- ՑՈՒՑԱԿԱՆ
- (ի, աց.) NBH 2-0918 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 12c, 13c, 14c ա. δεικτικός ostensivus, demonstrativus ἑνδεικτικόν indicium. Ցուցանօղ իւիք օրինակաւ. մանաւանդ որպէս տեսակ նախատիպ. (յն. εἱδικός specialis, formalis. կամ ἱδέα species ) յայտնիչ. երեւեցուցիչ. ցուցակ. *Այս գիր լինելութեան, կամ ցուցական այսր ʼի ներքոյ եդելոյ գրոցս: Ցուցական տեսակ: Մի՛ գուցէ անմարմինք էին, եւ ցուցական օրինակի: Առաքելով զօրութիւն ցուցականս իւրոյ էութեանն: Ժամանակացն ցուցական գործին (ժամացոյց). Փիլ. լին. Փիլ. ել. Փիլ. նխ. ՟Ա: *Է անկարծելւոյ ուրումն (իրիք), եւ անյայտ իրի ցուցական. Բրս. թղթ.: *Նշանակ հաւատոյ՝ ցուցական յարացոյց. Անյաղթ բարձր.: *Դու հրեշտակացըն ցուցական, տեառն իւրեանց փառք սրբութեան: Այլ քեզ առցե՛ս տիպ ցուցական՝ զբազում մանկունս աստուածական. Շ. ոտ. բարձր.: եւ Շ. առ ապիրատ.: *Նման սմին քեզ յարացոյցըս ցուցական: Արուեստիւ ցուցական ժամուց գիտակ լինի նաւավարքն. Երզն. ոտ. երկն. եւ Երզն. մտթ.: *Զի՞նչ է իմացական, զի՞նչ է ցուցականն. ոչ ինչ է ընդունայն, այլ՝ ամենայն ինչ օրինակաւ եղեւ. ՃՃ.: *Ցուցական ձեւովն դնեն զասելն. այս Յիսուս այնչափ սքանչիցն հրաշագործօղ, այսպէս եկեսցէ դարձեալ. Ոսկ. գծ.: ՑՈՒՑԱԿԱՆ ԴԵՐԱՆՈՒՆ՝ ասին ըստ արդի քերականաց, Սա, դա, նա. Այս, այդ, այն: որպէս լտ. indicativum, demonstrativum. ՑՈՒՑԱԿԱՆ ՀՈԼՈՎ՝ ասի ʼի Հին քեր. տրականն, որ եւ պատուիրական, առաքական, եւ թղթական, պէսպէս թարգմանութեամբ յն. ձայնիս. ἑπισταλτική. վասն որոյ շփոթ իմն է դրեալն անդ ʼի հյ. *Տրական պատուիրական, եւ առաքականն ցուցականʼʼ. փոխանակ գրելոյ. *Տրականն՝ պատուիրական կամ առաքական կամ ցուցական (ասի)ʼʼ: ՑՈՒՑԱԿԱՆ ԱՌՆԵԼ. Ցուցանել պատճառաւ. ապացուցանել. *Յաւելուն իբրու ցուցական առնել՝ ասելով. մեք ասեն լուաք ʼի դմանէ. Ոսկ. գծ.: ՑՈՒՑԱկԱՆ ՄաՏՆ. Մատն այն՝ որով ցուցանեմք զոք կամ զիմն, երկրորդն յետ բութամատին. *Ցուցական մատն ձախոյ ձեռինն. եւ ʼի բութանէ ահեկին մինչեւ ʼի ցուցականն աջոյ ձեռինն: Ընկալցի մածուցեալ ձեռօք միջոցաւ բութիւնն եւ ցուցականացն. Մաշտ. ջահկ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.