զփոխումն եկն ʼի տեսութիւն մտաց (որպէս յն.), եւ զաչս իւր բացեալ՝ պշուցեալ հայէր. Կլիմաք.: *Կարօղ էք սակաւուք տեսութեամբ: Ի տեսութենէ իմաստից քննութեան մեր փակեալ. Շ. թղթ.: Նար. կուս.: (որք հային եւ ʼի յաջորդ նշ.): ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ. θεωρία theoria, speculatio, contemplatio, observatio. Մտաւոր նկատումն. քննութիւն. մտածութիւն. ճանաչումն իմաստնօրէն. հայեցողութիւն. մեկնութիւն. դիտումն. դիտաւորութիւն. միտք. իմաստ. *Գործ՝ տեսութեան ասպանջական է: Բարիո՛ք (է) տեսութիւն, բարիո՛ք գործ: Սրբոյ եւ թագաւորականի տեսութիւն երրորդութեանն (դէմ յանդիման). զոր միայնակ եւ մանաւանդ անդ արքայութիւն երկնից ես գնեմ. Ածաբ. մկրտ. Ածաբ. աղք. Ածաբ. կարկտ.: *Աշակերտք, որ նախ քան զտեսութիւն աստուածաբանք: Մերձ գնել տեսութեանս զիմաստն պօղոսի: Ուսուցին զխորհրդոյն տեսութիւն: Ուստի եւ մեզ կարեւոր պէտք են յայս տեսութիւն խնամով հայել: Ճշմարտեն զտեսութիւնս զայս: Ի վայրապար ցանկութիւնս արհեստից, սնոտի եւ մակացութեան: Զօրութիւն՝ կրկին տեսութեամբ. Խոր. ՟Գ. 68: Սարգ.: Իգն.: Շ. ՟ա. պ.: *Պիտանացուի ելոյ սոցայցն տեսութիւն: Առաջիկայ տեսութիւն ... Խորագոյնս ասել ըստ տեսութեան ոչ կամիմ. Պորփ.: Անյաղթ պորփ.: ՏԵՍՈՒԹԻՒՆ. որպէս Տեսանողութիւն. մարգարէութիւն. *Լցեալ է աստ տեսութիւնն զաքարիայ: Ըստ տեսութեան դանիէլի (ʼի տեսլեան նաբուդ՛՛.): Աստանօր կատթարեցեր զմարգարէիցն զտեսութիւն. Իգն.: Սարգ. Շար.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.