ԱՐՈՒԵՍՏ

(ի, իւ կամ աւ, ից, եւ աց.) NBH 1-0371 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. ԱՐՈՒԵՍՏ τέχνη ars, τέχνημα opus arte confenctum գրի եւ ԱՐՒԵՍՏ, եւ ԱՐՀԵՍՏ. (լծչ լտ. ա՛րս, ա՛րդիս) Ճարտարո. եւ հնարք ʼի գործել ինչ յո՛ր եւ է կարգի՝ մեքենական կամ ազատական կամ բանական. ... *Եփեալ ըստ արուեստի իւղագործաց: Լի արուեստիւ, եւ իմաստութեամբ, եւ գիտութեամբ: Ամենայն ոք որ յօրժարեսցէ իմաստութեամբ ըստ համօրէն արուեստից: Բռնադատեաց արուեստիւն ածել զնմանութիւնն ʼի գեղեցկութիւն: Ի դիւթական արուեստի խաբէութիւնս անկանէին: Էին խորանակարք արուեստիւ. եւ այլն: էՈր առ շինողական արհեստսն աշխատին ... իւրաքանչիւր ոք մի արհեստ ʼի քաղաքի ստանալով. Պղատ. օրին. ՟Ը: *Ընդունայն եւ վայրապար ոչ ստեղծիչն ստեղծ, ոչ բնութիւն, եւ ոչ արհեստ: Քերականութիւն ընդ հանուր արհեստիւ է: Իմաստասիրութիւն է արհեստ արհեստի: Անբան արհեստք (ձեռաց): Բազում անգամ զանուն արհեստիդ եւ ʼի վերայ մակացութեան առնու. Սահմ.: *Մեռեալն լռէ յամենայն արուեստից: Հնարք արուեստիցն. Յճխ.: *Նովին հոգեկրօն արհեստիւն հանեալ աւուրս բազումս յանապատ տեղի. Ագաթ.: *Յորժամ արուեստաւ ինչ գործիցէ: Սարդ յոյժ արուեստաւ կազմէ. Փիլ. նխ. ՟բ. եւ Փիլ. լիւս.: *Արուեստաւն ներգործէ. Նիւս. կազմ.: *Զոր ʼի վաճառէ, կամ յարուեստաց ստացեալ է. Իսիւք.: *Զինուորական արուեստ. Կորիւն.: *Կուռ վառեալք, լի արութեան արուեստաց նահատակութեանն. Բուզ. ՟Դ 20: Արուեստիւ կարուակ. Սահմ.: *Ի մեծամեծ արուեստից եւ գիտութեանց ունայնացեալք էին: Հրաշալի արուեստիւ հելլեն գրչութեան. Խոր. ՟Բ. 56: ՟Գ. 33: *Արուեստ մարգարեական, կամ մարգարէութեան, կամ աւետարանական, կամ դատաւորութեան. բանական, գործնական. աստուածային եւ մարդկային: Արուեստ բարերարութեանն Աստուծոյ. Ագաթ.: Անան. նին.: Կորիւն.: Երզն. մտթ.: Պիտ.: Խոսր.: *Ալէլու արուեստի. Մաշտ. իբր ... ԱՐՈՒԵՍՏ. նմանութեամբ եւ լայնաբար՝ Պատրանք. խաբ. նենգ. Մեքենայ. սատանութիւն: ... *Խաբէութիւն եւ արուեստք բանսարկուին են: Զարուեստս դիւաց գիտէր: Ի ծածուկ արուեստք: Սարգ. յկ. ՟Բ: Լմբ. սղ.: *Ո՛րչափ արուեստիւ ջանս դնէին զսքանդելիսն ծածկել. Ոսկ. յհ. ՟Ա 12: ԱՐՈՒԵՍՏ. τέρας prodigim, portentum, miraculum Նշան հիանալի. հրաշք. սքանչելիք. գործ ʼի վեր քան զբնութիւն. ... *Յաճախեցից զնշանս իմ եւ զարուեստս յերկրիդ եգիպտացւոց: Նշանօք եւ արուեստիւք: նշանք եւ արուեստք: ետ զարուեստս իւր յարկիր քամայ: Տալ նշանս եւ արուեստս լինելոյ ʼի ձեռս: զօրութեամբ նշանաց, եւ արուեստս լինելոյ ʼի ձեռս: Զօրութեամբ նշանաց, եւ արուեստից: Նշանօք եւ արուեստիւք ստովք. եւ այլն: *Արուեստս եւ նշանս. Արուեստ ասի, որ ձեռս դնելով իցէ, որպէս կաւով ծեփելն տեառն զաչս կուրին. Ոսկ. գծ.: ԱՐՈՒԵՍՏ. τέρας monstrum Հրէշք. *Մոլեալ ʼի գազանս, յորոց ծնանել տրորեստք օտարակերպք այլանդակատեսիլք. Փիլ. ՟ժ. բան.: *Փոխանակ Աստուածոյ՝ արուեստից երկիր պագանես. Հ=Յ. դեկտ. ՟Ա.: ԱՐՈՒԵՍՏ. ἑμμελέτημα, ἑπιτήδευμα opus elaboratum, institutum, studium Գործ արուե ստաւոր կամ ճարտար, եւ գիւտ. *Զձեռագործս ոարդկան, զոսկի եւ զարծաթ, զճարտարութեան արուեստս. Իմ. ՟Ժ՟Գ 10: *Աստուած պատրաստեաց զարուեստս իւր. ՟Ա. Թագ. ՟Բ 3: *Ոչ ʼի բաց ընկեցին զարուեստս իւրեանց (զկուռս կամ զպաշտօն կռոց). Դտ. ՟Բ 19: *Ոմն արուեստս բերէ յառաջ շինողութեամբ. Խոսր. *Արուեստդ հրաշեց (սուրբ խաչն). Նար. ՟Կ՟Ե: *Ի տեսանելն զայլ արհեստ գործեալ կարէ ʼի վերայ հայել, եւ զչափ արհեստաւորին զթերին եւ զառաւելն յարհեստն տեսանել. Լմբ. առ ոսկան.: Իսկ յասելն Փարպ. *Սնուցանէ յինքան երկիրն ջրով արուեստիւք եւ զառաւելութիւն հաւուցնʼʼ. իմա՛ ջրոցն արուեստիւք, կամ արուեստական ջրովք: