- ԱՌ
- I. (-) NBH 1-0281 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c նախդիր. πρός ad, ar- որ եւ Առ ʼի. ʼի. յ. ց. դէպ ʼի. մերձ ʼի, ընդ. դէպ ʼի, քովը. (լտ. եւս՝ ըստ նախնեաց՝ առ. որ եւ սովորաբար ասի ատ). *Ած զնա առ ադամ: Առ այր քո դարձ քո: Մտին առ նոյ ʼի տապան անդր: Դարձաւ անդրէն առ նա ʼի տապան անդր: Առ զնա անդրէն առ իւր (այսինքն առ ինքն) ʼի տապան անդր: Եկին առ նա: Մատեան առ նա եւ այլն. Կամ *Ասէր առ աշակերտսն: Նայեա՛ց առ իս: Առ քեզ տէր կարդացի եւ առ աստուած աղաղակեցի. եւ այլն: *Առ յոբ բարի արար տէր իւր, զի առաքինասցի նովաւ. Եփր. ծն.: Մերթ որպէս ʼի, յ, ներգոյականի. *Կայցէ առ եզր գետոյ: Առ ափն յորդանանու ձուլեաց: Առ երեկս: Առ վաղիւ. եւ այլն: Իսկ ԱՌ ԱՉՍ. Տե՛ս ԱՉՔ: ԱՌ. նախադրութիւն. Առընթեր ուղղականի կամ անորոշ հայցականի՝ նախդիր կարծեցեալ, որպէս Վասն, յաղագս, ունելով եւ զզօրութիւն բացառականի կամ գործիականի. զոր օրինակ. *Առ սէր քո արարիʼʼ. Ես. ՟Խ՟Ը. 14. այսինքն վասն սիրոյ քո, կամ ʼի սիրոյ քումմէ. յն. սիրելով զքեզ: *Ոչ եթէ առ ատել հաստատեցեր ինչ. Իմ. ՟Ժ՟Ա. 25. յն. ատելով: *Ո՞ ʼի ձէնջ առ հոգալ իւրում յաւելուլ կարիցէ ʼի հասակ իւր կանգուն մի. Մտթ. ՟Զ. 27. յն. հոգալով, կամ հոգացօղ: *Առ քինալ հարկանիցէ. Թուոց. ՟Լ՟Ե. 21. յն. քինոտ, կամ վասն քինու: *Առ հեռ եւ առ նախանձ ծնկեալ նենգաւ գնայր ընդ դաւթի: Առ կին հպարտանալ, եւ առ իւր նախնիս. Ոսկ. ես. եւ Ոսկ. մ. ՟Ի՟Ա. 5: *Ոչ համարեցաւ աբրահամ զանձն իւր գլուխ եւ ճոխ (քան զղովտ) առ բարիսն որ պատահեցին նմա. Եփր. ծն.: *Ոմանք ոչ առ ատել զառաքինութիւնն փախչին ʼի նմանէ, այլ առ ամօթոյ պատկառանաց. Փիլ. լին. ՟Գ. 29: *Առ սէր իւր եկն մարմնացաւ: Եւ այլոցն առ յոյս խոստացաւ յամն վեցերորդ միանգամայն արձակել. Եղիշ. ՟Ը: *Առ չժուժել ծախիցն փախստական եղեւ: Առ գութ փիղիպեան ազգին փիղիպոս անուանեցին. Եւս. քր. ՟Ա: *Առ անձուկ հոգւոյն տենչայր՝ ասելով, ե՞րբ եկից երեւեցայց. Ոսկիփոր.: Մերթ՝ իբր Ըստ. *Երկուս գառինս տարեւոր առ օր: Ժողովեցին երկուս չափս առ մի մի: Տալ յիսուն սիկղ առ այր: Կագեցին առ փիղ փիղ. եւ այլն: Մերթ՝ Իբրու, գրեթէ, գոգցես. որչափ, այսինքն իբր չափով. *Զանձինս առ իմաստունս, կամ առ արդարս ունել: Զայնպիսի առ պատուականս ունիջիք, եւ այլն: Տե՛ս ՈՒՆԻՄ, կալայ: *Զորմէ ասեն լինել չորեքկանգնեան, եւ երեքուղեան, եւ առ երկուս մատունս. Եւս. քր. ՟Ա: Մերթ Ընդդէմ, հակառակ. *Առ աստուած, կամ առ մարդ մեղանչել: Պատերազմեսցի առ անզգամս. ՟Գ. Մակ. ՟Է. 6: Իմ. ՟Ե. 21: Մերթ եւս՝ որպէս Առաջի. ʼի. *Առ կշիռ աստուծոյ արդարութեանն՝ եւ արդարքն եւս պատժապարտք են. Ոսկ. ես.: ԱՌ. սեռ. խնդրով, է Վասն, յաղագս, տալով եւ զզօրութիւն բացառականի. զոր օրինակ., *Առ ամօթոյ. առ ահի. առ երկիւղի. առ չարութեան. առ բեկման ոգւոց. առ իմոյ յիշատակի, եւ այլն: ԱՌ. տր. խնդրով. Մերձ. առընթեր. քովը. *Առ որում գտանիւր: Մի՛ ագցին առ քեզ: Առ նմա ագան: Կային առ խաչին. Մտեալ է առ սիմոնի ումեմն: Եղեն առ նմա. առ մեզ են: Ծածկեալ էր առ աստուծոյ: Առ դրան. եւ այլն: Կամ Յանդիման, զառաջեաւ. առջեւը, դիմացը. *Ամբաստան եղեն առ արքայի. ՟Բ. Մակ. ՟Գ. 9: *Պապանձեալ առ դատողին. Շար.: *Զʼի տկար բնութիւնըս մարդկային՝ առ աստուծոյ մի՛ պարծեսցին. Յիսուս որդի.: ԱՌ. բցռ. խնդրով. Վասն. ʼի պէտս. ըստ. *Առ նշանակէ յետս ընդդէմ ընթացելոյ (արեգական): Առնուլ պաշար առ հերեսիովտացն հակառակութենէ: Նզովեաց զթզենին առ օրինակէ. Կոչ. ՟Բ. ՟Դ. ՟Ժ՟Գ: *Առ չգոյէ զարթուցչի. Եփր. համաբ.: *Առ առակէ շրջեցուցանէին: Դաւթի արձանագիր առ ուսմանէ. ՟Բ. Մակ. ՟Ը: Սղ. ՟Ծ՟Թ. 1: Իսկ ԱՌ ԱԿԱՆԷ. Տե՛ս ԱԿՆ: ԱՌ. գործ. խնդրով. Առընթեր. մերձ. ʼի մօտոյ. կից. յար. ք ովը, քովէն, կցած. *Առ կաղնեաւն մամբրէի. առ կաղնեաւն բարձու. առ տամբ. առ անկեամբ. առ լերամբ. առ նովաւ. առ եզերբ. առ ափամբ. եւ այլն: *Ետ եւ քաղաքս նոցա ութ առ քառասնիւթʼʼ. այսինքն, ՟Խ՟Ը. (յն. ոճ). Փիլ. քհ. ՟Ժ՟Բ: Կամ Ի ժամանակս. յաւուրս. ʼի կենդանութեան. *Որ եղեւ առ կղոդեաւ. առ աբիաթարաւ. առ եղիսէիւ մարգարէիւ. առ քեւ. առ մեօք. առ կենդանութեամբ առն իւրոյ. եւ այլն: *Սա առ նինեաւ, կամ առ շամիրամաւ թագաւորէ. Եւս. քր. ՟Ա: Եւ ըստ յն. ոճոյ. ʼի բեռի՛. որպէս հյ. ʼʼեանք. այսինքն Այն ոք եւ ընկերք նորա. *Ոմանք առ կրէտատեաւ. ոմանք առ արիստարքոսիւ. Եւս. քր. ՟Բ: Կամ Ի վերայ. յաւելուածով. հանդերձ. *Եթէ առցես զկանայս առ դստերօք իմովք. Ծն. ՟Լ՟Ա. 50: *Զվեց քաղաքս ... եւ առ այնու քառասուն եւ երկուս քաղաքս. Թուոց. ՟Լ՟Ե. 6: *Առ այսոքիւքʼʼ. իբր՝ Եւ եսւ, դարձեալ. Յհ. իմ. ատ.: Խոր.: Առ որս. եւ այլն: Կամ Առաջի, այսինքն համեմատութեամբ. առջեւը, քովը, դիմացը. *Զի՞նչ է յարդ առ ցորենով: Արդարացաւ ապստամբութիւնն իսրայէլի առ ապստամբութեամբն յուդայ. Երեմ. ՟Ի՟Գ. 28: ՟Գ. 11: Կամ Ի վերայ. ընդ. զտեղեաւն. *Մատուցանէին աստուածորդւոյն առ ճանապարհաւն. Շար.: Իսկ ԱՌ ԱՉՕՔ, Տե՛ս ԱՉՔ: ԱՌ ԵՏԵՂ. Տ. ԵՏՂ: ԱՌ ԺԱՄՆ. Տ. ԺԱՄ: մ. ԱՌ ԱՒԻՐ Տ. առաւիր. մ. ա. ԱՌ ԱՒՈՒՐ. ա. Իբր Առօրեայ. օրուան. *Այսպէս հանապազ զառաւուրն ʼի ցանկութիւն վարէ, եւ զյոյսն յապա առնէ ʼի մէնջ. Սեբեր. ՟Ժ: ԱՌ ԵՏԵՂ. Տ. ԵՏՂ, ետեղ: ԱՌ Ե՞ՐԲ. Տ. Ե՞ՐԲ. *Առ ե՞րբ արարից աղօթս վասն քո. Ել. ՟Ը. 9: ԱՌ ԵՐԵԿՍ. Տե՛ս ʼի բառն ԵՐԵԿ: ԱՌ ԵՐԵՍՍ. Տ. ԵՐԵՍ: ԱՌ ԵՐԻ. Տ. ԵՐԻ: մ. ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿ, ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿՆ. ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿ ՄԻ. մ. (1-0304) πρὸς καίρον, ἁχρί καιροῦ, πρός ὤραν ad tempus, usque ad tempus, ad horam Ի նմին եւեթ ներկայ ժամանակի. ʼի մահու անդ. առժամն. եւ Մինչեւ ցժամանակ ինչ. սուղ ինչ. *Ի վերայ նոցա ոչ էր յաւիտեան ողորմութիւնն աստուծոյ, այլ առ ժամանակ. Լմբ. սղ.: *Ամենայն խրատ առ ժամանակն ոչ ուրախութեան թուի. Եբր. ՟Ժ՟Բ. 11: *Առ ժամանակ մի պարարէ, կամ պակեսցէ: Ցնծալ առ ժամանակ մի: Ի բաց եկաց ʼի նմանէ առ ժամանակ մի: Առակ. ՟Է. 3: Իմ. ՟Դ. 4: Յհ. ՟Ի. 35: Ղկ. ՟Դ. 13: մ. ԱՌ ԺԱՄ ՄԻ. մ. (1-0304) Առ ժամանակ մի. եւ Առ այժմ. *Առ ժամ մի վշտանայ ցաւօքն: Զառժամ մի նորին լուծումնն է ուսանել. ՃՃ.: Լմբ. յայտն.: *Առ ժամ մի յանձն առնումք պատճառանօք զհրամայեալս: Առ ժամ մի ջանայր խաբանօք. Լաստ. ՟Ժ՟Ը: նախդիր. ԱՌ ʼԻ. նախդիր. որ եւ ԱՌ ʼԻ Յ. ԱՌ Յ. Նոյն ընդ առ. ʼի. յ. կազմելով զնախդիր տրական. *Արագ առ ʼի լսել, եւ ծանր առ ʼի խօսել, եւ ծանր առ ʼի բարկանալ: Առ ʼի կեանս եւ յաստուածպաշտութիւն մեզ շնորհեալ. Յկ. ՟Ա. 19: ՟Բ. Պետ. ՟Ա. 3: *Աշակերտք հեղգք առ ʼի յուսումն, եւ փոյթ առ ʼի ի վարդապետել. Խոր. ՟Գ. 68: *Առ ʼի յերկիր գալուստ. Անյաղթ բարձր.: *Առ ʼի քրիստոս համարձակութիւն. Յհ. կթ.: *Հաւաքեսցէ առ ʼի նոյն մարմին: Զառ ʼի ʼի քեզ հայհոյութիւն. Նար. ՟Խ՟Է. ՟Լ՟Գ: *Զառ ʼի ʼի մկրտութիւնն գալ յանդգնելոցն. Յհ. իմ. ատ.: *Հատանօղ զառ ʼի չարն միաբանելոց: Զառ ʼի յաստուածայինն լոյս վերահայեցողութիւն. Շ. թղթ. եւ Շ. հրեշտ.: *Զմեղս առ ʼի մահ մեղաք (այսինքն մահուչափ). Լմբ. ատ.: ԱՌ ʼԻ. Կազմէ եւ զբացառական. *Տեսից առ ʼի քէն զվրէժխնդրութիւն առ ʼի նոսա: Առ ʼի քէն իմաստութիւնդ: Զփառս զառ ʼի միոյն աստուծոյ: Առ ʼի յարքայէ: Քեռ քո՝ թէ առ ʼի հօրէ իցէ, կամ առ ʼի մօրէ (այսինքն ʼի կողմանէ): Զպղծեալսն սրբէր առ ʼի մարմնոյ սրբութենէ (յն. առ մարմնոյ սրբութիւն). եւ այլն: Իսկ ՟Ա. Թագ. ՟Բ. 28. *Ետու տան հօր քո զամենայն զառ ʼի հրոյն որդւոցն իսրայէլիʼʼ. իմա՛, զմասն՝ որ ʼի զոհից: *Առ ʼի յօրինացն: Առ յընկերէ: Առ ʼի յոյժ բազմութենէն. Ագաթ.: Կորիւն.: Եղիշ.: *Առ ʼի յանտանելի հրոյդ. Անյաղթ բարձր.: *Զառ ʼի յինքենէ զխաբեալն. Խոր. հռիփս.: *Զառ ʼի քրիստոսէ աւանդեալ խորհուրդս. Յհ. իմ. ատ.: *Զառ ʼի մարտին հանդիսէ զփախուստ: Զառ ʼի յեկնուստ ընծայեալ զգեղդ կենաց. Նար.: *Զառ ʼի չար գազանէ անտի ցրուեալսդ: Զառ ʼի մէնջ ընկալեալ խնդրոյ փոյթ. Շ. թղթ.: *Զառ ʼի մօրէ (այսինքն զʼի ծնէ) զկաղն բժշկելով. Յճխ. ՟Ժ՟Զ: *Արտասուօք խնդրեցին զօգնութիւն զառ ʼի թշնամեացʼʼ. այսինքն յերեսաց թշնամեաց. Ճ. ՟Բ.: Եւս եւ զներգոյական. *Լինել լուսաւորացդ առ ʼի ջրեղէն հաստատութեան երկնին: Առ ʼի կատարած աւետարանին իւրոյ. Ագաթ.: *Առ ʼի նորա վարս տեղի գտանել երբէք ոչ կարացին. Խոր. ՟Գ. 67: *Զառ ʼի յընթացսն զնիրհումն. Նար. ՟Խ՟Ե: *Ծանուցեալ զառ ʼի ծածուկ նետս թշնամւոյն. Փարպ.: *Չկարացեալք հանդուրժել առ ʼի յերկարսʼʼ. այսինքն ընդ երկար, այլ եւս. Փարպ.: նախադր. սեռական խնդրով. ԱՌ ʼԻ. նախադր. սեռական խնդրով. իբր Վասն. առ. աղագաւ. ʼի պէտս. *Առ ʼի զթարախս քերելոյ. Յոբ. ՟Է. 5: *Առ ʼի չգիտելոյ զանցսս նորա: Առ ʼի խնդրելոյ զվրէժս ʼի թշնամեաց. Իմ. ՟Ե. 12. 18: *Առ ʼի մարգարէականն կատարելոյ. Ագաթ.: *Առ ʼի խաւարն ʼի բաց ʼի մէնջ փարատելոյ. Եզնիկ.: *Առ ʼի յողջացուցանելոյ զմիտս մեր. Շ. թղթ.: *Քաջալերութիւն առ ʼի յառաջադէմ ընտութեանն. Կորիւն. (որ լինի եւ ներրգոյական:) *Հեղուլ զարիւն վասն աստուածային արեանդ, եւ պատարագել առ ʼի պատարագելոյդ հօր (այսինքն վասն պատարագեցելոյդ). Ճ. ՟Ա.: Նոյն իմաստ պահի եւ ʼի վարիլն իբր նախդիր. կամ յառնուլն զուղղական խնդիր փոխանակ սեռականի. *Չցաւէ ինչ բնաւ (ընդ բեկումն անօթոյն) առ ʼի գութ մանկանն. Վրք. հց. ՟Ի՟Զ: *Որք զառ ʼի քրիստոս զչարչարանս յանձն առեալ համբերեցէք. Շար.: *Առ ʼի չժուժել սրտիցն բարկութեան. Եղիշ. ՟Գ: Առ ʼի պատիւ: Առ ʼի պահպանութիւն. Ագաթ.: *Առ ʼի յապրուստ: Առ ʼի յանշուշտ մնացականութեամբ պահիլ. Յհ. կթ.: *Առ ʼի զի՞նչ կատարել գործ. Լմբ. համբ.: *Առ ʼի յոյժ տաժանումն: Առ ʼի քննութիւն. Շ. թղթ. եւ Շ. հրեշտ.: Եւ բացառական խնդրով՝ նոյնպէս իբր Վասն. *Հանցէ ʼի զոհէն զառ ʼի յիշատակէն նորա (զմասն). Ղեւտ. ՟Բ. 9. 16: ՟Ե. 12: *Անդ եդին առ ʼի յիշատակէ զսուրսն քարեղէնս. Յես. ՟Ի՟Դ. 31: *Յամենայն զոհից նոցա, եւ յամենայնէ առ ʼի յանցանաց նոցա, եւ յամենայնէ առ ʼի մեղաց նոցա. Թուոց. ՟Ժ՟Ը. 9: *Առ ʼի չգոյէ՞ աստուծոյ ʼի մէջ իսրայէլի: Առ ʼի չգոյէ մարդկան: Առ ʼի չգոյէ հիւթոյ երկրին. ՟Դ. Թագ. ՟Ա. 3: Ես. ՟Զ. 11: Մտթ. ՟Ժ՟Գ. 5: *Շատ է գիտել մեզ առ ʼի փրկութենէ մերմէ (յն. առ ʼի փրկութիւն մեր) զհայր եւ զորդին եւ զհոգին սուրբ. Կոչ. ՟Ժ՟Դ: *Վասն առ ʼի խրատուէ պարգեւացն ընծայեալք. Իմ. ՟Ե. 14. (այսինքն վասն պարգեւաց յառաջ եկելոց ʼի պատճառս խարտուն: Գտանի եւ գործիական փոխանակ սեռականի. Տե՛ս եւ ʼի բառն ՎԱՍՆ: *Առ ʼի զբարեբախտագոյնսն ʼի նոցանէն ընդունելով վայելս: Առ ʼի յոքնապատիկն վերաբերելով հանդէս: Առ ʼի գազանակուր լինելով: Առ ʼի հասարակաբար զամենայն սերմանիսն համանգամայն բուսուցանելով. Պիտ.: ԱՌ ʼԻ ԹԱՒԱԼ. Տ. ԹԱՒԱԼ: ԱՌ ʼԻ ԹԱՓ. ԶԱՌ ʼԻ ԹԱՓ. Տե՛ս տառսն ՟Թ. եւ ՟Զ: ԱՌ ʼԻ ԿՈՂԵԱԼ, ԱՌ ʼԻ ԿՈՂՄՆ. Տե՛ս ʼի Կ: մ. ԱՌ Ի՞Մ. ԱՌ ԻՄԷ՞. մ. (1-0305) ἴνα τι; ad quid? եւն. Հի՞մ. զմէ՞. առ ի՞նչ. ինչի՞, ինչո՞ւ. ... *Եթէ ʼի տանջանաց կասկած չիցէ, ապաշխարութիւն առ ի՞մ իցէ. Եզնիկ.: *Առ ʼիմէ՞ իցեն ինձ այն անդրանկութիւնք: Առ ʼիմէ՞ զգուշացաւ նմա տէր. Ծն. ՟Ի՟Ե. 32: Իմ. ՟Դ. 17: *Առ ʼիմէ՞ շաղախես: Առ ʼիմէ՞ շիջուցանէք. Պիտ.: ԱՌ ʼԻ ՅԱՊԱՅ, պայս. Տ. ԱՊԱ: ԱՌ ʼԻ ՆԵՐՔՈՅ, քոյք. Տ. ՆԵՐՔՈՅ, ʼԻ ՆԵՐՔՈՅ: մ. ԱՌ Ի՞ՆՉ. մ. Առ ʼիմէ՞. ընդէ՞ր. Տե՛ս ʼի բառն Ի՞ՆՉ, ԶԻ՞ՆՉ: ԱՌ ԿՈՒՌՆ. Տ. ԿՈՒՌՆ: ԱՌ ՍԱԿԱՒ. Եւ այլն. Տ. ՍԱԿԱՒ: ԱՌ ՍՏՈՐԵԱՒ. եւ այլն. Տ. ՍՏՈՐ: ԱՌ ՎԱՂԻՒ. Տ. ՎԱՂԻՒ: ԱՌ ՎԱՅՐ ՄԻ. Տ. ՎԱՅՐ: ԱՌ ՏՆԻՆ Տ. առտնին ԱՌ ՓՈՔՐ ԻՆՉ. եւ այլն. Տ. ՓՈՔՐ: մ. ԱՌ ՕՐՆ. մ. Որպէս Առ ժամն յայնմ աւուր. եւ Ի նմին աւուր. *Պահել առ օրն հրամայեցին զգուշութեամբ. Փարպ.: *Զիւրսն ʼի մեզ սերմանիս առ օրն համարեսցիʼʼ. այս ինքն յայնմ աւուր, որ է օր չատաստանի. (ռմկ. օր կուգայ որ, ատենով:) Նար. ՟Ի՟Թ: ԶԱՌ Ի ԹԱՓ. (2-1052) *Ելցուք ʼի վերայ նոցա ʼի կողմանէ ծովուդ զառ ʼի թափի. Պտմ. վր.: II. ԱՌ 2 (ի, իւ, ից, իւք.) NBH 1-0281 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c գ. λῆμμα sumptio, λῆψις captio, ἀρπαγή praeda եւ բայիւ λαμβάνω summo, assumo; capio, cepi Առումն. առնուլն եւ առեալ լինելն. գրաւումն. գնումն. ուստի եւ Տուր եւ առ. եւ Առեալ ինչ. յափշտակութիւն, եւ յափշտակեալ ինչ. *Առից զձեզ առիւ: Վասն առիցն իւրեանց առաւօտնոց. երեմ. ՟Ի՟Գ. 39: Անգ. ՟Բ. 15: *Հրաման տայ առիւ զիշխանութիւն պառակտելոցն նուազեցուցանել. Խոր. ՟Գ. 6: *Անփոյթ արարեալ աւանդիցն յաճախ ʼի ծախս առից ոչ ʼի հաճոյս աստուծոյ. Յճխ. ՟Ի՟Գ: *(Եղնգանց) ծայրից մատանցն յետուստ կուսէ ընդդիմահար լեալ՝ սերտեն զառս նոցունց. Նիւս. բն. ՟Ի՟Է: *Որ յաղթութեան եւ դիւրին առի նշանակ է. Ոսկ. ես.: *Սաստիկ պատերազմաւ ʼի յառ ածին զբերդն. Ուռհ. (այսինքն առին, կամ մերձ եղեն յառնուլ:) ԱՌ, կամ ԱՌ ԱՒԱՐ. Աւարհարութիւն. եւ Աւար. կապուտ կողոհուտ. ապուր. ապուռ. եւ Կահ կարասի. *Յառ յաւար արշաւեալ գաս. Եզեկ. ՟Լ՟Ը. 15: *Զայլ եւս զառ եւ զկահ եւ զկազմած խաղացուցանել ʼի բաբելոն: Յառէ եւ յաւարէ պատերազմին զմեհեանն բեղայ զարդարէր. Եւս. քր. ՟Ա: *Միայն պատրաստ գտեալ առնուցուն զառն. Բրս.: *Ասպատակելով՝ յառի եւ յաւարի հարկանէին զամենայն քրիստոնեայս. Արծր. վջ: *Առին զառն եւ զամենայն աւարն, եւ դարձուցին զամենայն գերութիւնն: Թափեցին զամենայն առն եւ զգերութիւնն. Ուռհ.: *Այս են ժամանակք գերութեանց, առից. Ասող. ՟Բ. 2: *Առ եւ գերի բազում առեալ: Զառ եւ զգերի, եւ զկապուտ սպանելոցն. Լաստ. ՟Ժ՟Ա. ՟Ժ՟Է: ա. ԱՌ ԵՒ ԱՊՈՒՐ. ա. Իբր Մազապուր. *Միայն ʼի ձի ապաստան փախուցեալքն զերծան, եւ պաղանաւորք առ եւ ապուրք լերանց վերայ կորեան. Մովս. կաղնկտ.: ա. մ. ՅԱՌ ՅԱՊՈՒՌ. ա. մ. Յափշտակեալ. եւ Յափշտակութեամբ. աւարհարութեամբ. բռնի. *Յառ յապուր աւարէ անտի: Ժողովեցին յառ յապուռ զյափշտակութիւն աղքատաց. Մծբ. ՟Ժ՟Ե. ՟Ժ՟Թ: *Խլել եւ աւարել յառ յապուռ. Եփր. թագ.: ԱՌ ԵՒ ԱՊՈՒՐ. ԱՌ ԵՒ ԱՒԱՐ. Տե՛ս ʼի բառսդ ԱՌ, ԱՊՈՒՐ, ԱՒԱՐ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.